Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1967, Page 12

inginn sinn. Það er verið að taka
frá henni það starf sem hún
valdi sér, hjúkrunarstarfið, í
stað þess er hún orðin „admin-
istrator."
Ný, vandasöm verkefni bæt-
ast einnig við störf hjúkrunar-
konunnar nær því daglega, s. s.
breytingar á undirbúningi fyrir
hinar ýmsu rannsóknir, töku
sýna, postoperativ meðferð,
lyfjagjafir o. s. frv. Þá vaknar
spurningin, er henni gefinn
nægur kostur á að læra þetta
til hlýtar, öðru vísi en aðeins
í starfinu. Nei, hún hreint
og beint þarf að fikra sig áfram,
sér og sjúklingnum til erfðis-
auka.
Nú á tímum er öllum, er til
reksturs nútíma s j úkrahúsa
þekkkja, fullljóst, að þau verða
ekki starfrækt í samræmi við
kröfur samtíma okkar, nema
með því að hagnýta nútíma-
tækni, að meira eða minna leyti.
Á hinn bóginn veldur sú tilhugs-
un vaxandi kvíða og ugg, að fyrr
en varir hafi hinn umhyggju-
sami mannlegi ófullkomleiki í
meðferð sjúklinga fyrr á tíð,
rýmt sæti fyrir sálvana óskeik-
ulleik nútímans.
Þess ber þó að gæta, að yngri
kynslóð okkar tíma hefur sam-
hæfzt vélmenningunni, nánast
vaxið henni úr grasi, og eng-
inn þegn þróaðs þjóðfélags get-
ur, né vill, þegar til kastanna
kemur, vera án hennar, til þess
er hún orðin of samofin hans
daglega lífi. En víst er jafnsatt
nú í dag, og þegar það var fyrst
mælt, ,,að enginn lifir af brauði
einu saman“.
Þáttur í nútímatækni í vax-
andi og virkari heilsuvernd og
sjúkragæzlu, verður aldrei of-
lofaður. Hins vegar dylzt eng-
um, að sá ótti er ekki ástæðu-
laus, að þessi þjónusta verði um
of vélræn.
Skaphöfn sjúkra er að vísu
jafn óendanlega fjölbreytileg
og heilbrigðra, en flestir mundu
þó bregðast við slíkri þróun líkt
og barnið, þegar hjúkrunarkon-
an talaði til þess úr hátalaran-
um og það kváði: „hvað seg-
irðu, veggur“? Orðin úr hátal-
aranum geta verið nægilega skýr
og greinileg, en þau eru óper-
sónuleg, líkt og sjálfur veggur-
inn hafi talað. Hátalarakerfið
sparar hjúkrunarfólkinu sporin,
en það sviptir jafnframt sjúkl-
inginn að nokkru þeirri fróun
sem fæst af návist annarrar
persónu. Það má því segja, að
það sem maðurinn er að skapa
í þágu tækninnar, er hann
hræddur við sem sjúklingur.
Við hljótum að geta verið
sammála um, að það sé þegar
aðkallandi að leita samræmis í
þessu tvennu: hinni óhjákvæmi-
legu og æskilegu tækniþróun í
sjúkrahúsunum og hinni sam-
mannlegu þörf sjúklingsins fyr-
ir persónulegt samband við
annað fólk.
Nú á tímum vita menn al-
mennt meir um sjúkdóma en
áður fyrr. Þeir sækja fræðslu
sína gegnum útvarpið og fyrir-
lestra, og þeir eiga auðvelt með
að afla sér ýmiss konar lesefnis
um hina ýmsu sjúkdóma. Af
þessu leiðir, að þegar þeir koma
inn á sjúkrahúsið vita þeir al-
mennt það mikið, að þeir kunna
að’ spyrja, og þeir krefjast
svars. Þeir vilja skilja betur
sinn eigin sjúkdóm til að kunna
skil á livað eigi að varast, og
síðast en ekki sízt, forða sér frá
því að lifa í óvissunni. Þó ber
að gæta, að þetta er aðeins al-
mennt sjónarmið, því oft er
óvissan betri en hinn napri
sannleikur.
En sé slík samvinna fyrir
hendi, þar sem sjúklingnum er
veitt almenn fræðsla um þann
sjúkdóm sem hann gengur með,
má gera ráð fyrir að baráttan
fyrir bata beri skjótari árang-
ur. Þessa fræðslu á ekki aðeins
læknirinn að veita, heldur og
einnig hjúkrunarlið deildarinn-
ar. Á að vera mögulegt að fram-
kvæma þetta, jafnhliða hinum
daglegu störfum deildarinnar,
annaðhvort í samtalsformi, eða
gegnum fyrirlestra, sem bæði
sjúklingar og starfslið hlustar á.
Og hvar, ef ekki einmitt á
sjúkrahúsinu, á að leiðbeina
sjúklingunum um almenna
heilsurækt, þar sem ótrúlega
mikið virðist skorta á almenna
þekkingu á því sviði. Og það
segir sig sjálft, að maðurinn er
mun móttækilegri fyrir þessum
málum inni á sjúkrahúsinu, en
fyrir utan það.
Tillögur til endurbóta:
1. Nánari samvinna alls starfs-
fólks sjúkrahússins og full-
trúafundir um samstarf og
skipulagsmál.
2. Kennslunámsskeið fyrir
h j úkrunarkonur.
3. Persónulegra samband
hjúkrunarfólks og sjúklinga.
4. Fræðsla sjúklinga um heilsu-
vernd, t. d. f. hjartasjúkl-
inga, nýrnasjúklinga, sykur-
sýkissjúklinga og gigtar-
sjúklinga.
Dt llll KFI>1. S.II KI.I\(iS
Þegar rætt er um endurhæf-
ingu, koma að sjálfsögðu mörg
atriði til athugunar. Fyrst og'
fremst eðli sjúkleikans, og hvort
líklegt sé, að hann taki sig upp
aftur, nema sjúklingur búi við
sérstaka umönnun lærðs fólks,
að lokinni sjúkrahússvist. Eða
telja megi víst, að um fullan
bata sé að ræða. Þá ber og að
kynna sér heimilis- og fjárhags-
ástæður, svo og atvinnuhætti og
aðstöðu á vinnustað.
Þessi tilvik eru svo að segja
næstum jafnmörg sjúklingun-
um, en nauðsynlegt er, að gera
sér ljóst, að endurhæfing er svo
þýðingarmikið atriði í almenni’J
heilsugæzlu, að taka verðui'
hana til sérstakrar íhugunar.
Það er augljóst, að vel heppn-
uð læknisaðgerð á sjúkrahúsi ei'
ekki einhlít. Heldur verður, ef
10 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS