Feykir - 18.12.1991, Blaðsíða 8

8 FEYKIR 45/1991
Ljósin í klettunum við Ferjuhamarsgil
Frásðgn Páls Jónassonar í Utanverðunesi af atferli huldufólks í Hegranesi
.Ami Hafstaðsem lengstaf
var bóndi í Vík í Staðar-
hreppi sagði mér eitt sinn
ansi merkilega sögu sem
gerðist rétt upp úr aldamót-
unum þegar hann var á
Hólaskóla.
Þegar nemendur voru á
Þorláksdag í þann mund að
leggja af stað heimleiðis í
jólafrí. var svo mikið norðan-
rok og hríð að skólastjórinn
sleppti engum úr skólanum.
Og varð úr aðjólaleyfinu var
frestað. A gamlársdag var
svo hríðin hætt og fengu allir
nemendur þá heimafarar-
leyfi.
Svo er ekkert með það að
Árni fer sem leið liggur niður
Hjaltadal, yfir Héraðsvötn
fyrir utan og neðan Ás í
Hegranesi og þar upp eftir
yfir sporðinn á Ásnum.
Ástaglið eins og það er kallað
á okkar máli í Nesinu. Síðan
hélt hann upp hjá Vatnskoti
sem þá hét, og nú heitir
Svanavatn, yfir vatnið þar
fyrir sunnan og af sjónhend-
ingu vestur eftir sunnan við
Vatnskotsbergið. Fór hann í
gegnum svo kallaðan Leirdal
sem tekur við af Hrafna-
pollallóa, vestur yfir llóana
sunnan við Leirdalstjamirn-
ar og niður Ferjuhamarsgil
sent liggur þarna í gegnum
klappimar vestur frá. Dregur
gilið nafn af bæ sem var utan
og neðan við Kárastaði og
hét Ferjuhamar. Með Árna í
för var hundur sent aldrei
skildi við hann. Ástæðan
fyrir því var sú að þegar Árni
fór í skólann um haustið
rakti hundurinn slóð hans.
^Þegar þeir voru
komnir niður í gilið efst. þar
sem Ferjuhamarsilóanum slepp-
ir. fór hundurinn að ýlfra og
varð svo hræddur að hann
vill hvergi vera nema milli
fóta Árna. En þar sem hann
var á skíðum átti hann ekki
gott með að hafa hann þar.
Brá hann því á það ráð að
taka hundinn í fangið og
halda á honum. Það var
glaðatunglskin og tungl í
fyjlingu eða eitthvað nálægt
því. nema þegar hann' kom
niður úr gilinu og á Vötnin
fyrir framan, tók hann eftir
því að ljós voru i klettunum
bæði sunnan og norðan við
gilið.
Hann skildi ekkert í þessu
og stansaði til að reyna að
glöggva sig á þessu. Sagði
Árni að þetta hefði ekki getað
verið glotti frá tungli, því
þetta var svo snentma kvölds
að það var í suðaustri og var
skuggi frá því einmitt á
klettunum. Og þ\í síður
vegna þess að hann horfði á
ljósin færast til eins og maður
gengi með þau.
Þegar Árni var kominn
yfir á bakkann hinum megin
var hundurinn farinn að
róast svo hann sleppti
honum. En hann reyndist
samt enn svo hræddur að
hann hljóp hvað af tók beint
heim í Hafsteinsstaði, en
Árni var þá þar enn í
föðurgarði.
r
.Arni gaf sér tíma til
að horfa á Ijósin og var að
hugsa um að snúa við og gá
hvað þetta gæti verið. Sem
hann var að velta þessu fyrir
sér, og löngunin til að snúa
við var sterk. þá var eins og
hvíslað væri að honum að
láta þetta afskiptalaust. Vera
ekki að hætta neinu þarna og
fór hann eftir því. Svo var
hann að smá líta viðsuðurog
vestur yfir eylendið og sá
Vettvangur: Fjósið í Köldukinn í Torfalækjarhreppi
Keisaraskurður á jólanótt
Dýralæknar þurfa eins og
nokkrar aðrar starfstéttir
þjóðfélagsins er vera tilbúnir í
útköll hvenær sem er sólar-
hringsins allan ársins hring.
Sigurður H. Pétursson á
Merkjalæk í Svínadal héraðs-
dýralæknir Austur-Húnvetninga,
hefur stundum þurft að sinna
útköllum yfir hátíðisdagana,
en aðeins einu sinni á 20 ára
starfsferli sínum verið kallaður
út á sjálfajólanóttina. Varþar
um að ræða keisaraskurð á
ungri kú frá Köldukinn i
Torfalækjarhreppi.
„Mér var það ljóst seint
um kvöldið að kvígan mundi
eiga í erfiðleikum með að
bera, en vildi samt þráast við
að kalla út dýralækninn þar
sem aðalhátíðin var gengin í
garð. En þegar leið á nóttina
varð samt ljóst að ekki yrði
komist hjá því að hringja í
Sigurð”, sagði Kristófer
Kristjánsson bóndi í Köldu-
kinn.
„Eg fékk útkallið um
fjögurleytið um nóttina. Það
var búið að vera slæmt veður
og kominn óhemjumikill
snjór. Þannig að þó að ekki
séu nema 17 kílómetrar í
Köldukinn þá tafði færðin
mig, og það átti ýmislegt eftir
að koma til sem varð þess
valdandi að aðgerðin tók
lengri tíma en gengur og
gerist. Meðal annars var ég
ekki nægjanlega vel undir-
búinn fyrir aðgerðina sjálfur.
Hafði ekki öll tæki meðferðis
sem til þurfti. En þó
aðstæður ýmsar væru erfiðar
var aðgerðin búin um 10
leytið um morguninn og
tókst ágætlega”, sagði Sigurður
dýralæknir á Merkjalæk.
Sigurður segist alltaf þurfa
að framkvæma nokkra keisara-
skurði á hverju ári, yfirleitt
frá einum og upp í þrjá til
fjóra. Einu sinni hafi þeir þó
komist upp í sex. Annars
sagði Sigurður heilsufar
búpenings vera yfirleitt gott
á þessum tíma.
alltaf Ijósin. Það var alltaf
verið að fara sunnan fyrir
gilið og út í klettana fyrir
norðan. Mig minnirað ljósin
hafi verið 8 eða 9 hvoru
megin. Sá hann ljósin enn
þegar hann kom heim á hlað
á Hafsteinsstöðum. Þau voru
svo sterk og skær.
Svo er ekkert meira með
það að hann fór inn í bæ til
foreldra sinna og systkina og
fjölskyldan tók að halda
hátíðlegt gamlárskvöld. ný-
ársnótt og allt það. En svo
þegar hann fór til baka sömu
leið og gáði að sporum í
snjónum þar sem Ijósin
sáust. voru þar engin spor að
finna. Sagðist hann þá hafa
orðið viss um að þetta hefði
ekki verið fólk i einhverjum
kvöldskiipaleik, heldur huldu-
fólk og það þurfti ekki að
spora snjóinn. Það sveif bara
á hugarvængjum eins og
Árni orðaði það. Þetta er nú
sagan sem hann sagði mér og
ég trúði henni.