Morgunblaðið - 19.12.2016, Blaðsíða 37

MENNING 37
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. DESEMBER 2016
Upplýst hefur verið hvaða níu kvik-
myndir komust í gegnum forval
Óskarsverðlaunanna í verðlauna-
flokknum Besta erlenda kvikmynd-
in. Myndunum verður að vanda í
framhaldinu fækkað niður í fimm
og tilkynnt um allar tilnefningar
þann 24. janúar, en verðlaunin sjálf
verða afhent við hátíðlega athöfn
26. febrúar í Dolby-leikhúsinu í
Hollywood þar sem Jimmy Kimmel
verður kynnir kvöldsins.
Myndirnar níu eru A Man Called
Ove frá Svíþjóð; It’s Only the End
of the World frá Kanada, Land of
Mine frá Danmörku, My Life as a
Zucchini frá Sviss, Paradise frá
Rússlandi; Tanna frá Ástalíu; The
King’s Choice frá Noregi; The
Salesman frá Íran og Toni Erd-
mann frá Þýskalandi.
Síðastnefnda myndin hlaut einn-
ig nýverið tilnefningu til Golden
Globe-verðlaunanna sem besta er-
lenda myndin. Tanna hlaut áhorf-
endaverðlaunin á kvikmyndahátíð-
inni í Feneyjum. It’s Only the End
of the World hlaut Grand Prix-
verðlaunin á kvikmyndahátíðinni í
Cannes.
Tvær norrænar
kvikmyndir á listanum
Föst Sandra Huller og Peter Simonischek handjárnuð í Toni Erdmann.
Í fyrsta sinn á ferli sínum mun Julia
Roberts leika aðalhlutverk í sjón-
varpsþáttaröð. Serían byggist á
skáldsögunni Today Will Be Differ-
ent eftir Maria Semple sem út kom í
september. Semple mun sjálf skrifa
handrit þáttanna, en framleiðslufyr-
irtæki Roberts, Red Om Films,
framleiðir þættina. Frá þessu er
greint á vef BBC. Fram til þessa
hefur Roberts aðeins verið gesta-
leikari í sjónvarpsþáttum á borð við
Vini og Law & Order.
Today Will Be Different fjallar
um Eleanor Flood sem skipuleggur
hlutina vel til þess að upplifa besta
dag ævi sinnar, en þarf að horfast í
augu við að framtíðin sem bíður
hennar er allt öðruvísi en hún hafði
gert sér í hugarlund.
„Mig svimar við tilhugsunina um
að Julia Roberts muni blása lífi í
Eleanor Flood … Þetta á eftir að
verða skemmtilegt ferðalag,“ segir
Semple í yfirlýsingu sem hún sendi
frá sér. Samkvæmt frétt BBC er enn
óljóst hvaða sjónvarpsstöð muni
frumsýna þættina.
Roberts hlaut árið 2001 Óskars-
verðlaun sem besta leikkonan í aðal-
hlutverki fyrir túlkun sína á Erin
Brockovich í samnefndri kvikmynd.
AFP
Vinsæl Julia Roberts leikkona.
Julia Roberts í aðal-
hlutverki í nýrri seríu
Hús hans hafa mótað um-hverfi okar í rúma öld oghaft áhrif á aðra semkomu á eftir,“ skrifar
Björn G. Björnsson í innganginum að
myndarlegri bók sinni, Fyrsti arki-
tektinn – Rögnvaldur Ágúst Ólafsson
og verk hans.
Rögnvaldur fæddist í Dýrafirði ár-
ið 1874 og lést úr berklaveiki árið
1917, aðeins
42 ára að
aldri, í Vífils-
staðaspítala
sem var
stærsta bygg-
ing sem hann
teiknaði.
Rögnvald-
ur lauk prófi
frá Lærða skólanum árið 1901 og
hélst þá til náms í húsagerðarlist.
Vegna berklanna sem skertu lífsgæði
hans verulega frá því hann var á þrí-
tugsaldri lauk hann ekki námi en
engu að síður varð hann fyrsti Íslend-
ingurinn sem gerði hönnun húsa að
ævistarfi. Starfstíminn varð skamm-
ur, aðeins tólf ár, en Rögnvaldur varð
árið 1906 ráðunautur landsstjórn-
arinnar um opinberar byggingar og
eftir hann liggja á fjórða tug kirkna,
fjöldi skólabygginga og annarra húsa
víða út um landið. Meðal þekktustu
bygginga hans má nefna Húsavík-
urkirkju, Pósthúsið í Reykjavík, Sól-
eyjargötu 1 – Staðastað, Búnaðar-
skólana á Hvanneyri og Hólum,
Kennaraskólann við Laufásveg og
Ráðherrabústaðinn – auk fjölda
kirkna sem setja svip á kaupstaði,
þorp og sveitir landsins.
