Fréttablaðið - 14.12.2016, Blaðsíða 34

Nýsköpun
Anita Hafdís Björns-
dóttir, meðstofn-
andi Happyworld.
Fyrsta skráning ársins
Lars Christensen
alþjóðahagfræðingur
Á föstudag hófust viðskipti með hlutabréf Skeljungs hf. á aðalmarkaði Nasdaq Iceland. Skeljungur er annað félagið sem tekið er til viðskipta á Nasdaq
Iceland árið 2016, en það fyrsta á aðalmarkaði. Valgeir Baldursson, forstjóri Skeljungs, og Hendrik Egholm, forstjóri Magn í Færeyjum, hringdu inn fyrstu
viðskipti. Skeljungur er með starfsemi á Íslandi og í Færeyjum og rekur félagið samtals 76 bensínstöðvar og sex birgðastöðvar. FréttABlAðið/GVA
Samband neytenda og framleið-
enda er að breytast. Internetið,
samfélagsmiðlar, hópfjármögnun
og fleiri þættir hafa gjörbreytt
frumkvöðlastarfi og markaðssetn-
ingu vöru. Samskipti framleiðenda
og neytenda fer ekki lengur fram
eingöngu með umbúðum, slag-
orðum og stuttum auglýsingum.
Í dag er að mótast náið samband
neytenda, frumkvöðla og fram-
leiðenda sem leiðir af sér fjölmörg
ný tækifæri. Verð og verðvitund
breytist, áherslan færist á gagnsæi,
heiðarleika, uppruna. Neytandinn
er upplýstari og vill vita meira,
treysta betur, prófa nýtt og upplifa.
Þessi þróun hefur verið að stig-
magnast undanfarin ár, áhrifin
má sjá til dæmis á góðu gengi
fjölda frumkvöðla í matvælafram-
leiðslu svo sem Saltverk, Omnom,
Eimverk, Arna, Wasabi Iceland
og fleiri eru að ná árangri bæði á
markaði innanlands og í útflutn-
ingi. Tölur erlendis frá benda til að
þessi þróun sé hvergi nærri á enda-
stöð, til að mynda hefur hlutdeild
smærri bjórframleiðenda vaxið úr
nærri einingu í um 25 prósent af
bjórmarkaði í Bandaríkjunum.
Tækifærin liggja í staðbundnum
vörum með sterka vísun í uppruna,
í einstökum vörum sem skera sig
frá fjöldanum, umhverfisvænum og
sjálfbærum framleiðsluaðferðum
og ekki síst í vörum sem þróast í
sátt og samstarfi við neytanda í
nýjum heimi samskipta og upp-
lýsinga.
Fyrir Ísland er þessi þróun sér-
lega áhugaverð, nú er smæðin
ekki lengur dragbítur, við erum
samkeppnishæf og áhugaverð ein-
mitt vegna smæðarinnar og sér-
stöðunnar. Skrítin þjóð á eyju úti
í hafi getur gefið heiminum margt.
Næstu ár og áratugir eru spenn-
andi tímar fyrir frumkvöðla og
neytendur.
Egyptar tóku djarfa en rétta ákvörðun í síðasta mánuði með því að taka upp fljótandi
gengi pundsins. Þessi aðgerð gat
ekki annað en orðið óvinsæl því
gjaldmiðillinn féll þegar í stað um
48 prósent gagnvart bandaríska
dollarnum og missti þannig helm-
ing verðgildis síns. Afleiðingin var
skyndileg verðhækkun á almennum
neysluvörum sem lækkaði kaup-
mátt margra Egypta, jafnt fátækra
sem miðstéttarfólks.
Þetta er vissulega sorglegt en við
verðum að huga að hinum kost-
inum. Að halda þeirri stefnu áfram
að reyna að festa egypska pundið
við allt of hátt gengi jafngilti sífellt
hertari peningamálastefnu. Það
þrýsti á heildareftirspurnina á sama
tíma og hagkerfið þurfti að takast á
við neikvæðan framboðsskell vegna
mikillar pólitískrar óvissu og skorts
á grundvallarumbótum.
Í raun hafði egypska hagkerfið
undanfarin ár lent í kreppuverð-
bólgu – ástandi þar sem verðbólga
hefur aukist vegna neikvæðs fram-
boðsskells og sífellt hertari pen-
ingamálastefna veldur því að hag-
vöxtur minnkar. Með því að fleyta
pundinu hafa Egyptar að minnsta
kosti numið úr gildi peningahömlur
á heildareftirspurnina. Það var áfall
fyrir flesta Egypta þegar pundið var
sett á flot og þeir sáu helming verð-
gildis þess gufa upp á nokkrum
mínútum. En það er þess virði að
hafa í huga að fyrir land með veikar
pólitískar stofnanir og veikt hag-
kerfi er algerlega nauðsynlegt að
hafa veikan gjaldmiðil líka.
