Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1967, Page 7

Hverjar voru fyrstar?
(Seinni grein)
1 Tímariti Hj úkrunarfélags
Islands, 4. tbl. 1965, gat ég þess,
að þegar holdsveikraspítalinn í
Laugarnesi tók til starfa árið
1898,' hafi Guðný Guðmunds-
dóttir og Kristín Hallgrímsdótt-
ii- verið ráðnar þar til starfa.
Lær hafi lært hjúkrun í díakon-
issustofnun í Kaupmannahöfn,
°& því að öllum líkindum verið
fyrstu íslenzku hjúkrunarkon-
urnar.
Síðan hef ég reynt að afla
uiér nánari heimilda um þess-
ar tvær konur. Nú hef ég verið
svo heppin að komast í samband
við son og tengdadóttur Kristín-
aG sem lánuðu mér, til athug-
Unar ýmis heimildarskjöl og
uiyndir, er þau höfðu varðveitt,
ug er þar fengin staðfesting um
hjúkrunarnám Kristínar.
Kristín Ingibjörg Hallgríms-
dóttir var fædd 5.'október 1863
en deyr 9. nóvember 1941. For-
eldrar hennar voru Jóhanna
Jónsdóttir og Hallgrímur III-
ugason, og voru þau í hús-
Fiennsku í Stykkishólmi.
Ekki veit ég um tildrög þess
að Kristín Hallgrímsdóttir fór
til Danmerkur, til þess að læra
ujúkrun, en hún var þar sam-
Lmis Guðnýju Guðmundsdóttur,
er sennilegt að Kristín hafi
ía*'ið utan til hjúkrunarnáms af
Semu ástæðum og Guðný. Próf-
essor Finnbogi Rútur Þorvalds-
s?n aflaði mér eftirfarandi upp-
ysinga frá Jóni Ásbjörnssyni.
Við undirbúning að stofnun
a°ldsveikraspítalans í Laugar-
nesi kom til athugunar hverjar
konur væru til þess fallnar að
taka að sér hjúkrunarstörf í
spítalanum, og benti þá séra
Valdimar Briem á Guðnýju
Guðmundsdóttur frá Gestshús-
um á Seltjarnarnesi (f. 28/2
1859, d. 8/2 1948), en hún hafði
dvalið á heimili séra Valdimars
á Stóra Núpi um nokkurra ára
skeið fyrir aldamótin. Til þess
að undirbúa sig undir nám í
Danmörku las hún 40 tíma í
dönsku hjá séra Friðriki Hall-
grímssyni. Guðný fór til Kaup-
mannahafnar haustið 1897 og
var við nám í Diakonissestift-
elsen um 10 mánaða skeið.
Haustið 1898 kom Guðný heim
og tók til starfa í Laugarnes-
spítala og hélt því starfi til 1902.
Eftir það vann hún við hjúkr-
unarstörf í Reykjavík. Hún
dvaldist á heimili Jóns Ás-
b j örnssonar, hæstaréttardóm-
ara, systursonar síns, frá 1917
til dauðadags".
Þegar stallsysturnar hefja
nám við Den Danske Diakon-
issestiftelse hefur sú stofnun
þegar starfað nærri því jafn-
lengi og Hjúkrunarskóli Islands
nú, eða í 35 ár. Flestar hjúkr-
unarkonur munu sennilega
minnast þess úr hjúkrunarsög-
unni, að fyrir tilstuðlan sjálfr-
ar ekkjudrottningarinnar, Kar-
ólinu Amalíu hratt díakonissu-
hreyfingin af stað umbótahreyf-
ingu í hjúkrunarmálum í Dan-
mörku, undir forustu Lúísu
Conring, sem var vígð díakon-
issa frá sjálfum höfuðstöðvun-
um, Kaiserwerth.
Guðný Guðmundsdóttir.
1897—1898 er danska reglan
orðin öflug, (nær jafnvel alla
leið til Færeyja) starfrækir 19
sjúkrahús, einnig fátækrahæli,
vöggustof ur, hússtj órnarskóla
o. fl. Systrahópurinn hefur vax-
ið frá því að vera hálfur tugur
við stofnun í 247 árið 1898.
Við lestur ársskýrslu stofn-
unarinnar, sem var meðal bi'éfa
Kristínar, vakti athygli mína,
að ein díakonissa hafði yfirgefið
,,móðurhúsið“, eftir 16 ára „tro
Gerning i Stiftelsens Tjeneste“.
til að gifta sig. Kom mér þá í
hug að ef hjúkrunarstéttin ís-
lenzka hefði verið jafntrú „köll-
un“ sinni, og diakonissur þeirra
tíma, væru nú aðeins 3—4 giftar
hjúkrunarkonur í okkar stóru
stétt! Með áframhaldandi fjölg-
un myndi frekar verða í fram-
tíðinni verkefnaskortur en vönt-
un á hjúkrunarkonum, jafnvel
þótt komið væri til móts við vax-
andi þarfir í sambandi við
hjúkrun og heilsuvernd og
vinnutími yrði styttur til muna.
En aldur díakonissa við inntöku
í skólann virðist mér vera frá
18—38 ára, og þó fleiri um og
TÍMAKIT HJÚKKUNAKFÉI.AGS ÍSUANDS 5