Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.2015, Blaðsíða 10

10 Fréttir Vikublað 27.–28. október 2015
Græni efnagarður-
inn sem gufaði upp
n Reykjanesbær kynnti vistvæna efnavinnslu í Helguvík n Lóðadeila fyrir dómstólum
B
æjaryfirvöld í Reykjanesbæ
hafa engin áform um að­
komu að þróun græns efna­
garðs í Helguvík sem átti að
nýta afgangsafurðir stóriðju­
fyrirtækja á svæðinu til vistvænnar
efnavinnslu. Hugmyndin var áður
hluti af framtíðarsýn sveitarfélagsins
að uppbyggingu á iðnaðarsvæðinu en
deilur um úthlutun lóðar til eina fyr­
irtækisins sem vill hefja þar vistvæna
efnavinnslu enduðu fyrr á árinu fyrir
dómstólum.
„Það verður að segjast alveg eins
og er að við erum ekki að vinna skipu­
lega í þessu núna. Það er því lítið að
frétta af þessu máli en þetta var hug­
mynd sem er allra góðra gjalda verð
og er svo sem enn möguleg,“ segir
Kjartan Már Kjartansson, bæjarstjóri
Reykjanesbæjar, aðspurður hvort
bæjaryfirvöld hafi slegið hugmyndina
um grænan efnagarð í Helguvík út af
borðinu.
Vísir að efnagarði
Rúm fjögur ár eru síðan fyrst var fjall­
að um áhuga sveitarfélagsins og fyrir­
tækja að þróun efnagarðsins. Í júlí
2011 greindi Morgunblaðið frá því
að bygging verksmiðju, sem átti að
framleiða vistvænar efnavörur úr
endurnýjanlegum hráefnum, væri til
skoðunar á iðnaðarsvæðinu í Helgu­
vík. Fyrirtækið Atlantic Green Chemi­
cals (AGC) hefði áform um að reisa
þar lífalkóhól­ og glýkólverksmiðju.
Haft var eftir Árna Sigfússyni, þáver­
andi bæjarstjóra Reykjanesbæjar, að
forsvarsmönnum AGC stæði til boða
aðstaða nærri kísilveri Íslenska kísil­
félagsins, forvera United Silicon hf.
„Verksmiðjan nýtir gufu frá kísil­
verinu þannig að þarna er um sam­
verkandi þætti að ræða. Fyrst og
fremst þarf að fara fram mat á verkefn­
inu þannig að það er ekki margt um
það að segja á þessu stigi,“ sagði Árni
og ítrekaði að ef verksmiðjan yrði að
veruleika yrði hún fyrsti vísir að efna­
garðinum.
Skipulagsstofnun samþykkti um­
hverfismat vegna verksmiðju AGC
án athugasemda árið 2012. Forsvars­
menn fyrirtækisins höfðu þá óskað
eftir 44.000 fermetra landi í Helguvík.
Fjölmiðlar höfðu þá greint frá áform­
um þeirra um að nýta varmaorku frá
kísilmálmverksmiðjum á svæðinu til
framleiðslu á lífalkóhóli og glýkóli.
Efnin eru meðal annars notuð til
framleiðslu á afísingarvökvum og
plastbindiefnum.
„Í Helguvík mun rísa grænn efna­
garður þar af tvö kísilver, þar sem úr­
gangur er nýttur í græna efnavinnslu,
stórt fyrirtæki hugar að vatnsútflutn­
ingi til flóttamannabúða og nokkur
fyrirtæki í iðnaði eru í undirbúningi,
sem eru einstaklega umhverfisvæn,“
sagði Árni Sigfússon þegar hann svar­
aði spurningu lesanda DV á Beinni
línu blaðsins í apríl 2014.
Ásmundur Friðriksson, þingmað­
ur Sjálfstæðisflokks og fyrrverandi
bæjarstjóri í Garði, fjallaði um hug­
myndina um græna efnagarðinn í
nokkrum greinum sem hann skrif­
aði í aðdraganda alþingiskosning­
anna 2013. Benti Ásmundur á að
stefnumótun fyrir efnagarðinn hefði
verið unnin og sagði fjárfesta reiðu­
búna til að hefjast handa um leið og
uppbygging kísilvers á svæðinu hæf­
ist.
Tóku lóðina frá
AGC sótti um framkvæmdaleyfi
til Reykjanesbæjar í janúar 2015.
Verk efnið hafði þá legið í dvala um
nokkurt skeið vegna seinkunar fram­
kvæmda við kísilver United Silicon.
Sveitarfélagið vildi þá ekki veita AGC
framkvæmdaleyfi og var sú ákvörðun
rökstudd með því að fyrirtækið væri
ekki búið að tryggja sér lóð í Helguvík.