Fall pundsins orsakaðist í raun
ekki af þeirri ákvörðun egypska
seðlabankans að taka upp fljótandi
gengi. Þetta var ekki gengisfelling –
það var markaðurinn sem ákvarð-
aði hvert grunnvirði gjaldmiðilsins
væri, byggt á ástandi egypska hag-
kerfisins og gæðum (eða öllu heldur
gæðaskorti) egypskra stofnana.
Þess vegna ættu egypsk stjórnvöld
alls ekki að reyna að styðja pundið
með því að taka aftur upp inngrip á
gjaldeyrismörkuðunum. Þess í stað
ættu þau að reyna að gera gjaldmið-
ilinn stöðugan með efnahagslegum
og pólitískum umbótum.
Og lærdómurinn fyrir Ísland?
Lærið að meta hina fljótandi krónu.
Og ef þið viljið að hún sé sterk gætið
þess þá að draga úr pólitískri óvissu
og koma á kerfisumbótum. Það ætti
að vera auðveldara en í Egyptalandi.
Egyptar fleyta pundinu
Með því að fleyta
pundinu hafa
Egyptar að minnsta kosti
numið úr gildi peninga-
hömlur á heildareftirspurn-
ina.
Hin hliðin
Sigrún Jenný Barða-
dóttir, COO og með-
eigandi, Eimverk
Distillery
Tækifærin liggja í
staðbundnum
vörum, með sterka vísun í
uppruna, í einstökum vörum
sem skera sig frá fjöldanum.
Fyrirtækið Happyworld var stofnað árið 2014 með megin-áherslu á að gera vaxandi
hópi ferðamanna sem áhuga
hafa á sportflugi kleift að kynnast
sportinu hér á landi.
Stofnendur félagsins, þau Anita
Hafdís Björnsdóttir og Róbert
Bragason, hafa um árabil verið virk
í kennslu og ástundun svifvængja-
flugs og urðu í gegnum það vör við
vaxandi hóp ferðamanna sem höfðu
áhuga á að upplifa íslenska náttúru
á nýjan og frumlegan hátt, en þau
hafa sjálf ferðast mikið til ann-
arra landa til að stunda sportið og
kynntust því þar hvað þessi afþrey-
ing var aðgengileg.
,,Það að vera valin til þátttöku í
viðskiptahraðlinum Startup Tour-
ism í byrjun árs 2016 var ákveðinn
vendipunktur fyrir okkur,“ segir
Anita. ,,Hvorugt okkar hafði reynslu
af rekstri afþreyingarþjónustu fyrir
ferðamenn og því þótti okkur mikið
tækifæri felast í því að sækja um að
fá að vera með. Þær tíu vikur sem
hraðallinn stóð yfir kynntumst
við fjöldanum öllum af aðilum úr
greininni, ekki síst í gegnum men-
torafundi sem voru skipulagðir í
tengslum við hraðalinn sem okkur
þótti ómetanlegt.“
Happyworld hefur lagt mikla
áherslu á nýsköpun en auk þess að
bjóða upp á sportflug hóf félagið að
bjóða upp á skipulagðar norður-
ljósaferðir með stjörnuskoðun fyrir
litla hópa á veturna. ,,Það var nú
kannski að miklu leyti vegna þess að
sportflug er ekki mikið vetrarsport
sem við fundum að við þurftum
að leita leiða til að bjóða þjónustu
sem hentaði fyrir þennan árstíma.
Stjörnuskoðun í gegnum öflugan
stjörnusjónauka var eitthvað sem á
þessum tíma var ekki boðið upp á í
svona ferðum. Við sáum því ákveð-
ið tækifæri þar en þjónustunni var
strax vel tekið,“ segir Anita. ,,Við
viljum bjóða upp á þétta upplifun
í öllu sem við gerum og merkjum á
okkar viðskiptavinum að það er það
sem þeir sækjast eftir.“
Allt útlit er fyrir mikla áfram-
haldandi fjölgun ferðamanna sem
hingað koma. Rannsóknir benda
til að sá hópur ferðamanna sem
vaxi hlutfallslega hvað hraðast séu
ferðamenn sem sækja í svokall-
aðar ævintýraferðir. Happyworld
hyggst beina sjónum sínum að
einmitt þessum hópi ferðamanna
fyrst og fremst. Félagið er með fleiri
nýjungar á teikniborðinu sem vonir
standa til að komi á markað innan
skamms. Áhugasamir geta fylgst
með á vefsíðu fyrirtækisins, www.
happyworld.is.
Happyworld hefur
lagt mikla áherslu á
nýsköpun en auk þess að
bjóða upp á sportflug hóf
félagið að bjóða upp á
skipulagðar norðurljósa-
ferðir með stjörnskoðun fyrir
litla hópa á veturna.
Hraðflug
1 4 . d e s e m b e r 2 0 1 6 m I Ð V I K U d A G U r6 MarkaðuriNN
1
4
-1
2
-2
0
1
6
0
4
:2
9
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
B
A
9
-4
B
C
4
1
B
A
9
-4
A
8
8
1
B
A
9
-4
9
4
C
1
B
A
9
-4
8
1
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
5
6
s
_
1
3
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K