Jökull


Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 49

Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 49
on earlier sediments, and it is the shallowest non-till unit from which they could have been derived. 1 hus we suggest the following temporal correlat- ions: - Unit F Upper Lake Sediments. These represent sedi- mentation in the lakesince about 1930. Unit E Glacial sediments laid down during the Little Ice Age advance of the glacier since 1794. Unit D Non-glacial sediments, probably partly or wholly marine, in part of mid-Holocene age. Unit C Glacial sediments, possibly produced by ex- tensive late-Weichselian glaciation. The principal reason for this tentative conclus- ion is that a marine limit of about 40 m a.s.l. is present locally. This could corre- late with the Late Weichselian marine lim- it (Einarsson 1964), and if the Unit C glacia- tion had post-dated this, and unless it were by coincidence to terminate just beyond Jökulsárlón, we would expect it to have destroyed the evidence for the marine limit. Units B & A Non glacial and glacial sediments of in- determinate age. STRUCTURE OF THE COASTAL PLAIN Seismic soundings of Breidarmerkjurjökull along a ílow line directly up-glacier of Jökulsárlón (Ey- thorsson 1953) reveal a subglacial bed which begins to rise significantly above sea level some 10 km from the glacier terminus (Fig. 8). It is suggested that this point coincides with the emergence of bedrock from beneath a cover ofglacial drift (e.g. Sigbjamar- son 1970). Figure 8 also shows Jökulsárlón and the unlithified sediments around it, and the sea-bed profile directly south-south-east ofjökulsá for some 20 km ofi'shore. We suggest as a plausible hypothes- is that the bedrock surface runs deep beneath Breidamerkursandur and the immediately offshore area, and that the coastal plain of Breidamerkur- sandur is composed of a wedge of Late-Weichselian and Holocene sediments rather than being a bed- rock platform (Fig. 8). It is possible that this is also true of other parts of the coastal pfain south of Vatnajökull, especially east of Breidamerkurjökull, where Pleistocene and Holocene volcanism has not been a complicating factor. The postulated wedge ofQuatemary sediment whichmakes up the coastal plain, locally fdls to above sea level the deep bed- rock valley in which Breidamerkurjökull fiows and which extends across the continental shelf as Breidamerkurdjúp (Fig. 8). Similar troughs on tfie continental shelf lie offshore from the other major southern valley glacier outletsof Vatnajökull. It seems likely that the Late-Weichselian ancest- or of Vatnajökull flowed onto the continental shelf, and that the troughs on the shelf such as Breida- merkurdjúp refiect glacial erosion during this and earlier periods of major glacier expansion. We pre- sume that the marine limit in this area at about 40 m a.s.l. (Einarsson 1964) dates from the final recession of Weichselian ice from the coastline, and reflects strong isostatic depression of the crust below a low- ered eustatic level. VVe suggest that the top of our Glacial Unit C was exposed during this recession at a time when sea level was 40 m above the present sea level. At this time, the coastal plain at Jökulsár- lón was 60 m below present sea level or -—100 m below contemporary sea level. Our coastal sedi- ment wedge hardly existed at that time. Sub- sequently, relative sea level fell, leading to coastline regression, which was aided by substantial prograd- ation of the coastline during production ofa coastal sediment wedge whose materials were primarily derived from the glacier. This hypothesis is schematically illustrated in Fig. 8. 8a shows a Late Weichselian glacier flowing into the sea and eroding a bedrock channel. Fig. 8b shows retreat of such a glacier leaving a suite of glacial sediments behind. Fig. 8c shows a largely deglaciated coastal area in mid-Holocene times and progressive progradation of the shoreline with sedi- ments from a glacial source. VVe presume that this continued until the Little IceAge glacial readvance. Fig. 8d shows the effect of this readvance in eroding away a large part of the previously deposited coastal wedge in the Jökulsárlón basin, the deposition ofa major glaciogenic suite and associated moraine system, and the deposition of an outwash suite beyond the moraine. The accumulation of sedi- ments in the basin after this century’s deglaciation is shown in Fig. 7. ACKNOWLEDGEMENTS We gratefully acknowledge the generous advice and ass- istance of Flosi and Sigurdur Bjömsson of Kvísker and oj Thorleijur Einarsson oj the University oj Iceland, all oj whose practical and scientijic advice has been ojgreat help to University ojEast Anglia parties in OraejiJor manyyears. We also acknowledge generous grants Jrom the Natural Environment Research Council and the Royal Society. JÖKULL 32. ÁR 45
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.