Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.07.2016, Blaðsíða 31

að stöðin gaf út sérstaka yfirlýsingu, sem er nær
óþekkt. Það varð til þess að Trump mætti ekki í
næstu kappræðu stöðvarinnar. Og eins og fyrr virtist
hann græða fylgi á því!
Trump setti milljónir (ólöglegra) innflytjenda í
eina kippu sem glæpamenn, nauðgara og morðingja.
Það er ekki hægt að álasa fréttamiðlum fyrir að hafa
gert mikið úr því. Það var sannarlega ástæða til. En
hið ótrúlega gerðist. Fréttaflutningurinn hafði öfug
áhrif. Fylgi við Trump jókst dag frá degi.
Ólíkir menn með fjöldafylgi
Trump var tilbúinn í fréttaviðtöl hvenær sem var og
sendi út smáskilaboð að auki, þar sem hann bætti
fremur við hneykslunarefnum en hitt. Hann virtist
sópa að sér stuðningsmönnum af jaðri beggja flokka
og fólki sem hafði gefið stjórnmál upp á bátinn. Sí-
fellt voru menn að spá því að þessi blaðra væri við
það að springa með hvelli.
Aðeins tveir frambjóðendur náðu fjöldafundum
hvar sem þeir komu. Þeir tveir, sem í upphafi höfðu
þótt ólíklegastir til þess, Trump og Sanders.
Það var byltingarmóðurinn í gamla sósíalistanum
sem dró fjöldann að honum. En hvað dró fjöldann að
Trump? Bullandi óánægja og þreyta á kerfiskörlum
stjórnmálanna og elítu beggja flokka, sem enginn
munur væri á, þegar til stykkisins kæmi í Wash-
ington. Og svo var það ólíkindatólið sem mætti í stór-
þotunni sinni og hringsólaði yfir fundarstaðnum.
Trump bætti við fréttaskotum, hæpnum fullyrð-
ingum og uppnefnum um andstæðinga á hverjum
fundinum af öðrum. Færi hann yfir strikið, sem hann
oftast gerði, þá dró hann stundum óvænt í land og
fékk viðbótar fréttir út á það, um leið og hann spilaði
út nýjum ósvífnum fréttapunkti. Umgengni hans við
mótframbjóðendur í Repúblikanaflokknum var engu
lík. Hin hvellsprungna tuskudúkka Jeb Bush, hinn
ljúgandi Cruz með ljóta eiginkonu og föður sem virt-
ist hafa tekið þátt í samsærinu með Lee Harvey Os-
wald um að myrða Kennedy(!) svo dæmi séu nefnd.
Og aldrei var hún langt undan „hin gjörspillta
Hillary, sem hann hafði keypt eins og hvern annan
skemmtikraft í brúðkaupið sitt.“ Svo voru það tölvu-
póstarnir hennar: „Óhugsandi væri að hún lenti ekki
á bak við rimlana.“
Ólík sýn
Evrópskir skríbentar taka vart á heilum sér vegna
Trumps og lýsa honum sem fasista, eins og ýmsum
öðrum sem þeir kunna ekki að meta.
En vandamál repúblikana gagnvart Trump, þeirra
sömu sem hafa nú valið hann formlega sem forseta-
frambjóðanda sinn, hafa fremur verið þau, að hann
sé, að þeirra mati, fjarri því að vera sannur íhalds-
maður. Trump hefur í mörgum kosningum staðið
mjög nærri demókrötum. Repúblikanar finna mjög
að fjölmörgum ummælum hans, þar sem hann styður
frelsi kvenna til fóstureyðinga (stórdeilumál í banda-
rískum stjórnmálum). Þeir vekja athygli á að hann
hafi margoft varið heilbrigðislöggjöf Obama (Oba-
macare). Hann monti sig af því að hafa verið á móti
innrásinni í Írak, sem Hillary studdi og hann hafi
sannanlega stutt við bakið á fjölda frambjóðenda
demókrata með háum fjárframlögum á undanförnum
árum. Þeir óttast að illa megi treysta honum til að
velja dómendur í Hæstarétti Bandaríkjanna. Hann
hafi ofurálit á systur sinni, sem sé einn vinstrisinn-
aðasti dómarinn í bandarísku áfrýjunardómstól-
unum.
Ekki þarf að taka fram að Trump hefur breytt um
áherslur í þessum málum eins og mörgum öðrum á
síðustu vikum og mánuðum.
Ummæli hans varðandi utanríkismál eru einnig
mörg umdeild. Hann er sakaður um að nudda sér ut-
an í Pútín forseta Rússlands. Fyrir fáeinum vikum
skildu menn Trump svo, að hann vildi að Suður-
Kórea og Japan kæmu sér upp kjarnorkuvopnum
vegna þess, hve ótryggt ástandið er í þeirra heims-
hluta. Hann hefur nú sagt að þau orð hafi verið of-
túlkuð. Eins töldu fréttaskýrendur hann hafa lýst
vilja til að hlaupa frá skuldbindingum Bandaríkjanna
vegna Nató sáttmálans. Hann virðist síðustu dagana
hafa sveigt afstöðu sína í þá átt að keppikeflið sé að
bandalagsríkin axli aukinn hlut í kostnaði vegna
sameiginlegra varna.
Hvernig fer?
Vísbendingar úr könnunum benda til þess að Hillary
hafi á þessari stundu meira fylgi en Trump, en þó sé
munurinn ekki afgerandi. Á ýmsu gekk á landsþingi
repúblikana en þó virðist staða Trumps fremur hafa
styrkst eftir það en hitt. Landsþing demókrata hefst
eftir helgina. Trump leggur áherslu á að hann komi
frá sínu flokksþingi sem maður öryggis Bandaríkj-
anna og vörður laga og reglna. Ráðgjafar hans telja
að þessi vígvöllur henti honum vel í baráttunni við
Hillary.
Hún mun á sínu þingi leitast við að tryggja að
Trump fái ekki að velja átaksefnin og áherslurnar og
alls ekki að marka vígvöllinn.
Hillary Clinton mun leggja höfðuáherslu á, að
Donald Trump skorti alla mikilvægustu eiginleikana
sem húsbóndinn í Hvíta húsinu, maðurinn með putt-
ann á gereyðingarhnappnum, verði að búa yfir, eigi
ekki að fara illa fyrir Bandaríkjamönnum og heims-
byggðinni.
Hinn langdregni kosningaslagur í Bandaríkjunum
er kannski loks að verða áhugaverður, jafnvel
spennuþrunginn.
Morgunblaðið/RAX
’Aðeins tveir frambjóðendur náðu fjölda-fundum hvar sem þeir komu. Þeir tveir,sem í upphafi höfðu þótt ólíklegastir til þess,Trump og Sanders.
Það var byltingarmóðurinn í gamla sósíalist-
anum sem dró fjöldann að honum. En hvað
dró fjöldann að Trump?
Múlajökull.
24.7. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31