Jökull


Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 36

Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 36
are excellent time-stratigraphic markers for geology, geomorphology and archaeology. The identification of tephra layers in the field is achieved in many ways, such as by their strati- graphic relation, their colour, which is an indicator of their chemical composition, their thickness and grain sizes, which are, within certain limits, an ex- ponential function of their distance from their source. In the laboratory the tephra Iayers are identified by determination of their mineralogical, chemical and physical characteristics, microprobe analyses of their glasses being most useful. Various granu- lometric parameters reveal the type of explosive activity. As for age determination of tephra layers, those deposited in historical time can often be identified as resulting from eruptions mentioned in written records and can thus be dated more or less accu- rately according to the accuracy of the records concerned. In some cases they are exact even to the day of the tephra fa.ll. In Iceland eruptions dated by written records go back to about 900 A. D. Tephra layers from eruptions not mentioned in written records can often be more or less exactly dated by various means, such as by C14-dating of peat soil immediately above and beneath them or trees or shrubs embedded in them. They can also be dated by extrapolation from other exactly dated tephra layers which show the rate of sedimentation, by dendrochronology, pollenanalysis, and last but not least with the aid of archaeology. The conditions prerequisite for the establish- ment of a tephrochronological time scale in Iceland are in fact very good. With the reservations outlined in the previous chapter one can say that about 200 volcanoes have been active in the coun- try in Postglacial time, between 30 and 40 of which since the Nordic settlement began 11 centuries ago. The tephra layers are more numerous than one would expect in a volcanic area producing mainly basalt. This is due mainly to the fact that the ice covered basalt volcanoes, such as Grímsvötn and Katla, produce tephra instead of the lava they would produce under subaerial conditions. Up to about 150 Postglacial tephra layers have been detected in the field in a single profile. On the whole the tephra layers are more numerous and thicker E of the active volcanic zones than W of them, as the air currents in the higher strata of the troposphere are predominantly westerly. The tephra layers mainly used hitherato as key horizons in the Postglacial soils of Iceland are the acid ones, as they are light coloured and therefore easily traced in soil profiles. There are 12 widespread acid layers in the Postglacial soils. In Iceland the establishment of tephrochrono- logy by field studies is facilitated by the country being one of the few highly active volcanic areas in the world where peat formation and formation of Fig. 2. Map showing in which direction tephra was dispersed during the initial phase of each of Hekla’s 15 eruptions in historical time. The width of each arrow indicates roughly the relative size of the estimated volume of the layers. 34 JÖKULL 29. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.