Pilsaþytur: afmælisblað Kvennalistans - 19.06.1993, Blaðsíða 25

• Marilyn French •
Stendur
kvenréttindabaráttan
á krossgötum?
Konur hafa áorkað gríðarlega miklu á síðustu
hundrað árum: í öllum vestrænum ríkjum og
nokkrum ríkjum þriðja heimsins hefur þeim
tekist að brjótast undan því oki að vera
flokkaðar sem eign og njóta nú nær
fullra mannréttinda. f gegnum tíðina
hafa konur vissulega náð árangri sem
því miður hefúr ávallt verið eytt vegna
andstöðu karla og rótgróins valds
þeirra. Nú hafa konur hins vegar lög-
fest réttindi sín og það ætti að hjálpa
þeim að verjast áhlaupum í framtíð-
inni.
Engu að síður er erfitt að segja til
um framtíðina, víst er að enn er langt í land.
Fyrst og fremst er að sjá til þess að allar kon-
ur heims fái notið fullra mannréttinda.
Engin kona ætti að þurfa að þola að vera álit-
in karlinum síðri eða eign hans. í annan stað,
og ekki síður mikilvægt, er að uppeldi barna
SKRIFAÐ FVRIR PIISA
verði á ábyrgð þjóðfélagsins í heild en ekki
einungis á herðum kvenna. Þetta verður ætíð
að skoðast sem mikilvægasta verkefni þjóðfé-
lagsins.
Ég sé engin teikn um þróun í þessa átt.
Þótt hreyfing femínista sé nú alþjóðleg og
vaxi stöðugt ásmegin, á það einnig við um
hinar svokölluðu „bókstafstrúarhreyf-
ingar“ sem standa gegn kvenfrelsi.
Konur þurfa enn að berjast - jafnvel
innan mannréttindasamtaka - fyrir
viðurkenningu á réttindum sínum
sem mannréttindum. Og jafnvel þótt
lögin kveði á um jafnan rétt kvenna
og karla eru hefðirnar aðrar. Um allan
heim misþyrma karlar konum, nauðga
þeim og drepa eins og þeir eigi þær
með húð og hári og ráði lífi þeirra.
Þess vegna veltur allt á þeim sem taka við
af okkur, á komandi kynslóðum kvenna. Við
megum ekki láta deigan síga því annars mun-
um við örugglega missa það sem áunnist hef-
ur, rétt eins og svo oft áður hefur gerst.
Um allan heim eru konur að be-rjast fyrir réttindum sínum. Pilsaþytur leitaði ril tveggja þekktra kvcnna sem
hafa tekið þátt í baráttunni á alþjóðavetrvangi og birtast hcr útdrættir úr hugleiðingum þeirra.— Marilyn
Frcnch cr bandarísk kvenréttindakona og heimsþekktur rithöfundur. Þekktastar bóka hcnnar eru scnnilcga
Kvcnnaklósctrið (77) ng Stríðið gcgn konum ('92). Sharon Capeling-Alakija cr kanadísk og framkvæmda-
stjóri UNIFEM. scm cr scrstakur sjóður SÞ til stvrktar konum t þróunarlöndum, stofnséttur cftir alþjóða-
kvennaráðstcfnuna í Mexíkó 1975.
. . . Meðvituð beiting fjöldanauðgana sem
styrjaldartæki í Bosníu Herzegóvínu hefur
valdið viðbjóði og gríðarlegri reiði um heim
allan. Þetta er þó aðeins nýlegasta dæmi þess
kerftsbundna ofbeldis sem konur eru beittar.
Konur og börn hafa alltof oft verið helstu
fórnarlömb ofbeldis í átökum milli þjóðar-
brota og fólks af mismunandi trúar-
brögðum. Konur eru enn meðhöndlað-
ar sem herfang og engar þeirra jafn
miskunnarlaust og flóttakonur, sem oft
mega þola daglegar barsmíðar og
nauðganir.
