Fréttablaðið - 17.06.2016, Side 44

Fréttablaðið - 17.06.2016, Side 44
MörguM líkaði einfaldlega vel og buðust ótal tækifæri. ÞeiM leist kannski ekki alltof vel á tónlistarlífið í byrjun, reykjavík var ólík stórborguM erlendis en Þeir sáu hæfileikana í fólki hér. Ný olíuverk skoska myndlistar- mannsins Callum Innes prýða nú veggi i8 í Tryggvagötu 16. Þau eru máluð bæði á striga og pappír. Það geta verið hin hversdags- legustu atriði sem verða kveikjan að verkum Innes, eftir því sem hann segir sjálfur. „Innblásturinn kemur úr öllum áttum, jafnvel úr fyrirsögnum blaðanna einhvern morguninn eða lesefninu fyrir svefninn.“ Innes er fæddur í Edinborg árið 1962. Hann lærði teikningu og málun í Gray’s School of Art, en lauk meistaragráðu í myndlistinni í Edinburgh College of Art. Hann hefur verið talinn meðal mikilvæg- ustu abstraktmálara sinnar kyn- slóðar og verk hans hafa verið sýnd á einka- og samsýningum víða um heim. Í október á þessu ári verður stór sýning verka hans opnuð í De Pont Museum í Tilburg í Hollandi. Sýning Callum Innes verður í i8 fram til 9. september. Innblásturinn kemur úr öllum áttum, jafnvel fyrirsögnum dagblaða eða öðru lesefni Callum Innes hefur verið talinn til mikilvægustu abstraktmálara sinnar kynslóðar og honum hafa hlotnast hin virtu verðlaun NatWest. FréttablaðIð/aNtoN brINkSumt er flókið þótt það sýnist einfalt. Verkin á sýningunni eru ýmist máluð á striga eða pappír. Meginþorri þess erlenda tón-listarfólks sem kom hingað til Íslands á síðustu öld var ráðinn til að gegna hér störfum. Það var skipuleg aðgerð Íslendinga til að byggja upp tónlistarlíf að erlendri fyrirmynd og komast á svipað stig og umheimurinn, bæði í klassík og skemmtitónlist,“ segir Óðinn Mel- sted, sagnfræðingur, trompetleikari og leiðsögumaður, um efni bókar sinnar Með nótur í farteskinu. Hún er um þá útlendu tónlistarmenn sem settust hér að á árunum 1930 til 1960, alls um 100 manns, líka um stöku gestakomur. En hverjir höfðu forgöngu um að fá listafólkið til Íslands? „Tónlistar- skólinn í Reykjavík var stofnaður 1930 og fyrstu þrír kennararnir voru erlendir. Á bak við skólann stóð Tón- listarfélagið í Reykjavík og þekktasta nafnið í tengslum við það er Ragnar í Smára. En sá sem trúlega réð mestu var Björn Jónsson verslunarmaður, hann var framkvæmdastjóri félagsins og Sinfóníuhljómsveitarinnar og fór utan að semja við kennara og hljóm- sveitarstjóra. Svo voru það skemmti- staðirnir í Reykjavík, til dæmis Hótel Ísland, Hótel Borg og fleiri sem réðu til sín bæði erlendar hljómsveitir og staka tónlistarmenn. Fæstir komu fyrir tilviljun.“ lærði íslensku sem krakki Óðinn er fæddur og uppalinn í Austurríki, á íslenskan föður og austurríska móður. Hann talar og skrifar hreina íslensku og kveðst hafa lært hana sem krakki. „Ég talaði íslensku við pabba og austurrísku við mömmu. Ákvað svo að fara í háskóla hér og lærði sagnfræði við Háskóla Íslands. Það skerpti á íslenskunni, sérstaklega ritmálinu.