Vestfirska fréttablaðið - 01.06.1984, Blaðsíða 22

vestfirska
22
FRETTABLADID
Af millidekkinu á Dagrúnu. Færibandið til hægri á myndinni flytur slógið í safnkar.
Ljósmyndir E.K.G.
vinnsluna við verksmiðjuna
hér. — Þess má geta að í
Tæknitíðindum nr. 152 sem
Rannsóknarstofnun fiskiðnað-
arins gefur út er greint frá at-
hugunum og niðurstöðum Elí-
asar.
Góðar aðstæður
Aðstæður við ísafjarðardjúp
eru á margan háít góðar til
samneytingar á aukaafurðum
úr fiski. Við utanvert Djúpið
eru fimm stór frystihús og það-
an eru gerðir út sjö togarar all
margir línubátar og minni
fiskiskip. Vegalengdir á milli
staða eru ekki miklar.
Varðandi meltuvinnsluna
sérstaklega, er ljóst að í Bol-
ungarvík er þegar fyrir hendi
fullkomin fiskimjölsverksmiðja,
búin helstu tækjum sem nota
þarf til meltuvinnslu og lýsis-
skilvindu, einnig er hún búin
tækjum úr sýruþolnu stáli og
þolir því lágt sýrustig.
Þessar aðstæður auðvelduðu
því mjög möguleikana á því að
fara út í slógmeltunýtingu.
Vinnslan í landi
Þegar hefur verið lýst því
hvernig slógið er hirt um borð í
fiskiskipi. Þegar að landi er
komið, er meltunni dælt um
borð í tankbíl, sem ekur því í
meltunartanka við verksmiðj-
una. Þessi dæling hefur gengið
mjög vel. í meltunartönkunum
er hráefnið hitað í um 35 gráður
og því haldið við þann hita í
einn sólarhring. Eftir að meltun
er lokið þarf að dæla meltunni
inn á mjölskilvindu, síðan inn á
lýsisskilvindu. Þaðan þarf að
dæla lýsinu á tank og fitu-
snauðu meltunni á annan.
Fitusnauðri meltu er dælt á hit-
unartanka þar sem hún er hituð
í c.a. 80 gráður en þaðan er
henni dælt inn á soðkjarnatæki
þar sem uppgufun á vatni fer
fram og vatnsinnihaldið í melt-
unni breytist úr 80% í 45%.
Þaðan er meltuþykkninu dælt á
afurðatank.
Sendum vestfirskum sjómönnum og fjöl
skyldum þeirra kveðjur og árnaðaróskir á sjó
mannadaginn.
Miðfell hf.
Sendum vestfirskum sjómönnum og fjöl-
skyldum þeirra kveðjur og árnaðaróskir á sjó-
mannadaginn.
Mjölvinnslan hf.
Sendum vestfirskum sjómönnum og fjöl-
skyldum þeirra kveðjur og árnaðaróskir á sjó-
mannadaginn.
Landsbankinn Patreksfirði
Landsbankinn Tálknafirði
Landsbankinn Bíldudal
Tvenns konar afurðir
Afurðirnar eru því tvenns
konar. I fyrsta lagi lýsi, sem nýta
má á sama hátt og annað lýsi. I
öðru lagi meltuþykkni, sem
getur boðið upp á ýmsa nýting-
armöguleika. Fyrst í stað verður
þykknið úr verksmiðjunni í
Bolungarvík selt í grasköggla-
verksmiðjuna í Gunnarsholti.
Aðrir möguleikar við nýtingu á
meltu eru líka fyrir hendi. 1
fyrrnefndu erindi Sigurjóns
Arasonar á fundi Atvinnu-
málanefndar Bolungarvíkur
kom fram að unnt er að nota
meltu við loðdýrarækt og við
fiskeldi. í ljósi þeirra vona sem
menn binda við vaxtarmögu-
leika þessara atvinnugreina,
sýnist sem framtíðin kunni að
leiða í ljós fleiri kosti á þessum
sviðum.
