Jökull


Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 46

Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 46
6 On climatic changes in Iceland LEIFUR A. SlMONARSON Science Institute, University of Iceland, Reykjavík The fossil record of Iceland goes back as far as its oldest rocks which have been radiometrically dated at about 16 m.y. The lava pile of Iceland formed almost exclusively above sea level and as a result the fossil bearing strata are primarily of terrestrial origin. A number of sedimentary horizons con- taining identifiable plant remains occur inter- stratified with the lavas. Studies of their fossil floras' were initiated more than a hundred years ago and a Miocene age was correctly assigned to the oldest of them. This was later rejected in favour of an Eocene age and that view persisted into the nineteen- sixties. Radiometric dating of the lavas which came up in the mid-sixties made it clear that the floras could be no older than Miocene, as originally pro- posed by Oswald Heer. The global cooling that has occurred on the earth since the Miocene is well documented in the record of fossil floras, owing to the regular spacing apart of plant bearing horizons within the lava pile. Marine fossiliferous strata occur in a few places, but the age range — Pliocene up to Holocene — is much shorter than with the fossil floras. Singular amongst the marine deposits are the Tjörnes beds which contain fossil faunal assemblages represent- ing the entire Pliocene epoch. The Pleistocene faunal record is much less coherent. Holocene climatic trends have been recon- structed on the basis of both marine fossil evidence and on palynological studies of bog profiles where radiocarbon dating and tephrochronology are in- dispensible aids. Miocene — Pliocene climate Palaeobotanical studies of Tertiary interbeds in Iceland indicate more or less symmetrical horizons on both sides of the Quaternary formations. The oldest horizon, older than 14 m.y., is found along the northwest coast and comprises the Selárdalur flora (for location see Fig. 1). It consists of a mixed warm-temperate forest of conifers and deciduous trees with Sequoia, Pinus,Juglans, A Inus, Fagus, Ulmus, Tilia and Vitis. Taxodiaceae dominate over Pinaceae and angiosperms over conifers. The well- known Brjánslækur flora belongs to the next hori- zon, about 14—13 m.y. The most thermophilic taxa, as Vitis, have disappeared, whereas Abies, Sequoia, Comptonia, Betula prisca Ettingshausen, Acer, Alnus, Magnolia and Sassafras are prominent. Pinaceae dominate over Taxodiaceae. From 13 — 10 m.y. Pinaceae increased and conifers came to dominate over angiosperms. This is probably the oldest horizon in East Iceland (Gerpir). In the next horizon, about 10—9 m.y., comprising the Húsa- víkurkleif and Tröllatunga floras in West Iceland and the Hólmatindur flora in East Iceland, Poly- podiaceae, Osmunda, Salix, Juglans, Betula, Acer, Magnolia and Carya predominate. From 9—8 m.y. Alnus, Betula, Acer, Pterocarya, Fagus and Corylus are the most prominent taxa known from Mókolls- dalur in Northwest Iceland. Icelandic Tertiary floras older than 8 m.y. are warm-temperate and show close affinity with the retent flora in the Eastern Deciduous Forests of North America. The oldest horizons indicate annual mean temperature higher than 10°C and frosts were probably rare. Apparently the precipitation was more or less constant throughout the year. A slight cooling may be responsible for the disappearance of Vitis 14 m.y. ago and Magnolia 9 m.y. ago. The temperate Hredavatn flora in West Iceland is about 7 m.y. old and Fagus and other warm- temperate indicators are rare or absent, whereas Betula, Salix and conifers are prominent. Apparently the climate grew cooler during the Upper Miocene. The cooling trend continued in the Pliocene and from 6—3 m.y. Betula and Salix shrubs and grasses became more and more common when the forest declined, as indicated by the Sleggjulækur flora in West Iceland and the Pliocene Tjörnes flora in 44 JÖKULL 29. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.