Pilsaþytur: afmælisblað Kvennalistans - 19.06.1993, Blaðsíða 16

atvinnuleysi og konur
Hvað hefur verið gertfyrir karla
- og konur?
í júlí var tilkynnt um sérstök framlög ríkissjóðs, í allt
2895 milljónir króna á árinu 1993, til atvinnuskapandi
verkefna. Um er að rasða 1000 milljónum meira en áður
hafði verið ákveðið á fjárlögum og var sú viðbót gerð í
tengslum við kjarasamninga og jafnframt áréttað að pen-
ingunum yrði varið.....til atvinnuskapandi aðgerða,
einkum fjárfestingar og viðhalds".
Peningarnir skulu notaðir til að leggja vegi og byggja
hús eða til viðhalds á slíkum mannvirkjum. Allt fram-
kvæmdir sem fyrst og fremst karlar taka þátt í - eða hvað!
Á síðustu stundu virðast einhverjir hafa fengið smábak-
þanka og ákveðið að 60 milljónum skuli varið til at-
vinnumála kvenna.
Ekki er þó alveg hægt að treysta konunum og samtök-
um þeirra fyrir þessum fjármunum heldur sagt að þeim
skuli „ . .. ráðstafað samkvæmt sérstöku samkomulagi við
aðila vinnumarkaðarins". Svo fór að karlmenn sóttu unn-
vörpum í þennan sjóð á þeim forsendum að í fyrirtækjum
þeirra ynnu fyrst og fremst konur þótt þær kæmu hvergi
nærri stjórnun fyrirtækjanna. Af milljónunum þúsund
skal einnig ráðstafa 20 milljónum til að efla heimilis- og
listiðnað í samræmi við niðurstöður nefndar sem um slíkt
fjallaði (og skipuð var í kjölfar tillögu kvennalistakvenna
á þingi). Þannig er stefnt að því að 80 milljónir nýtist í
verkefni sem henta konum, allar hinar fara í byggingar og
viðhald ef frá eru taldar 10 milljónir sem eiga að fara í
matvælaþróun í sjávarútvegi.
Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir að á vinnumarkaði séu þrjár konur fyrir hverja fjóra
karla en miðað við þessa fjárveitingu virðist ríkisstjórnin halda að það sé ein útivinnandi
kona fyrir hverja 35 karla.
ótti við konur - eða stöðugleika!
Enn á ný hafa karlar misbeitt valdi sínu og sýnt konum og störfum þeirra vanvirðu og
hroka. Náttúran, aðstæður og lífshættir hafa skapað konum önnur störf en körlum en ríkj-
andi nútímamenning lítur niður á hefðbundin kvennastörf. Afstaða nútímakarla hefur
m.a. verið útskýrð á þann hátt að þeir beri dulinn ótta til
kvenna og hræðist hvað þeir eru í raun háðir konum! Þekkt
óttaviðbrögð eru að beita valdi, kúga og niðurlægja.
í orði leggja stjórnvöld mikla áherslu á að ná stöðugleika
í þjóðfélaginu. Ef þar fylgdi hugur máli væru konur frekar
valdar til margra verka en karlar. Það er löngu viðurkennt
að konur séu almennt mun varkárari en karlar í meðferð
fjármuna. Þær reisa sér síður hurðarás um öxl en taka eitt
skref í einu, taka ekki lán sem þær ráða ekki við, veðsetja
ekki hús sín og heimili eða fórna hagsmunum fjölskyldunn-
ar.
Kvenstjórnendur myndu varla borga sér og öðrum eins
óheyrilega há laun og nokkrir karlar hafa, mörg hundruð
þúsund og jafnvel yfir milljón á mánuði. Óhófslaun langt
umfram raunverulega þörf fara í bruðl og neyslu en ofneysla
iðnríkja er ein mesta ógn vistkerfa Jarðar. Þau auka þenslu
og ójöfnuð, óánægju og óstöðugleika. Getur verið að tekju-
háir og valdamiklir karlar óttist stöðugleika sem myndi
leiða til jöfnuðar?