Það verður að rjúfa þögnina sem
ríkir um þetta ofbeldi. Það þarf að rjúfa
þögnina um hvers kyns ofbeldi gegn
konum; umskurð á konum gegn vilja þeirra,
sölu á konum sem kynlífsþrælum, ofbeldinu
sem þær eru beittar inni á heimilum, útilok-
un kvenna frá eignarétti og rétti til jafnrar
menntunar og launa. Ofbeldið, í hvaða
mynd sem það birtist, tekur sinn toll af heil-
su, hamingju og framtíðarvon
kvenna. Því þurfum við að fá
réttindi kvenna viðurkennd sem
mannréttindi - jafnt á borði
sem í orði.
Mannréttindasáttmáli Sam-
einuðu þjóðanna, samþykktur
af allsherjarþinginu 1. des.
• Sharon Capeling-Alahija •
Ofbeldi gegn konum
1948, er geysilega þýðingarmikill í þessu sam-
bandi. Ásamt samningi SÞ um afnám alls mis-
réttis gegn konum (CEDAW) markar þessi
sáttmáli mikilvægt framfaraskref fyrir konur í
réttarfarslegu og pólitísku skipulagi alþjóða-
samfélagsins, vegna þess að þar er kveðið á um
rétt allra - karla og kvenna, til mannlegrar
reisnar og frelsis - í leit að sannleika,
réttlæti og mannsæmandi lífí.
UNIFEM er þróunarstofnun sem
lætur sér mjög umhugað um mann-
réttindi. A því er brýn nauðsyn vegna
þess að konur verða að losna undan
ofbeldi og njóta stjórnmálalegra, fé-
lagslegra og efnahagslegra mannrétt-
inda - til að geta tekið þátt í þróun
samféiaga og notið góðs af henni. Og e.t.v. er
ekkert sem sameinar konur þessa heims eins
og baráttan gegn ofbeldi.
Breið samstaða um baráttumálin skilaði
konum miklum árangri jafnt á Ríó-ráðstefn-
unni um umhverfismál sem og á mannrétt-
indaráðstefnunni í Vínarborg á þessu ári. Til
að ná árangri verður samstaða kvenna að vera
áfram haftn yfir landamæri, aldur, kynþætti,
trúarbrögð og stéttskiptingu - sem og flokks-
línur. En til að umbætur geti haft raunveru-
lega þýðingu fyrir konur verða stjórnvöld um
allan heim að efna gefin loforð í baráttunni
fyrir jafnræði kynjanna.
Ríkari af kalki
en önnur mjólk
fjör.|
JDIQIH er ríkari af kalki en önnur mjólk. 1 þremur

glösum af Fjörmjólk er nægur “ •«. dagskammtur af
kalki og í hana er sett D -vítamín sem hjálpar
líkamanum aö vinna það úr fæöunni.
Fjörmjólk -drykkur dagsins
VERA
TllVIARIT UM KONUR OG KVENFRELSI
ÁSKRiFTARSÍMi 22188 wm—mmm
ÓLI LOK.BRÁ HEFUR NÆG VERKEFNI HÉR * * •
SÆNGUR&
. KOQDAR
* * Mjúkarog þægilegúrsængur sem
auka á hvíld og vellíðan.
'' Nokkrar staðreyndir um AJUNGILAK sængur og kodda:
JJacron fylliefni, ofnæmisprófað, hrindirfrásérryki ogmá þvo,
''R Nx
Loftfíher, fylliefnið, heldur sænginni jafnri og mjúkri.
V
Margar stærðir, margir verðflokkar.
Sængur, verð frákr. 3.900,- íoddar, verð frákr. 990,-
SEM SAGT, PÚ FÆRÐ FÍNAR SÆNGUR í FÁLKANUM!
FALKINN
Suöurlandsbraut 8 Sími ( 91-) 81 467(fy
[Þ E KK I N G R E YNSLA ÞJÓ nU S
'-ai
i
a
TA
25