“ Hann tileinkar föður sínum, Eyjólfi Melsted, bókina og þakkar honum aðstoð við gerð hennar. Segir bókina eiga sér aðdraganda. „Ég hlaut austur- rískt tónlistaruppeldi og spilaði í hljómsveitum hér á landi á háskóla- árunum. Svo hef ég alltaf þekkt einn þeirra tónlistarmanna sem komu erlendis frá til Íslands, Pál Pampi- chler. Hann giftist ömmusystur minni hér en flutti til Austurríkis um það leyti sem ég fæddist og ég hef aldrei þekkt hann öðruvísi en onkel Pauli í Graz. Hann titlar sig enn þá íslenskt tónskáld og er álíka skrítin blanda af Íslendingi og Austurríkismanni og ég. Flestir ætluðu bara að vera í eitt ár ný bók eftir óðin Melsted fjallar um erlent tónlistarfólk sem flutti til íslands á síð- ustu öld og lagði fram krafta sína við kennslu, hljómsveitarstjórn og spilamennsku. „Í fyrri hlutanum beiti ég hefðbundnu íslensku sjónarhorni, hvernig erlendur mannafli og erlendir straumar koma til Íslands og í síðari hlutanum er það austurríkis- maðurinn í mér sem er að skrifa,“ segir Óðinn um bók sína Með nótur í farteskinu. FréttablaðIð/aNtoN brINk Nálgast efnið frá tveimur hliðum Óðinn viðaði að sér fróðleik í bókina víða. Leitaði í gögnum Útlendinga- stofnunar, las blöð og endurminn- ingabækur og tók viðtöl við þá aðfluttu tónlistarmenn sem enn eru á lífi og ættingja þeirra. En hvernig heldur hann að þessu fólki hafi liðið hér? „Almennt reyni ég að nálgast það sjónarmið frá tveimur hliðum. Í fyrri hlutanum beiti ég hefðbundnu íslensku sjónarhorni, hvernig erlend- ur mannafli og erlendir straumar koma til Íslands og í síðari hlutanum er það Austurríkismaðurinn í mér sem er að skrifa, þá beiti ég upplifun tónlistarfólksins. Flest fólkið var ungt að árum og Íslandsferð var ævintýri í augum þess. Yfirleitt var það með samning í höndum svo það fór ekki út í hreina óvissu en vissi þó lítið um Ísland. Flestir ætluðu bara að starfa hér í eitt ár en ílengdust. Mörgum líkaði einfaldlega vel og buðust ótal tæki- færi. Þeim leist kannski ekki alltof vel á tónlistarlífið í byrjun, Reykjavík var ólík stórborgum erlendis en þeir sáu hæfileikana í fólki hér.“ Óðinn telur almennt vel hafa verið tekið á móti listafólkinu. Samt hafi orðið vart andstreymis frá Félagi íslenskra tónlistarmanna sem stóð vörð um kaup og kjör og andmælti því að verið væri að ráða erlent fólk til starfa. Það hafi þó ekki beinst per sónulega að neinum. „Margir Íslendingar sóttust eftir að komast í sveitir hjá erlendum hljóm- sveitarstjórum bara til að læra af þeim,“ segir hann. Sumt af því listafólki sem Óðinn skrifar um fann ástina á Íslandi. „Af öllum sem fluttu búferlum hingað ílengdist um það bil helmingur lengur en þrjú ár, sumir voru í áratug og aðrir það sem eftir lifði ævinnar og eiga töluverðan hóp afkomenda,“ upplýsir hann. „Það er heilmikið fyrir grúskara í bókinni, æviágrip, tónlistarsaga og fróðleikur um fólk.“ 1 7 . j ú n í 2 0 1 6 F Ö S T U D A G U R28 M e n n i n G ∙ F R É T T A B L A ð i ð menning Gunnþóra Gunnarsdóttir gun@frettabladid.is 1 7 -0 6 -2 0 1 6 0 4 :3 5 F B 0 5 6 s _ P 0 5 3 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 4 4 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 0 4 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 1 3 K .p 1 .p d f A u to m a tio n P la te re m a k e : 1 9 C 4 -1 5 D 8 1 9 C 4 -1 4 9 C 1 9 C 4 -1 3 6 0 1 9 C 4 -1 2 2 4 2 7 5 X 4 0 0 .0 0 1 3 B F B 0 5 6 s _ 1 6 _ 6 _ 2 0 1 6 C M Y K

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.