Kvennalistinn - 01.04.1983, Page 2

2. SÍÐA
Aprfl 1983
...eg trui
því að
þetta sé
raunhæf
leið
Sigríður Dúna Krist-
mundsdóttir skipar 1. sæti
á lista Kvennalistans í
Reykjavík. Hún er gift
Hjálmari Ragnarssyni tón-
skáldi og eiga þau einn son.
Hvernig er þinn nánisfcrill?
Ég lauk stúdentsprófi frá M.R.
1972 og fór um haustið út til Bret-
lands til náms í mannfræði við
London School of Economics
and Political Science og lauk það-
an prófi vorið 1975. Þá kom ég
heim og kenndi á ísafirði vetur-
inn ’75 - ’76. Síðan fór ég utan
aftur til framhaldsnáms í mann-
fræði og var fyrst í París í einn
vetur og síðan tvö ár í Bandaríkj-
unum. Eg kom heim í árslok 1979
og byrjaði þá að kenna mann-
fræðj við félagsvísindadeild Há-
skóla íslands og þar hef ég starfað
síðan.
Af hverju valdirðu mann-
fræSi?
í upphafi renndi ég blint í sjó-
inn eins og sjálfsagt flestir við val
á framhaldsnámi. Ég hafði ein-
hvern veginn áhuga á svo mörgu
og hafði raunar þungar áhyggjur
af því þarna um tvítugt að ég
hefði áhuga á allt of mörgu. Ætli
ég hafi ekki valið mannfræði
vegna þess að mér fannst hún
veita mér nauðsynlegt svigrúm.
Sumt af því sem ég hafði í upphafi
ímyndað mér um mannfræði
reyndist rétt, annað ekki eins og
gengur, en ég varð fljótlega hug-
fangin af greininni og hef unað
mér vel á þeim vettvangi síðan.
Er mannfræði kvennafag?
Áður fyrr voru karlar í miklum
meirihluta í þessari fræðigrein
sem öðrum en undanfarið hefur
konum fjölgað mjög í mannfræði
og það hefur m.a. leitt af sér ný
sjónarmið og að ýmsu leyti ann-
ars konar umfjöllun en áður var.
Konur í mannfræði hafa spurt
annarra spurninga en karlar og
hafa lagt mun meiri áherslu á að
athuga hvernig lífi kvenna í mis-
munandi samfélögum er háttað.
Það má rekja þessar áherslu-
breytingar að nokkru leyti til
öflugrar kvennabaráttu á Vestur-
löndum undanfarinn áratug eða
svo. Fræðimenn lifa ekki ein-
angraðir í lofttæmdum hylkjum
og þær hugmyndir sem eru ofar-
lega á baugi í hverju samfélagi
berast ávallt á einhvern máta inn í
fræðigreinarnar jafnóðum.
Hvernig hafa niðurstöður
kvcnmannfræðinga verið öðru-
vísi en karlmannfræðinga?
Þegar mannfræðingar fóru að
athuga sérstaklega stöðu og hlut-
verk kvenna í hinum ýmsu samfé-
lögum ráku þeir sig fljótt á það að
þær heimildir sem við höfum í
mannfræði þ.e. lýsingar og
greiningar á hinum ýmsu samfé-
lögum, fjalla aðeins að litlum
hluta til um konur. Skoðuð á
þennan máta virtist mannfræðin
fjalla um karla og samfélög
þeirra. Menn fóru að velta því
fyrir sér hvernig á þessu stæði og
ráku þá fyrst augun í þá
staðreynd að mannfræðingar
hefðu í miklum meirihluta verið
karlmenn og því ef til vill fært
sínar eigin hugmyndir um konur,
t.d. að konur væru óvirkar í opin-
beru félagslegu lífi, yfir á konur í
legar út frá okkar eigin skynjun á
því sem kallað er veruleiki, og
hins vegar að fá þann skilning
okkar almennt viðurkenndan.
Hvernig tengist mannfræði-
menntun þingstörfum?
Mannfræðin fjallar um menn
og samfélag í öllum sínum fjöl-
breytileika og á Alþingi fslend-
