Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1887, Side 48

44
Skýrslur um dómgæzlu árin 1878—1884
eptin Arnljót Olafsson,
í skýrslum um landshagi á íslaudi IV. bdi, 707.—761. bls., eru prentaðar skýrsl-
ur um dómgæzluna hjer á landi árin 1864—1867, og í V. bdi, 193.—209. bls., skýrsla um
dómgæzluna árið 1868. Báðar skýrslur þessar hefur samið Magnús Stephensen, sem nú er
landshöfðingi yfir íslandi. Ennfremur er í V. bdi, 597.—623. bls., skýrsla um dómgæzl-
una árið 1869, eptir Westergaard, er þá yar skrifari í stjórnardeildinni íslenzku. Fylgdi
skýrslu þessari »aukaskýrsla« um sættamál nokkurra sáttanefnda í norður- og austurum-
dæminu, svo og almennt yfirlit yfir dómgæzluna og sættamálin öll árin 1865—1869.
Aðrar skýrslur um dómgæzluna bjer á landi eru eigi til prentaðar. Tilefnið til þessarar
skýrslufæðar er eflaust með fram það, að stjórnin hefur eigi gefið þessum skýrslum jafn-
mikinn gaum eins og flestum öðrum hagskýrslum.
Með brjefi 9. nóvember 1793 til stiptamtmanns og amtmanna bjer bauð lög-
stjórnarráðið þeim hið fyrsta sinn að senda sjer framvegis við árslok hver nákvæma
skýrslu um alla sakadólga, um nöfn þeirra og hverja glæpi þeir drýgt bafi, svo og hvenær
próf var tekið og þeim stefnt. Tilgangurinn með skýrslu þessari var eingöngu sá, að
geta haft næga tilsjón með, að glæpamálin gengi fram með lögskipuðum braða. I niður-
lagi brjefsins segir, að skýrslusnið fylgi með; en það er eigi prentað með brjefinu í
»Lovs. f. Isl.«, svo landsmönuum er óhægt um að vita, hvernig það var. Vera má nú
að útgefendurnir hafi sleppt skýrslusniði þessu viljandi, með því að þeir segja í formála
fyrir brjefi þessu, að skýrslusniðið og skýrslurnar eptir því sje niðurfallnar, eptir ksbr. 12. febr.
1825. Eg ætla þó að þetta sje næsta hæpin tilgáta, fyrir því að ksbr. Í2. febr. 1825 nemur
að eins úr gildi ksbr. 4. okt. 1788, en það brjef hefur aldrei gilt bjer á landi. I því brjefi
var boðið að senda lögstjórnarráðinu skýrslu bvern ársfjórðung, en það hefur aldrei gjört
verið hjer á landi. Að vísu var nú með ákvæðum 35. gr. í tilskipun 3. júnl 1796 búið svo
tryggilega um, sem í rauninni bægt er, að glæpamálin og bin almennu lögreglumál yrði
rekin með tilhlýðilegum hraða. En þó nú svo væri fyrir sjeð, hafði valdstjórnin enn sem
áður þeirrar skyldu að gæta, að dómum í almennum lögreglumálum og glæpamálum
fullnœgt yrði. Eyrir því bauð lögstjórnarráðið stiptamtmanni og amtmönnum hjer í
brjefi sínu 21. okt. 1815, að sjá svo um, að fylgt yrði fyrirmælum ksbr. 9. nóv. 1793,
og ennfremur fyrirskipaði lögstjórnarráðið að þeir skyldi sjálfir tilgreina í síðasta dálki
skýrslusniðs þess, er fylgdi ksbr. 14. júní 18061, bvenær fullnœgt væri dómum í
glæpamálum, þeim er eigi var áfrýjað, áður þeir sendi skýrslurnar frá sjer í árslokin.
Boð þetta er ítrekað enn betur í ksbr. 4. júní 1831, og er enn í fullu gildi.
þessar voru þær hinar einu skýrslur um dómgæzluna, er gefnar voru, þar til út
kom umburðarbrjef lögstjórnarráðsins 29. marz 1828. Um lögleglumálin virðist engin
1) Ksbr. þetta var upprunalega eigi ætlaö íslandi, og gildir því eigi hjer nema að þessu
leyti, sem ksbr. 21. okt. 1815 bendir til.