Víkurfréttir - 05.01.1995, Síða 8

8
5. JANUAR 1995
VÍKURFRÉTTm
Erfítt iið horfa upp
á kúgun kvenna
Hún er löng, leiðin úr Sparisjóðnum í Keflavík
til eyðimerkur Saudi Arabíu. En Suðurnesja-
konan Ingibjörg Kristjánsdóttir þekkir hana
vel. Inga, eins og hún er kölluð, tók sig til og
pakkaði saman dóti sínu, hætti að vinna í
Sparisjóðnum og skellti sér í pílagrímaflug í
Arabíu. En hvernig skyldi slík stökkbreyting
koma til?
„Frænka mín sem vinnur hjá Atlanta benti
mér á að sækja um, þeir auglýstu ekki beint,
heldur kom það fram í Morgunblaðinu að þeir
væru á leið í þetta verkefni og vantaði íslend-
inga til starfa. Eg fékk vinnu og hóf störf í
fyrra, var í fjóra mánuði úti, kom svo heim
þegar verkefninu var lokið í september, en fór
aftur út í mars sl.“
- Allir hvítklæddir
og með þrifaæði
Inga dvaldist í borginni
Jeddah ásamt u.þ.b. hundrað
öðrum Islendingum sem flestir
störfuðu við pílagrímaflugið.
„Við flugum með fólk af
þessu svæði til Mekka, en
samkvæmt kóraninum á allt
strangtrúað fólk að fara a.m.k.
einu sinni á lífsleiðinni til
Mekka til að biðja. Það er ótrú-
legt að sjá þetta fólk, allir eru
hvítklæddir, karlmennirnir
með handklæði um hausinn.
Svo eru allir að þvo sér á leið-
inni því það stendur í kóranin-
um að þú verðir að vera hreinn
þegar þú kemur til Mekka. En
það má ekki nota sápu svo allir
eru að skvetta á sig vatni í tíma
og ótíma og iðulega er allt á
floti í vatni á klósettinu í vél-
inni. Það eru um fimm hundr-
uð manns í vélinni í einu, en
við erum bara átta í áhöfninni
þannig að oft er mikið um að
vera. Fólk þetta hefur aldrei
komið í flugvél. Situr á hækj-
um sér í sætunum og veit ekki
hvernig á að spenna beltin.“
-Hver urðu viðbrögð þín í
fyrstu við þessum gjörólíka
menningarheimi?
„Ég veit ekki hvað skal
segja, þetta var svo rosalegt.
Mér fannst þetta allt svo yfir-
þyrmandi, allir hvítklæddir,
syngjandi skrítna söngva. En
þetta vandist fljótt, enda eru
Arabar bara fólk eins og annað
fólk. I raun hélt ég að þetta
yrði mér erfiðara, ég var ótrú-
lega fljót að aðlagast lífinu
þarna. Ég hélt að Jeddah væri
ekki svona mikil stórborg eins
Inga og Páll t klæðnaði Saudi-Araba.
Páll með ptpu að liætti innfæddia.
Inga ásaint ungum pílagríiita-farþega
og hún reyndist vera.“
-Hvernig var aðbúnaður
ykkar?
„Mjög góður, það var hugs-
að vel um okkur. Flugið var í
törnum, en góð frí á milli og þá
fór alltaf mjög vel um okkur.“
- Með trúarlögguna
á hælunum
-Hvað gerðuð þið í fríunum
ykkar?
„Það er nú ósköp lítið sem
við megum gera í Jeddah,
nema þá þessu svæði sem okk-
ur hafði verið úthlutað, þar
máttum við vera í sólbaði í
bikini og þess háttar. En ef við
fórum út af svæðinu urðum við
að vera í svartri skikkju með
klút um höfuðið, þó ekki með
hann fyrir andlitinu eins og
konur þar þurfa að gera. Þeir
þekkja mann, við erum öðru-
vfsi í útliti, þannig að við erum
látnar í friði ef við hyljum hár-
ið. Ég slapp þó betur en ungu
stelpurnar í hópnum, þessar
ljóshærðu, ef slæðan var ekki
með í ferð gátu þær lent í
vandræðum. Trúarlögreglan
svokallaða hefur leyfi til að
taka fólk sem hlýðir ekki þess-
unt reglum og setja það í stein-
inn. Þar er enginn sent hjálpar.
Þeir væru vísir með að láta
niann dúsa þar, enda ekkert ís-
lenskt sendiráð á staðnum.
-Lentuð þið einhvern tíma í
slíku?
„Nei, reyndar var kippt í
þessar ljóshærðu stelpur annað
slagið og þeim skipað að hylja
hár sitt.“
- Konurnar
einungis þjónar
Að sögn Ingu er konur mjög
bældar í þjóðfélaginu og mega
til dæmis ekki sækja bænahús-
in, ekki keyra bíl og ekki sjást
á götum úti öðruvísi en með
líkama sinn hulin, utan augun.
