Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1885, Síða 140

136
Innlendir eru þeir kaupmenn taldir, er búsetu hafa hjer á landi, en hinir út-
lendir. pó er, að því er Gránufjelagið snertir, gjörð undantekning frá pessu pví þó
framkvæmdarstjóri fjelags þessa sje búsettur erlendis má þó telja verzlanir þess inn-
■lendar þarscm arðurinn af þeim á að lenda í landinu sjálfu.
Y f i r 1 i t
yfir verzlunarskýrslurnar árin 1880—1882.
Eptir Indriða Einarsson.
Til þess að gott yfirlit fáist yfir verzlun landsins, er naumast nóg, eiusog liing-
aðtil hefir verið, að segja frá því í töfiuformi hve mörg pund eða hve margar tunnur
flytjist inn eða út, þó það sje gott að vita það í sjálfu sjer; slíkar skýrslur verða aldrei
liandhægar, og segja aldrei mikið þegar svo langt er liðið frá, að allt verðlag er mikið til
gleymt. Eitt af aðalatriðunum, sem á að finnast í verzlunarskýrslum livers lands, er
verðið á þeim vörum, sem fluttar eru út og inn, og verzlunarskýrslur vorar eru líka nú
fyrir nokkru komnar í það horf, að sjá má af þeim sjálfum hve mikið vörurnar lilaupa
í peningum eptir kaupstaðarverði, og þetta yfirlit gengur mestmegnis í þá átt, að sýna
hve mikið öll verzlun vor við útlönd hleypur árin 1880-1882, bæði í einstökum grein-
um og yfir höfuð að tala.
Útreikningurinn á verði verzlunarvörunnar hefir verið gjörður á þann hátt, að
úr skýrslunum yfir verðlag á vörum liefir verið gjört meðalverð á hverri vörutegund
fyrir sig, og pundatala vörunuar eða tunnutala hennar o. s. frv. margfölduð með því.
Sem dæmi má taka: 1881 var meðalverð á útfluttu saltkjötspundi 19 aurar, alls voru
útflutt á árinu 2273078 pd., saltkjöt því útflutt alls fyrir 331884 kr. J>etta er þó ekki
nákvæmasta aðferðin sem mætti hafa, en að reikna nákvæmar var ekki unnt, sökum
þess, að vöruverðsskýrslur vantaði frá ýmsum kaupmönnum, ap'ur á móti voru opt
skýrslur til frá ýmsum kaupstöðum um verð á vörum, sem ekki voru inn- eða útfluttar
þaðan, og hefir verið höfð sú regla, að láta það verð engin áhrif hafa á meðalverðið, og
taka ekki til greina verðið í öðrum kaupstöðum en þeim, þarsem varan var innflutt eða
útflutt. Ef maður skyldi nú áiíta að vörur sjeu einna ódýrastar í þeirn kaupstöðum
þarsem mest er verzlað, þá verður verzlunin með þessari reikningsaðferð metin of hátt;
það mun þó ekki vera svo í rauninni, því verðið sem gefið er upp í skýrslunum, og hjer
hefir verið reiknað með, er sumarverð og þannig lægsta verð á árinu, og svo munu
verzlunarskýrslurnar heldur ekki ná yfir allar þær vörur, sem flytjast út eða inn, þar-
sem það eingöngu eru kaupmenn sem gefa upp að- og útfluttar vörur, en ýmislegt
flyzt án þeirra milligöngu.
Yerzluu íslands við útlönd hefir, reiknuð í peningum, verið árin 1880 — 1882:
Árið Upphæð Fólkstala' Upphæð á hvern manu
aðfluttrar vöru útfluttrar vöru að- og útfiutt- rar vöru samtals aðfluttrar vöru útfluttrar vöru að- og útti. vöru samtals
kr. kr. kr. kr. kr. kr.
1880 5727000 6744000 12471000 72445 79,, 92,9 172,o
1881 6022000 7379000 13401000 72851 82,7 101,o 183,7
1882 6453000 61170J0 12570000 71657 90,i 85,i 175,2
1) Fólkstalan 1881 og 1882 er útreikuuð eptir skýrslunum um fædda og dáua og vesturíára-skýrslun-
um. 1881 fæddust 2437, dóu 1945, fóru af landi burt 86. 1882 fæddust 2393, dón 3353, fóru af
landi burt 234.