Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1972, Blaðsíða 4

Guðrún Bjarnadóttir.
SAMSTARF HEILSUGÆZLU
OG TALKENNARA
GuSrún Bjarnadóttir lauk námi
í talkennslu frá Statens spesial-
lærerskole í Osló voriö 1971.
I vetur hefur hún veriö ráöin
talkennari hjá Barnaskólum
Reykjavíkur og í Garöahreppi.
Þetta erindi var flutt 2U.
apríl s.l. á fundi hjúkrunar-
kvenna, sem starfa viö heilsu-
gæzlu í Kópavogi, Garöahreppi
og Hafnarfiröi.
ÉG ÆTLA að gera tilraun til að
setja mynd í þann ramma, sem
nafn þessa erindis skapar. Sú
mynd er sköpuð af áhuga, en
því miður hvorki langri reynslu
né nægri þekkingu á efninu.
Mig langaði aðeins til að gera
mér sjálfri grein fyrir erfið-
leikum á slíku samstarfi, en
einkum þó þeim möguleikum,
sem það getur gefið. Þess vegna
bið ég ykkur að fylla upp og
gagnrýna mín sjónarmið, eink-
um með það í huga, hvort þetta
sé framkvæmt eða framkvæm-
anlegt í okkar skólum hér og
nú. Skólum, segi ég. Því orði hef
ég bætt í rammann og miða því
aðallega við samstarf þessara
aðila í barnaskólum dagsins í
dag.
í upphafi ætla ég að skil-
greina, hvað það er, sem að
mínu mati felst í nafni erindis-
ins. Samstarf er vinna fleiri en
eins aðila að ákveðnu markmiði
með það fyrir augum að ná betri
árangri en einn gæti náð. Okkar
sameiginlega markmið er vel-
ferð nemandans. Annar aðilinn
í samstarfinu innan rammans
míns er heilsugæzlan. Til henn-
ar finnst mér að ætti að telja
hjúkrunarkonu skólans, lækni,
sálfræðing og félagsráðgjafa.
Þá er ég ekki aðeins með líkam-
lega heilbrigði barnsins sjálfs í
huga, heldur einnig geð þess og
umhverfi. Ég tel, að allir þessir
aðilar, sem ég nefni heilsu-
gæzlu, þurfi að vera virkir í
hverjum skóla. Hinn samstarfs-
aðilinn er talkennari. Til að
byrja með læt ég þá skilgrein-
Telur þú, aö almennum kröfum
um heilsugæzlu sé fullnægt meö
þessu fyrirkomulagi, eöa vildir
þú benda á leiöir til úrbóta?
Aldrei getur hjúkrunarkona
leyst lækni af hólmi. Afskekkt
og fámenn héruð eins og Reyk-
hólalæknishérað eiga mjög und-
ir högg að sækja með eðlilega
læknisþjónustu og reyndar alla
félagslega þjónustu. Fáist ekki
læknar til starfa í hin fámennu
læknishéruð, verður að reyna að
leysa vandann með tímabund-
inni þj ónustu þeirra og tilfærslu
eftir þöi-fum. Einkanlega er
nauðsynlegt, að læknir sé nær-
staddur yfir vetrarmánuðina,
þar sem samgöngur eru erfiðar.
Hjúkrunarkonur geta orðið að
margvíslegu liði við þessar
kringumstæður, auk þess sem
það hlýtur að vera héraðslækni
hagkvæmt, hvar sem er, að hafa
hjúkrunarkonu til samstarfs.
Aö síöustu langar mig til aÖ
heyra álit þitt á æskilegri
menntun og starfsþjálfun hjúkr-
unarkvenna meö tilliti til starfa
í héraöi.
Eftir minni reynslu er héraðs-
hjúkrunarkonu nauðsynlegt að
styðjast við alhliða starfsþjálf-
un. Hún þarf að þekkja til lyfja
og lyfjameðferðar, þar sem hún
tekur við fyrirmælum lækna og
afgreiðir lyf oft eftir símtali.
Hún getur þurft að tilgreina,
hvaða lyf séu fyrir hendi, sem
koma til greina í hverj u tilfelli,
og þarf raunar oft að hafa alla
umsjón með lyfjabirgðum. Hún
þarf að kunna vel til skyndi-
hjálpar og sárameðferðar, þar
sem hún þarf oft að veita slíka
hjálp. Hún þarf að kunna
til nauðsynlegustu rannsóknar-
starfa. Hún þarf að kunna nokk-
uð til fæðingarhjálpar, þar sem
undir hælinn er lagt, að hún
hafi ljósmóður til samstarfs. Og
síðast, en ekki sízt þarf hún að
hafa fengið tilsögn og þjálfun
í skipulagningu og framkvæmd
almennrar heilsuverndar. Það,
sem að framan er sagt, er mið-
að við starf hj úkrunarkonu, er
vinnur einangrað og sjálfstætt,
þar sem læknir kemur ekki
reglulega. Starf héraðshj úkrun-
arkonu á heilsugæzlustöð mundi
krefjast mikillar áherzlu á suma
framangi-einda þætti, en minni
á aðra.
I.Á.
78 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS