Frjáls Palestína - 01.11.2007, Blaðsíða 5
FRJÁLS PALESTÍNA 5
Samkvæmt hinni sígildu sögulegu skoð-
un Ísraela er hins vegar sagt að hersveitir
þeirra hafi alls ekki hrakið Palestínumenn
frá heimilum sínum með skipulögðum
hætti. Þvert á móti hafi Palestínumenn
flúið af fúsum og frjálsum vilja, ekki síst
fyrir hvatningu arabalandanna. Ísraelar
halda því fram að engin heildarstefna
um brotthrakningu Palestínumanna hafi
verið til. Ekki sé hægt að finna nein gögn
sem sýni fram á það, ekkert „smoking
gun“-skjal sýni með eindregnum hætti
að ísraelskum hermönnum hafi verið
skipað að beita ofbeldi og vekja þannig
óhug og skapa ófremdarástand meðal
Palestínumanna. Þar af leiðandi, telja
Ísraelar, ber Ísraelsríki ekki ábyrgð á
flóttamannavandamálinu og er því ekki
skaðabótaskylt. Þeir draga í efa munnleg-
ar heimildir Palestínumanna um nakba,
og halda því fram að slíkur vitnisburður sé
óáreiðanlegur og hápólitískur og standist
hvorki lagalega né vísindalega skoðun.
Í þessum málaumbúnaði er yfirleitt
ekki tekið fram að mörg bókasöfn og
skjalasöfn Palestínumanna voru brennd
eða eyðilögð í stríðinu, og því mjög erfitt
fyrir Palestínumenn að koma fram með
hefðbundin sönnunargögn.7 Auk þess
er yfirleitt litið framhjá því að sögulegar
rannsóknir Ísraela eru einnig hápólitískar,
og nátengdar hinu pólitísku andrúmslofti
þar. En Ísraelar stilla þessu þannig upp
að þeirra „sannleikur“ sé vísindalegur,
byggist á rökhyggju og uppfylli kröf-
ur pósitívismans, en „sannleikur“ Pal-
estínumanna sé tilfinningalegs eðlis og
þar af leiðandi óáreiðanlegur.
Í bók sinni um flóttamannavandann,
sem er byggð á mjög umfangsmiklum
rannsóknum í skjalasöfnum Ísraels-
ríkis, kemst Benny Morris að þeirri
niðurstöðu að hinar hefðbundnu túlkanir
Palestínumanna og Ísraela séu báðar
rangar, því ekki sé hægt að finna nein
gögn er styðji þær. Þess í stað leggur
Benny Morris fram skýringu sem
virðist vera hinn gullni meðalvegur:
Flóttamannavandamálið var afleiðing
stríðsins, en ekki tiltekinnar stefnu Araba
eða gyðinga.8 Við fyrstu sýn virðist
þetta vera mjög rökrétt, eins konar
Salómonsdómur: Hér eru tvær stríðandi
fylkingar og „sjaldan veldur einn þá tveir
deila.“ Þar af leiðandi er ekki hægt kenna
neinum einum aðila um hið gríðarlega
umfangsmikla flóttamannavandamál.
En er sannfærandi að nokkurs konar
„ósýnileg hönd stríðsins“ (sbr. „hina
ósýnilegu hönd markaðarins“ hjá Adam
söguendurskoðun, sem varð strax mjög
umdeild. Þetta voru sagnfræðingar á
borð við Benny Morris, Avi Shlaim og
Ilan Pappe. Til að mynda heldur Morr-
is því fram, að í Ísrael hafi orðið þekk-
ingarleg „bylting“, þar sem ísraelskir
sagnfræðingar hafi orðið mjög gagnrýnir
á aðgerðir Ísraela á liðnum árum, svo sem
í stríðinu 1948. Þessi gagnrýna afstaða
myndi væntanlega leiða til sáttagjörðar
gagnvart Palestínumönnum.2 En eins
og Joel Beinin bendir á, hefur þessi nýja
sagnfræði varla verið byltingarkennd þótt
gagnrýnin sé.3
Frægasta bók Morris, um upphaf
flóttamannavandamálsins, er gott dæmi
um bók sem virðist vera mjög róttæk á
yfirborðinu, en þegar gætt er að kemur
í ljós að hún útilokar raddir Palestínu-
manna, og gerir lítið úr sögulegri reynslu
þeirra og pólítískri og siðferðislegri
afstöðu.4 Niðurstaða Morris er fræðileg
staðfesting á stefnu ísraelska stjórnvalda,
ekki afhjúpun á óréttmæti hennar. Fyrir
Palestínumenn var stríðið 1948 „Áfallið
mikla“ (a. nakba), og upphafið af lífi
þeirra sem flóttamenn. Palestínumenn
hafa statt og stöðugt haldið því fram
að þeir hafi verið hraktir úr eigin landi
á kerfisbundinn og ofbeldisfullan hátt.5
Hersveitir zíonista frömdu fjöldamorð í
nokkrum palestínskum þorpum, eins og
Dayr Yassin, til að hræða Palestínumenn
og ýta þannig undir flótta þeirra. Pal-
estínumenn telja að þegar aðgerðir Ís-
raela eru skoðaðar, sjáist að tilfærsla á
þeim hafi beinlínis verið stefna zíonista.
Þar sem hersveitir gyðinga stóðu fyr-
ir þessum aðgerðum, ber Ísraelsríki
ábyrgð á flóttamannavandamálinu. Ísra-
elar hafa því ákveðnar skaðabóta- og
siðferðisskyldur gagnvart Palestínu-
mönnum þar sem þeir eru fórnarlömb
þessarar stefnu.6