Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.2015, Blaðsíða 12

12 Fréttir Vikublað 27.–28. október 2015
Tillögur um þjóðareign
auðlinda lifðu ekki af
n Tvær nefndir lögðu til ályktun um eignarhald þjóðarinnar á auðlindum n Báðar voru felldar
T
vær mismunandi tillögur
tveggja nefnda þar sem
kveðið var á um eignarhald
þjóðarinnar á auðlindum
Íslands lifðu ekki af endan­
lega afgreiðslu á landsfundi Sjálf­
stæðisflokksins um helgina. Stjórn­
málafræðiprófessor segir að
tillögurnar hafi verið tilraun flokks­
ins til að hverfa aftur til uppruna síns
um að vera flokkur allra stétta en að í
ljósi þess að tillögurnar hafi ekki náð
fram að ganga megi ráða að hann
ætli að halda áfram að þjóna sér­
hagsmunum sem geti reynst honum
dýrkeypt. Nefndarformaður segir að
hann hefði persónulega viljað halda
málsgreininni inni en hafnar túlkun
prófessorsins á afleiðingum þess að
hún hafi ekki náð í gegn.
Hefði getað markað tímamót
Í drögum að landsfundarályktunum
atvinnuveganefndar annars vegar
og stjórnskipunar­ og eftirlits­
nefndar fundarins hins vegar er
að finna málsgreinar um ákvæði
um eignarhald þjóðarinnar á auð­
lindunum en hvorug þeirra náði
fram að ganga.
Stjórnmálafræðiprófessorinn
Svanur Kristjánsson vakti meðal
annars athygli á brottfalli málsgrein­
ar stjórnskipunar­ og eftirlitsnefndar
í endanlegri samþykkt landsfundar­
ins á Facebook­síðu sinni en DV fann
annað dæmi um slíkt í samanburði á
drögum og endanlegri samþykkt frá
atvinnuveganefnd.
Svanur skrifaði á Facebook um
helgina að Sjálfstæðisflokkurinn hefði
með tillögu stjórnskipunar­ og eft­
irlitsnefndar getað markað tímamót í
sögu sinni. „Hún hefði skapað grund­
völl til sátta um eitt mesta deiluefni á
Íslandi fyrr og síðar.“ Og að með því
að samþykkja ályktun um þjóðareign
auðlinda hefði „Sjálfstæðisflokkurinn
losnað úr faðmlagi sérhagsmuna­
aflanna sem eru að ganga af flokkn­
um dauðum.“ Sérhagsmunaöflin sem
Svanur vísar til eru sjávarútvegsfyrir­
tækin og tekur hann sérstaklega fyrir
nýtingu sjávar auðlindarinnar.
Í drögum stjórnskipunar­ og eftir­
litsnefndar að landsfundarályktun
sagði: „Í stjórnarskránni ætti að vera
ákvæði um að auðlindir í náttúru Ís­
lands, sem ekki eru í einkaeigu, séu
ævarandi eign íslensku þjóðarinn­
ar sem nýttar skuli með sjálfbærni
og hagsmuni landsmanna allra að
leiðarljósi.“
En í endanlegri landsfundar­
ályktun flokksins er þessa málsgrein
hvergi að finna.
Önnur sambærileg tillaga felld
DV veitti því síðan athygli að svipaða
tillögu var einnig að finna í drögum
atvinnuveganefndar að landsfund­
arályktun, og gekk sú tillaga jafnvel
enn lengra og var sértækari en hin. Í
drögum þeirrar nefndar segir:
„Í stjórnarskrá skulu vera ákvæði
um eignarhald þjóðarinnar á fisk­
veiðiauðlindinni eins og um aðr­
ar náttúruauðlindir sem ekki eru í
einkaeigu.“
Þessa málsgrein er hins vegar
hvergi að finna í endanlegri lands­
fundarályktun Sjálfstæðisflokksins
í afgreiðslu á drögum atvinnu­
veganefndar. Skilaboðin virðast því
skýr að mati Svans.
Flokkurinn ekki aftur
til upprunans
„Þessar tillögur, sem við erum að
tala tala um þarna, voru í raun til­
raun Sjálfstæðisflokksins til að
hverfa aftur til þessa uppruna síns
um að vera flokkur allra stétta. Þar
sem gætt væri að almannahags­
munum í stað þess að þjóna út­
gerðarauðvaldinu,“ segir Svanur í
samtali við DV og rifjar upp að þegar
umræðan um fiskveiðistjórn lands­
ins hafi verið uppi á sínum tíma
hafi verið sterk öfl innan flokksins
sem hafi viljað taka upp auðlinda­
gjald. Öfl sem síðan hafi orðið und­
ir og Sjálfstæðisflokkurinn farið inn
á þá stefnu ásamt öðrum flokkum
að „gefa auðlindina“ eins og hann
orðar það, með slæmum afleiðing­
um fyrir til dæmis sjávar þorpin í
landinu.