Eins og DV hefur fjallað um fullyrða
forsvarsmenn AGC að þeir hafi feng­
ið vilyrði frá Reykjaneshöfn, sem er í
eigu Reykjanesbæjar, um að fá lóðina
Berghólabraut 4 í Helguvík sem er við
hliðina á lóð United Silicon. Þeirri lóð
var úthlutað til Thorsil ehf. sem stefnir
einnig að framleiðslu kísilmálms.
Héraðsdómur Reykjaness vísaði
í síðustu viku frá máli AGC gegn
Reykjanesbæ, Reykjaneshöfn og
Thorsil sem fyrirtækið höfðaði vegna
lóðaúthlutunarinnar. Lögmaður AGC
sagði þá í samtali við DV að allar lík­
ur væru á að niðurstaðan verði kærð
til Hæstaréttar.
„Málinu var vísað frá en ég er ekk­
ert inni í því hvernig þetta var, því
þetta var allt fyrir mína tíð. AGC býðst
aðrar lóðir í Helguvík og það er allt
opið af okkar hálfu. Ef það koma hér
önnur fyrirtæki og sækja um þessar
lóðir sem eru lausar þá hljóta menn
að skoða hvert tilfelli fyrir sig, óháð
því hvort þau passi inn í hugmyndir
um grænan efnagarð eða ekki,“ segir
Kjartan Már.
Árni Sigfússon svarar aðspurður
að verksmiðja AGC hafi á sínum tíma
átt að vera burðarstólpi í þróun græns
efnagarðs í Helguvík. Fyrirtækinu hafi
aldrei verið formlega úthlutað lóð en
því standi til boða að byggja sína starf­
semi upp á öðrum byggingarreitum í
Helguvík.
„Þar var ekki einungis um AGC að
ræða en þeir voru mikilvægur hlekk­
ur í þessari keðju. Þeir sýndu Helgu­
vík áhuga og við tókum frá lóð en þeir
fengu hana aldrei formlega. Þegar svo
verið var að stækka lóð fyrir Thorsil þá
voru teknar fleiri lóðir undir og AGC
boðin önnur lóð en þá einhvern veg­
inn gekk það ekki upp. […] Ég held að
það sé mjög mikilvægt að við getum
lokað hringnum, svo við séum ekki
alltaf í þessari frumframleiðslu hvort
sem það heitir þorskur eða ál, og að
því var stefnt með þessum græna
efnagarði,“ segir Árni í samtali við DV.
Fjármögnun í uppnám
Verksmiðja AGC á hvorki að fela í
sér losun á koldíoxíði eða öðrum
gróður húsalofttegundum. Fyrirtækið
hefur gert samning við United Sili­
con um að AGC muni kaupa gufu af
kísilframleiðandanum. Gunnlaugur
Friðbjarnarson, efnaverkfræðingur
og einn eigenda AGC, bendir á að
Skipulagsstofnun hafi samþykkt um­
hverfismat fyrirtækisins árið 2012.
Hann segir lóðaúthlutunina til Thorsil
hafa sett fjármögnun verksmiðjunnar
í uppnám.
„Þessi lóð hvarf þrátt fyrir að það
væri samþykkt umhverfismat fyrir
framleiðslunni. Það var lagt töluvert í
þróun þessa græna efnagarðs á sínum
tíma og markmiðið var að mynda ein­
hvers konar framleiðsluklasa á svæð­
inu. Forráðamenn Reykjanesbæjar
töldu þá grunnhugmynd vera góða
en svo hvarf þetta allt seinni hluta
árs 2013 og byrjun 2014. Þá lá okkar
verkefni í dvala því við höfðum ekki
fullvissu um að við fengjum varma­
orku frá kísilveri. Þá var allt í einu búið
að ráðstafa lóðinni annað án þess að
nokkur umræða hefði átt sér stað við
fyrirtækið. Við lásum um þetta í blöð­
unum,“ segir Gunnlaugur. n
Haraldur Guðmundsson
haraldur@dv.is
Bæjarstjóri Kjartan Már Kjartansson
segir bæjaryfirvöld í Reykjanesbæ ekki hafa
unnið skipulega að framgangi verkefnis AGC
undanfarið.
Kynnti verkefnið Árni Sigfússon, þá-
verandi bæjarstjóri Reykjanesbæjar, notað
ýmis tækifæri til að greina frá áformum
AGC.
Helguvík Forsvars-
menn AGC hafa stefnt að
byggingu lífalkóhól- og
glýkólverksmiðju frá árinu
2008. Mynd SiGTryGGur Ari
„Þar var ekki
einungis um AGC
að ræða en þeir voru
mikilvægur hlekkur í
þessari keðju
Kr
in
gl
an
Kr
in
gl
um
ýr
ar
br
au
t
Miklabraut
Miklabraut
Við
erum
hér!
Tilb
oð
17 10 bitar fyrir 4-5
5 Stórir bitar og 5 minni. Stórt hrásalat og kokteilsósa.
Stór af frönskum og 2l. Pepsi.