„Þær eru bara til að þjóna
körlunum, en þó er sagt að þær
ráði ríkjum inni á heimilunum.
Þær fara aldrei inn í moskurnar
með mönnunum til að biðja, en
bænahald er stundað meira og
minna allan sólarhringinn.
Þegar mennirnir fara til bæna
er öllu lokað og konurnar bíða
á meðan. Allar búðir og þjón-
ustufyrirtæki eru lokuð. Börnin
eru þó nijög eðlileg, klædd í
það sem við myndum kalla
venjuleg föt. Það er um 13-14
ára aldurinn sem þau byrja að
taka þátt í þessu mynstri trúar-
bragðanna. Stelpumar eru seld-
ar um 14-15 ára aldurinn, þ.e.
til að giftast einhverjum." -
Engin ást þar? „Nei, og erfitt
að horfa upp á hvað konurnar
eru kúgaðar."
- Ástin í spilið
Þrátt fyrir að Inga væri stödd
í samfélagi þar sem ástlaus
hjónabönd eru daglegt brauð
fann hún sjálf ástina í íslenska
hópnum. Inga og unnustinn,
Páll Fanndal, máttu þó ekki
sýna nein merki þess að þau
væru saman þegar þau voru á
almannafæri. „Við mátturn
ekki labba saman úti á götu
nema við værum gift, þannig
að stundum lentum við í því að
mæta trúarlöggunni og þá fór-
um við skyndilega í sitt hvora
áttina. Þeir eiga til að ganga að
fólki og biðja uni giftingarvott-
orð, og ef það er ekki til staðar
bíður steinninn! Við máttum
ekki leiðast eða yfir höfuð hafa
nein samskipti nerna á okkar
eigin svæði.“
- Mekka flóir í blóði
Atlanta flytur pílagrímana til
Mekka, og þar stoppa þeir í
þrjár vikur og þá eru þeir sótt-
ir. „Fólk sefur undir berunt
-rætt við Ingi-
björgu Kristjáns-
dóttur sem
starfað hefur við
pílagrímaflug í
Saudi-Arabíu.
Eftir Huldu G.
Geirsdóttur
himni í Mekka og er gjörsam-
lega búið að ganga sig upp að
eyrum þegar það kemur til
baka. Þeir labba í þrjá daga í
kringum þennan svarta stein,
hús Abrahams, réttsælis og
rangsælis til skiptis. Dagarnir
þrír standa fyrir fyrirgefningu,
fórn og bæn. Á degi fórnar
slátra þeir kindum, og þá má
sjá þúsundir kinda láta lífið og
Mekka flóir í blóði. Þarna urðu
uppþot og hundruðir manna
létust. Það komu einfaldlega of
margir til Mekka, á tímabili
voru þarna um ein og hálf
milljón manna. Enda var út-
gangurinn á liðinu, þegar það
kom aftur í vélina, alveg
hræðilegur. Það er rosalegt að
upplifa slíkt. Fólk er orðið
þrútið og skítugt, auk þess að
vera gamalt og þola þetta illa.“
-Það hefur aldrei neitt komið
upp á?
„Nei, sem betur fer ekki. Að
vísu var búið að vara okkur við
því að einhver gæti látist, því
niikið af þessu fólki er gamalt
og þolir illa alla þessa
áreynslu. En okkur var líka
sagt að ef einhver létist þætti
fólki það ekkert mál, enda væri
líf þeirra fullkomið ef viðkom-
andi hefði náð að fara til
Mekka. Draumurinn er að
deyja í Mekka og verða að
blónii í garði Allah.“
- Fast í sætunum
Farþegarnir í pílagrímaflug-
inu eru svo til allir að fljúga í
fyrsta sinn. Það er því ekki
óeðlilegt að framandi búnaður
flugvélanna komi þeirn spánskt
fyrir sjónir.
„Við urðum alltaf að byrja á
því að spenna alla í beltin.
Fólk hafi ekki hugmynd unt
hvernig slíkt færi frant og svo
hreyfði það sig ekki úr sætun-
um vegna þess að það kunni
ekki að leysa sig. Svo þegar
það fékk matinn þá stal það
alltaf öllum (látunum. Fyrir
þeim voru þessi litlu plastílát
eins og fjársjóður. Þetta hirti
fólkið, enda fátæktin svo mik-
il.“
- Með tröppuganginn
á eftir sér
Þegar pílagrímafluginu lauk,
tók við svokallað kennaraflug.
Þá er verið að flytja kennara á
milli landa, sem tekið hafa að
sér kennslu á svæðinu. „Þá er
um allt annað fólk að ræða,
þetta er menningarlegra fólk,
nteð ntikið af börnurn. Ofsa-
lega mikið af börnum, hrein-
lega með tröppuganginn á eftir
sér. Þetta llug stunduðum við
frant í september og þá er
tímabilinu þarna niður frá lok-
ið. Atlanta er svo með verkefni
hér heima ýmis konar. En við
bíðum bara eftir því að sjá
hvort að félagið semur aftur
urn pílagrímaflugið."