En hvað getur meltuvinnsla
orðið umsvifamikil atvinnu-
grein? Þetta er auðvitað sú stóra
spurning sem framtíðin ein
mun skera úr um. En til þess að
reyna að átta sig frekar á hugs-
anlegu umfangi, er rétt að reyna
að glöggva sig nokkuð á tölum
og staðreyndum.
Próteinríkt efni
Slóg er verulegur hluti ó-
slægðs fisks. í Tæknitíðindum
sem Rannsóknarstofnun fisk-
iðnaðarins gefur út, er um þessi
mál fjallað, af þremur starfs-
mönnum stofnunarinnar, þeim
Lárusi Ásgeirssyni, Sigurjóni
Arasyni og Tryggva Harðar-
syni. Þess má geta að tveir þeir
fyrrnefndu hafa verið til halds
og trausts við undirbúning
meltuvinnslunar í Bolungarvík.
í skýrslu þremenninganna
kemur fram að slógið er 15% af
heildarþyngd fisksins að með-
altali, en getur legið á bilinu
13—25%. Samkvæmt efna-
greiningu sem starfsmaður
Rannsóknarstofnunarinnar
gerði kom í ljós að búast megi
við að eftirfarandi efnasam-
setning verði í meltu úr skut-
togara.
Prótein 12,5%.
Fita 18,9%.
Vatn 66,5%.
í þessum útreikningum er ráð
fyrir því gert að slóg með lif ur sé
um 15 prósent en úrgangsfiskur
um 10% og geta þessar tölur
vitaskuld haft áhrif á fitu og
próteinmagnið.
Engum vafa sýnist undirorp-
ið að mjög megi bæta verð-
mætasköpun í landinu með
vinnslu á slógmeltu. í Tækni-
tíðindum er athygli vakin á því
að árlega sé flutt inn í landið um
65 þúsund tonn af fóðri. Á sama
tíma sé fleygt í hafið um 65—90
þúsund tonnum af slógi og úr-
gangsfiski (þ.e. fiski sem ekki er
nú nýttur af ýmsum ástæðum).
Þetta hráefni, segja höfundar
skýrslunnar, jafngildir 15 þús-
und tonnum af fóðurlýsi og 15
þúsund tonnum af próteinríku
mjöli. „Af þessu sést að þetta
hráefni getur komið í stað stórs
hluta af innflutta fóðrinu, þá
sérstaklega próteinríka fóður-
sins“, segja þeir.
Gott samstarf
Af þessu má ráða, að mikil-
vægt er að kleift sé að nýta
slógið. Til þess að vel megi tak-
ast til þarf að komast á gott
samstarf allra þeirra aðila er að
málinu eiga að starfa, sjó-
manna, útgerðarmanna og
þeirra er vinna hráefnið í landi
og nýta síðan afurðirnar.
Ánægjulegt hefur verið til þess
að vita að sú tilraun sem gerð
hefur verið í Bolungarvík, hefur
einkennst af góðri samvinnu
aðilanna allra. Án hennar væri
allt frumherja starf dæmt til að
mistakast.
Bolungarvík 27. 05. 1984.
Einar K. Guðfinnsson.
Heimildir:
Elías Jónatansson (júní 1983).
Meltuvinnsla í Síldar og fiski-
mjölsverksmiðju Einars Guðfinns-
sonar hf. í Bolungarvík. (Verkfræði
og raunvísindadeild Háskóla ts-
lands).
Sigurjón Arason, Lárus Ásgeirsson
og Tryggva Harðarson (15. mars
1984) Meltuvinnsla. Birt í Tækni-
tíðindum nr. 152, útg. Rannsókn-
arstofnun fiskiðnaðarins.
Sigurjón Arason: Nokkrar nýjung-
ar í úrvinnslu sjávarafla. Erindi
flutt á síðdegisfundi Atvinnumála-
nefndar Bolungarvíkur 28.03. 1984.
Þessi mynd, sem tekin er í verksmiðjunni, sýnir okkur hvar verið
var að hakka slóg, sem fallið hefur til við slægingu í landi.
Sendum vestfirskum sjómönnum og
fjölskyldum þeirra kveðjur og árnaðar-
óskir á sjómannadaginn.
Vélsmiðja ísafjarðar