Hugmyndir og hagrœðing
Ekki er hægt að kvarta yfir hugmyndaskorti eða viljaleysi
kvenna til að fást við ný verkefni. Þegar auglýst var eftir
umsóknum um styrki úr sextíu milljóna króna framlagi rík-
isstjórnarinnar til atvinnusköpunar kvenna rigndi inn 150
umsóknum til alls kyns verkefna, þrátt fyrir aðeins nokk-
urra daga umsóknarfrest. Sótt var um yfir 300 milljónir
króna og sýna þessar tölur vel þörfma fyrir slíka styrki.
Sparnaður og hagræðing á ýmsum stöðum hefur ekki
síst bitnað á konum, t.d. í heilbrigðiskerfinu, og aukið atvinnuleysi þeirra. Það fer að verða
spurning um raunverulegan sparnað og hagræðingu þegar vinnuálag á stofnunum eykst og
þær veita verri þjónustu með tilheyrandi óánægju og leiðindum um leið og fyrrverandi starfs-
mönnum þeirra eru borgaðar atvinnuleysisbætur. Því fylgdi án efa miklu meiri sparnaður og
raunveruleg hagræðing að koma í veg fyrir að menn sætu í fleiri en einni stöðu hjá ríkinu. Nú
er algengt, fyrst og fremst hjá karlmönnum í stjórnunarstöðum, að þeir gegni einu og hálfú,
jafnvel tveimur störfúm hjá ríkinu og fái þannig borgað fyrir fulla vinnu á tveimur stöðum.
Sólarhringur þessara karla er samt alveg jafnlangur og hjá okkur konunum og þrátt fyrir að
Þjóðhagsstofnun kannar og áætlar fjölda fólks á vinnumark-
aði, metur fjölda atvinnuleysisdaga og hlutfall atvinnu-
lausra. Stofnunin telur að árið 1993 hafi að meðaltali verið
um 76 þúsund karlar og 54 þúsund konur á vinnumarkaði
eða nærri þrjár konur fyrir hverja fjóra karia.
Fyrir nokkrum árum var atvinnuleysi nær óþekkt á Islandi.
í mars 1991 voru skráðir 47 þúsund atvinnuleysisdagar. í
sama mánuði tveimur árum síðar voru dagarnir orðnir 145
þúsund. Á þessum tíma jókst atvinnuleysi kvenna úr 1,8% í
5,9% og karla úr 1,6% í 5% af áætluðum mannafla á
vinnumarkaði.
Líklegt er að færri konur en vilja séu á vinnumarkaði og
raunverulegt atvinnuleysi kvenna því meira en opinberar
tölur sýna. Þær láta síður en karlar skrá sig atvinnulausar.
Sumar gerast „bara húsmæður“ kannski með smá lausa-
mennsku s.s. prjónaskap, skúringum, barnapössun, list-
sköpun eða skrifum eða þær hreinlega flýja vinnumarkað-
inn og samkeppnina þar og leggjast í barneignir.
í ágústmánuði sl. hafði þróuninni að nokkru verið snúið
við. Þá voru skráðu atvinnuleysisdagarnir komnir niður í 93
þúsund. Hlutfall atvinnulausra karla af áætluðum mannafla
á vinnumarkaði var 2,2%, en kvenna 4,6%. Þarna er veru-
legur munur á aðstöðu karla og kvenna og fróðlegt að velta
fyrir sér af hverju hann stafar.
Pann 11. nóvember 1943 var
Samvinnufélagið Hreyfill stofnað
af stórhuga sjálfseignabifreiðastjórum.
Hreyfill hefur allt frá stofnun verið stærsta
bifreiðastöð landsins og haft frumkvæði um
að nýta sér nýjungar til bættrar þjónustu.
Hreyfill þakkar þeim fjölmörgu viðskíptavinum
sínum sem stuðlað hafa að uppbyggingu félagsins.
685522
16