inga er einnig verið að fjalla um
merin og samfélag vænti ég. Ann-
ars finnst mér þetta óþægileg
spurning því ég stend ekki með
öðrum konum í þingframboði
vegna þess að ég er mannfræðing-
ur, heldur vegna þess að ég trúi
því að þetta sé raunhæf leið í ís-
lenskri kvennabaráttu.
Hvernig samræmist það að
vera húsmóðir, mannfræðikenn-
ari og frambjóðandi til Alþingis?
Hefurðu ekki nógu slæmt sam-
viskubit fyrir manneskja?
Jú, auðvitað hef ég það eins og
flestar konur sem þurfa að velja á
milli starfsins og barnanna sinna
oft á dag. Enda er þetta sam-
viskubit kvenna sterkasta vopn
samfélagsins til að halda konum
heima hvort sem þær í rauninni
viljj eða ekki. Ég gæti þetta yfir-
leitt ekki nema með samvinnu við
manninn minn og aðstoð móður
minnar og annarra ættingja. En
það er einmitt eitt af meginmark-
miðum kvennabaráttu að gera
konum kleift að sinna því sem
hugur hverrar og einnar stendur
til án þess að þjást af stöðugu og
nagandi samviskubiti, að stuðla
að því að við höfum raunverulegt
val um það hvernig við verjum
starfsævi okkar og að þar sé jafn-
framt pláss fyrir börnin okkar.
öðrum samfélögum og því hafi sú
mynd sem þeir drógu upp af kon-
um um víða veröld ef til vill
brenglast eitthvað í meðförum.
Eða þá að þeim hafi á sömu for-
sendum ekki hugkvæmst að leita
eftir upplýsingum hjá konum og
um konur og að ef að þeim hug-
kvæmdist það þá hafi þeir fengið
fremur torskilin svör. Bresk
fræðikona, Shirley Ardener, hef-
ur t.d. sett fram þá hugmynd að
konur eigi ákaflega erfitt með að
koma félagslegri reynslu sinni til
skila vegna þess að tungumál sér-
hvers samfélags sé mótað af ríkj-
andi gildum hverju sinni, þ.e.
karlagildunum, og því dugi kon-
um einfaldlega ekki tungumálið
til að tjá það hvernig þær skynja
og skilja tilvist sína og annarra.
Hún vill meina að konur séu því
oft eins og málhaltar þegar þær
eiga að tala um eitthvað sem kall-
að er „opinber mál“ og því hafi
þær ef til vill sjaldan verið
spurðar um það sem þeim finnist
um eitt eða annað sem viðkemur
samfélaginu almennt.
Hvernig koma svona hugmynd-
ir að gagni í kvennabaráttu?
Svo dæmi sé tekið út frá því
sem ég var að segja áðan þá höf-
um við einmitt rekið okkur á það
bæði í Kvennaframboði og nú í
Kvennalista að þetta íslenska
stofnanamál sem pólitík í landinu
er rekin á dugar okkur ekki.
Okkur vantar oft orð, beinlínis
ný orð til að koma því til skila sem
við erum að meina. Við gerum
okkur því ljóslega grein fyrir því
að barátta okkar er tvöföld, ann-
ars vegar að gera okkur skiljan-

MÁMMA ÍE(*IR Ab
HENto St t>M T
0U SEMMIq
1 Ú.LPU-
KOWR PVo UPP
OU ÞVÓ 0& LftCrH
Tíl OU KfíUfLR
FfiPfi í SÍL öu
5FPÆ f'ú ÖU
vEAbA pp(yrrrp
* vx
5CX40<. V X X
X XX V XX x
X XX XX
XX XX X X >X X X x Xx
x XX XX X X XXXA X
X XX *XXX XXK.X. X
ÁXX XX XX XX X XX x **
x^^xx x < XX XX
xx ^ « H X
K V, XX X 51
*XXX X X X
X v X X
Xx xx xx x
X xx
XXXX X X
X XX
X
X___
XX XX
X xX x<
X XX X X
xxx xx

X X XX xx *■ X X«. V* XX X X i X XX
x X xx vs xx x x x
► X X X XX XXX x„5 x x s X X
‘ X X X X
XX XX X xx x xx x x X XX
&

X
* í"
X XX X
5“.
V“