Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1887, Síða 105

Stjórnartíðindi 1887. C. 26.
101
J>egar lauslega er litið á það hvað fer í kaffi, þá virðist það yfir höfuð allt af vera
hjer um bil sanm upphæ.ðin öll þessi ár, en það sem brúkað er fyrir sykur, virðist vaxa
árlega, þótt árið 1885 gjöri undantekningu, sökum þess að verðlagið á sykri þá var lágt.
011 sex árin höfum vjer brúkað í kaffi og sykur svona hjer um bil 5.350.000 kr., sem er
mjög álitleg upphæð eptir vorum efnum.
Tóbaksbrúkunin hefur farið hækkandi síðan 1849, eins og öll önnur munaðarvöru
brúkun, nema kannske brennivínskaup, þess verður þó að geta hjer, að munntóbak er
haft í sósu til fjárbaða, svo það er ekki allt tóbak, sem notað er sem munaðarvara, en
hve mikið brúkað sje til fjárbaða verður ekki sagt.
1 peningum höfum vjer brúkað í tóbalc og vindla þessi 6 ár :
Pyrir vindla Fyrir allskonar tóbak Samtals
1880 28.154 kr. 262.033 kr. 290.187 kr.
1881 33.249 — 263.716 — 296.963 —
1882 39.776 — 263.727 — 303.503 —
1883 32.815 — 245.419 — 278.234 —
1884 40.897 — 232.323 — 273.220 —
1885 30.726 — 243.408 — 274.134 —
í tóbak eyðum vjer þannig hjer um bil 300,000 kr. um árið, en þó aðflutn-
ingar af tóbaki sjeu talsverðir, sýnist aðflutningur af því að vera að rjena öll 6 árin
nema árið 1885 hvað þýngdina snertir, og peningaupphæðin, sem gefin er fyrir þessa
munaðarvöru vírðist fara lækkandi.
Brennivín, vinf 'öng og öl. það er athugavert við töflurnar yfir munaðarvörukaupin,
að 1883, 1884 og 1885 sýnist svo, sem meira hafi verið keypt af brennivíni, en keypt var
frá 1872 til 1882, og þó er pottatala hins aðfiutta brennivíns lík síðari árin. þessi
munur kemur af því, að nú (árin 1883—85) er 16° spirítus gjörður að 8° brennivíni, eins
og Danir og Norðmenn gjöra í skýrslum sínum. þetta er gjört með því að tala þeirra
potta af 16° breunivíni, sem fluttist hingað þessi ár, er margfölduð með 2, og hver pott-
ur af því er þannig látinn jafngilda 2 pottum af 8° brennivíni, þegar reiknað er út, hve
mai-ga potta vjer brúkum á mann. Síðan vínfangatollur var lögleiddur hjer á landi 1872,
hefir ávallt fluzt allmikið af 16° vínanda, og þess vegna eru öll árin frá 1872—82, þegar
verið er að tala um hve margir pottar af brennivíni sjeu keyptir hjer á hvern mann of
lágt sett, líklega um 4—1 pott. Eigi að bera drykkjuskap hjer á landi saman við drykkju-
skap Dana og Norðmanna, sem standa oss einna næstir, þá verðum vjer líka eins og
þeir, að gjöra allt brennivín að 8° brennivíni. þessu var ekki veitt eptirtekt í Stj.tíð.
G 1885 í yfirlitinu yfir verzlunarskýrslurnar.
Af 16° brennivíni fluttust hingað :
1883 46530 pottar.
1884 60488 —
1885 30989 —
Að finna út úr tollreikningunum frá 1872—82, hve mikið öll þau ár hefur flutzt
af 16° vínanda, hefur sá sem þetta skrifar, ekki getað komist yfir að þes3u sinni, því það
er töluvert verk. 1 skýrslunum 1880—82 er brennivín einnig of lágt reiknað til peninga,
því 16° vínandi er reiknaður þar með sama verði og 8° brennivín, sem ekki nær því
i'jetta, þar sem 16° vínandi er dýrari en 8° brennivín. Líklega ættu vínföngin, sem flutt-
ust til íslands þau þrjú árin að vera 30,000—60,000 kr. hærri en þau eru talin í yfirlit-
inu yfir verzlunarskýrsluruar 1880—82 (Stj.tíð. C 1885, bls. 136—139).
Frá 1880—1885 höfum vjer aðflutt vínföng og öl fyrir þessar peningaupphæðir :
1880 fyrir 355.800 kr. 1883 fyrir 591.100 kr.
1881 — 422.500 — 1884 — 549.600 —
1882 — 468.100 — 1885 — 388.300 —