Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2008, Qupperneq 9

Formáli ritstjóra
Á þessu ári er nákvæmlega öld frá því að Gamla testamentið kom út í nýrri
þýðingu úr frummálinu og árið 1912 kom svo biblían öll í nýrri eða
endurskoðaðri þýðingu. Þetta hefti Ritraðar Guðfrœðistofnunnar er helgað
íslenskum biblíuþýðingum og sérstaklega nýju þýðingunni sem út kom á
síðastliðnu ári. Ný þýðing Biblíunnar felur í sér glímu við frumtextana sem
færðir eru í nýjan íslenskan búning sem hæfir betur stað og stund en hinn
eldri gerir og þegar verkið er fullnað þá er það í sjálfu sér bæði afreksverk
og stórviðburður í menningarsögunni. Það er gífurlegt verk og tímafrekt
sem þeir taka á sig sem leggja út í þessa glímu því álitamálin eru mörg og
væntingarnar óhjákvæmilega ólíkar. Viðbrögðin við nýrri þýðingu í upphafi
20. aldar og nú í upphafi þeirrar 21. sýna að þessi bók skiptir Islendinga
máli og ýmsum bregður við þegar hróflað er við fornhelgum textum.
Málstofur Guðfræðistofnunar s.l. haust voru helgaðar þýðingu 21. aldar
og birtast hér þrír af þeim fýrirlestrum sem þá voru fluttir. Þegar ný þýðing
birtist er eðlilegt að hugað sé að fyrri þýðingum og textarnir bornir
saman og fyrri viðbrögð athuguð. Dr. Svanhildur Oskarsdóttir fjallar í
grein sinni um biblíþýðingar í íslenskum handritum á miðöldum þar sem
Stjórnarhandritin eru til sérstakrar umfjöllunar. Athyglisvert er hvaða textar
voru valdir til þýðingar svo og það semhengi sem þeir voru settir í og má
þar greina áhuga Islendingsins og þörf fyrir þjóðarsögu og heimssögu og
ást á frásögnum af hetjum. Gyðingasögur heilluðu menn sem tóku mið
af landnámi og dýrkuðu kappa sem stóðu vörð um hagsmuni og heiður.
Dr. Gunnar Kristjánsson prófastur þekkir þýðingarstarfið af eigin raun því
hann sat í þýðingarnefnd Gamla testamentisins. Hann fjallar um ýmis
álitamál varðandi stíl og málfar og leggur áherslu á nauðsyn þess að þýðing
Biblíunnar taki mið af klassískum kenningum í stílfræði. Þriðja ritgerðin er
eftir dr. Guðrúnu Kvaran sem sat í þýðingarnefndum beggja testamentanna.
Hún fjallar um viðbrögðin við eldri þýðingum og bregst við þeirri gagnrýni
sem komið hefur fram á þýðingu 21. aldar.
7