Gæti reynst flokknum dýrkeypt
Segir hann að líta megi á tillögurnar
sem voru felldar sem tilraun fólks­
ins sem þær setti fram til að endur­
reisa Sjálfstæðisflokkinn. „Og það
að Sjálfstæðisflokkurinn eigi eitt­
hvert siðferðislegt erindi við þjóð­
ina um það að færa okkur saman,
við finnum merkingu í að vera Ís­
lendingar. Þegar kjörorðin voru
stétt með stétt og Ísland fyrir Ís­
lendinga. Af þessu má ráða að Sjálf­
stæðisflokkurinn ætlar að halda
áfram með því að þjóna sérhags­
munum og það mun gera það að
verkum að flokkurinn mun einfald­
lega ekki ná aftur þeirri stöðu sem
hann hafði áður. Þetta mun bara
halda áfram.“
Telur Svanur að það geti reynst
flokknum, sem fyrir ekki svo mörg­
um árum var með 40 prósenta fylgi
en mælist í dag með um 20 prósenta
fylgi á landsvísu, dýrkeypt.
„Það eru 15 prósent ungs fólks
undir 35 ára aldri sem kjósa Sjálf­
stæðisflokkinn. Og þeir munu ekki
vinna það fylgi aftur með því að leyfa
áfengi í matvöruverslunum.“
Hefði viljað halda greininni inni
Bryndís Haraldsdóttir, formaður at­
vinnuveganefndar á fundinum, segir
að persónulega hefði hún viljað
halda málsgreininni inni.
„Persónulega hefði ég gjarnan
viljað hafa þetta inni en þetta er
auðvitað breiður flokkur og mis­
munandi skoðanir á hlutunum.
Það sköpuðust líflegar umræð­
ur um þetta inni í nefndinni og
þá kannski ekki síst vegna þess að
þarna var talað um „þjóðareign“ og
það eru ekki allir sammála því að
„þjóðin“ geti átt eitthvað. Umræð­
an snerist um það og á endanum,
til að koma fundinum áfram, þá var
þetta fellt út og skipti ekki öllu máli
hvort fjallað yrði um það hjá okkur
eða ekki.“
Ósammála túlkun Svans
Aðspurð um þá túlkun Svans að
með því að fella burt málsgreinina
sé flokkurinn enn í faðmi sérhags­
munaafla kveðst Bryndís því algjör­
lega ósammála.
„Ég tek ekki undir þessa túlkun
hans, langt í frá. Við erum flokkur,
stétt með stétt, og stöndum fyrir það.
Þetta er meira lögfræðilegur ágrein­
ingur um það hvort þjóðin geti átt
eitthvað og hvernig sé best að fara
með auðlindir landsins og hvort fari
betur á að þær séu í höndum ríkisins
eða einkaaðila.“
Spurð út í málið segir Katrín
Helga Hallgrímsdóttir, formaður
stjórnskipunar­ og eftirlitsnefndar
á landsfundinum, í raun engu við
niðurstöðu fundarins að bæta. n
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
Formaður Sjálfstæðisflokksins Bjarni Benediktsson var endurkjörinn formaður
Sjálfstæðisflokksins á nýafstöðnum landsfundi. Ólöf Nordal var kosin varaformaður. Hlutu
þau um 96 prósent atkvæða hvort. Mynd SiGtryGGur Ari
Ekki aftur til upprunans Svanur
Kristjánsson, stjórnmálafræðiprófessor við
Háskóla Íslands, segir að með tillögunum
hafi Sjálfstæðisflokkurinn getað horfið aft-
ur til uppruna síns sem flokkur allra stétta.
Sérhagsmunir hafi þó orðið ofan á.
Unga fólkið kom, sá og sigraði
Ungliðar gerðu sig gildandi á landsfundi og náðu mikilvægum
málum í gegn
Svo virðist sem almennt sé talsverð
ánægja með niðurstöður landsfundar
Sjálfstæðisflokksins og þá hefur flokk-
urinn bæði stært sig af því og fengið lof
fyrir hversu mörg mál ungra sjálfstæðis-
manna fengu brautargengi á fundinum.
Hin unga Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
var kjörin ristari flokksins en mikill
meirihluti mála Sambands ungra sjálf-
stæðismanna (SUS) náði fram að ganga
og lék sem ferskur andblær um flokkinn.
Um er að ræða frjálslyndar ályktanir sem
höfða eiga til unga fólksins.
Til að mynda var ályktað um afglæpa-
væðingu neysluskammta á fíkniefnum,
litið yrði á fíkn sem heilsufarsvanda. Að
færa ætti áfengiskaupaaldurinn niður úr
20 árum í 18 og kosningarétt úr 18 árum
í 16. Stefna skuli að aðskilnaði ríkis og
kirkju, að leyfa skuli blóðgjöf óháð kyn-
hneigð, lögð verði sérstök áhersla á mál-
efni trans- og intersexfólks, líknardráp
með aðstoð fagaðila og staðgöngumæðr-
un sem afleiðingu réttar kvenna til að
ráða yfir eigin líkama. Að tekið verði til
gagngerrar endurskoðunar hvernig tekið
er á kynferðisbrotamálum og að ekki ætti
að leggja almannafé í stóriðju sem ekki
skilar arðsemi fyrr en eftir langan tíma.
Þá var lagt til að Ríkisútvarpið ohf.
verði lagt niður í núverandi mynd og þörf
fyrir ríkisfjölmiðil endurskilgreind. Þá kvað
við nýjan tón þar sem samþykkt var að
leita leiða til upptöku annarrar myntar
en krónu, afnám styrkja til landbúnaðar-
kerfisins svo eitthvað sé nefnt.
„Af þessu má ráða
að Sjálfstæðis-
flokkurinn ætlar að halda
áfram með því að þjóna
sérhagsmunum.