Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1972, Blaðsíða 11

gerðir „electivar", þar sem um
krabba er að ræða á þeim stöð-
um, í barkakýli, sem samkvæmt
reynslu hafa sýnt háa tíðni af
hálseitlameinvörpum, jafnvel
þótt ekki séu áþreifanlegar
eitlastækkanir við fyrstu skoð-
un. Þetta á aðallega við mein-
semdir á svæðum (subglottis-
og supraglottis) ofan og neðan
raddbanda.
Áður en sjúklingur er lagður
undir þessa meiri háttar aðgerð,
er mj ög þýðingarmikið, að hann
sé mjög vel rannsakaður, til að
fyrirbyggja alla fylgikvilla, sem
unnt er að lagfæra fyrir aðgerð,
t. d. með því að fylgjast vel með
þeim líffærum, sem hafa sýnt
sig að vera veil fyrir. Einnig er
áríðandi að undirbúa sjúklinga
vel andlega, svo að þeir viti
nokkurn veginn, út í hvað þeir
eru að fara, því að endanlegur
árangur aðgerðarinnar getur
verið algerlega undir viðbrögð-
um sjúklingsins kominn, sér-
staklega fyrstu vikuna eftir að-
gerð. Þá reynir mest á andlegan
þi’ótt sjúklingsins, þegar hann
kemst að raun um að röddin er
farin og öndunin hefst ekki í
munni eða nefi, heldur í smá-
gati framan á hálsi.
Langflestir þessara sjúklinga
fara í bráða þunglyndi (akut
depression) á 3. til 4. degi eftir
aðgerð, og þá er gott að vera
búinn að gera þeim grein fyrir
þessu fyrir aðgerð, til þess að
þeir missi ekki alveg kjarkinn.
Prýðileg reynsla er af því að
láta sjúklinga sjá og tala við
fólk, sem gengizt hefur undir
sams konar aðgerð.
Gott er að gefa þessum sjúkl-
ingum stólpípu eða Dulcolax
stikkpillu kvöldið fyrir aðgerð,
því að venjulega líða 3—4 dag-
ai’ eftir aðgerð, áður en hægðir
byrja að nýju. Karlmenn eru
látnir raka sig vel að morgni
aðgerðardags, og rökuð er ca.
2-—3 cm breið hárræma frá eyra
°g niður á háls þeim megin, sem
gera á skurðaðgerðina. Við að-
gerðina þarf að gæta þess að
haga skurðinum þannig, að unnt
sé að ná til allra þeirra líffæra,
sem fjarlægja þarf, en svæðið
takmarkast eins og að framan
er lýst. Eitlahreinsunin er oftast
gerð fyrst, þegar skinninu hefur
verið lyft af öllu svæðinu. Síðan
er barkakýlisskurðurinn gerður
og þá oftast tekið annað blaðið
af skjaldkirtli, þeim megin, sem
barkakýlisæxlið er. 3—4 efstu
hringir barkans eru látnir
fylgja barkakýlinu. Þegar bark-
inn þannig hefur verið skorinn
í sundur, er slangan, sem sjúkl-
ingurinn var upphaflega intúb-
eraður með, fjarlægð og ný
Efri mynd:
ÞverskurSur af barka.
Sýnir hlutfallstíSni krabba-
meins í barkakýli, sem ekki er
í raddböndunum sjálfum.
Neöri mynd:
Tölusett eru aðaleitlasvæðin,
sem fjarlægja þarf við „róttæka
eitlahreinsun á hálsi“.
sett beint ofan í barkann, eftir
að blóð og slím hefur verið vand-
lega fjarl’ægt. Að því búnu er
kokinu og efsta hluta vélindans
lokað, eftir að slanga (sonda)
hefur verið þrædd í gegnum
nef og niður í maga. Síðan eru
skinnfliparnir saumaðir sam-
an og frárennslisslanga (dren)
sett í holrúm undir þá og leidd
út á yfirborðið til að hindra
samsafn af blóði og vessum und-
ir skinninu. Að lokum er hið
TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS 85