Í upphafi bókarinnar er fjallað á
yfirgripskenndan hátt um bakgrunn
Rögnvaldar, uppvöxt og nám í
Reykjavík og í Danmörku, og síðan
starfsumhverfið í Reykjavík. Annar
kafli bókarinnar fjallar um kirkjur
hans úr timbri, sá þriðji um önnur
timburhús hans, og þá eru kaflar um
barnaskólahús úr timbri, bruna mið-
bæjar Reykjavíkur, kirkjur úr stein-
steypu, önnur steinsteypuhús, barna-
skólahús úr steinsteypu, og svo
óbyggð hús og tillögur Rögnvaldar að
húsum. Bókinni lýkur með umfjöllun
um ævilok arkitektsins, skrá yfir
verk hans og dæmum úr bréfasöfn-
um.
Þetta er fyrst og fremst ljós-
myndabók sem gefur kærkomið og
mikilvægt yfirlit yfir verk þessa
merka frumkvöðuls íslenskrar bygg-
ingarlistar. Í inngangi skrifar Björn
að eftir að hafa kynnst verkum Rögn-
valdar og hrifist af þeim við gerð
sjónvarpsþátta á níunda áratug lið-
innar aldar, hafi hann tekið að afla
sér heimilda um manninn og verkin.
Bókin sé afrakstur 20 ára áhuga á
verkum hans „og ótal ferða um landið
til að ljósmynda og kanna hús hans
og veita þannig innsýn í merkilegt
ævistarf“ hans.
Um sumar bygginganna er fjallað
á einni síðu, í tveimur til þremur
myndum og knöppum texta, aðrar fá
opnu eða tvær og þá getur einnig að
líta ýmsar teikningar arkitektsins.
Pétur H. Ármannsson arkitekt og rit-
höfundur skrifar stuttan inngang, á
einni síðu, þar sem verk Rögnvaldar
eru skýrð og sett í samhengi og sakn-
ar þessi lesandi að sjá ekki slík fræði-
leg tök með skýringum við helstu
byggingar í bókinni og um hvernig
verkin þróast. Þá vantar myndatexta
að mestu og er það bagalegt því í
verki sem þessu eru þeir mjög mik-
ilvægir, fylla út í heildarmyndina og
leiða lesanda áfram við að skoða og
lesa.
Höfundur tekur vissulega fram, að
ekki sé „ætlunin að meta verk Rögn-
valdar út frá byggingarfræðilegu
sjónarhorni“ og er bókinni frekar
ætlað að vera „ljósmyndabók með
fróðleik en fræðirit með myndum.“
Uppleggið er því skýrt og verkið vel
unnið út frá því, en það sem vart er að
vænta annarrar bókar um feril Rögn-
valdar hefði verið fengur að fræði-
legri upplýsingum við einstök hús.
Þessi bók er þó mikilvægt og þarft
verk. Á síðustu árum hafa komið út
bækur um aðra merka arkitekta okk-
ar og þessari má skipa beint í þann
flokk.
Merkur frumkvöðull
Fræði
Fyrsti arkitektinn – Rögnvaldur
Ágúst Ólafsson og verk hans
bbbmn
Eftir Björn G. Björnsson.
Hið íslenska bókmenntafélag, 2016.
Innbundin, 240 bls.
EINAR FALUR
INGÓLFSSON
BÆKUR
Ljósmynd/Björn G. Björnsson
Íslensk klassík Í Stóra-Núpskirkju sem Rögnvaldur Ólafsson teiknaði árið
1909. Rýnir segir bók Björns G. Björnssonar „mikilvægt og þarft verk“. Miðasala og nánari upplýsingar
SÝND KL. 2, 4.30 SÝND KL. 7 SÝND KL. 10
SÝND KL. 2, 3, 6, 9 í 2D - SÝND KL. 5 , 8, 10.45 Í 3D
TILBOÐ KL 2 OG 3
TILBOÐ KL 2 OG 4.30