Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2008, Blaðsíða 34

herðar yfir aðrar enskar þýðingar og eina meistaraverkið á sviði þýðinga sem
eigna má nefndarstörfum.“2 En sú þýðing var - að nafninu til a.m.k. - gerð
af 54 manna nefnd en að verulegu leyti er stuðst við þýðingu Tyndales.
Burtséð frá stílnum tínir Updike til fjöldann allan af áhugverðum dæmum
um leiðréttingar sem gerðar hafa verið af einstökum þýðendum Biblíunnar á
undanförnum árum, m.a. hjá Alter, hann nefnir t.d. orðið fyrir stiga Jakobs
sem ætti skv. þessu að vera rampi eða skáflötur líkt og í mesópótamískum
ziggurötum og orðið rashi sem þýtt er sem steinn sem Jakob hafði undir
höfði sér vísar til annars fyrirkomulags, þ.e.a.s. að hann ætti að vera við hlið
Jakobs eins og til varnar eða verndar. Þannig mætti lengi telja dæmi um við-
leitni til að leiðrétta eitt og annað í klassískum þýðingum fyrir alda. Enginn
efast um réttleika þýðingar Alters en menn eru ekki á eitt sáttir um stílsnilld
hans, þar virðist Biblía Jakobs konungs sem Tyndale fær mestan heiðurinn
af, fara með sigur af hólmi. Og það er ekki hvað síst stílsnilldin sem hefur
gefið Biblíunni þann sess sem hún hefur haft um langan aldur.
Stíll texta er ekki það sem sagt er heldur hvernig það er fram sett. Þetta
eru fyrstu viðbrögð margra við spurningunni um stíl. En þegar betur er
að gætt þá gildir þessi einfalda skilgreining á stíl því miður ekki nema að
nokkru leyti. Stíll er persónueinkenni en hann mótast af stílvitund sam-
tímans. Þetta er líka næsta augljóst þegar nefnd eru dæmi um höfunda eða
fræðimenn frá ýmsum tímum.
Stíll og innihald tengjast nánar en við fyrstu sýn kann að virðast. Unnt
er að lýsa atviki á einhvern tiltekinn hátt með ákveðnum orðum. En það er
hægt að lýsa sama atviki á allt annan hátt með allt öðrum orðum án þess að
um annan stíl sé að ræða. Bókmenntafræðingurinn Nelson Goodman segir
um stíl: „Aðeins sumir þættir í orðavali verka stílmótandi en ekki aðrir. Það
gerir tvo ólíka texta ekki mismunandi í stíl að þeir séu ritaðir með mismun-
andi orðum. Það sem skiptir máli sem stílseinkenni eru sérstök áberandi orð,
bygging setninganna, stuðlasetning og rím.“3
2 John Updike, „The Great I Am. Robert Alter’s new translation of the Pentateuch.“ The New
Yorker. 1. nóv. 2004.
3 "... only certain features of the wording, and not others, constitute features of style. That two texts
consist of very different words does not make them different in style. What counts as features
of style here are such characteristics as the predominance of certain kinds of words, the sentence
structure, and the use of alliteration and rhyme.“ Goodman, Nelson: „The Status of Style“.
32