Ráðunautafundur - 11.02.1984, Blaðsíða 89

81
og ar'ra nauósynlega vaxtarþætti fullnægt þá fer myndun örveru-
próteins eftir gerjanlegri orku i fóórinu þó ýmsir þættir eins
og flæði úr vömb geti haft áhrif til breytileika.
Það er álitið,aó aminósýrusamsetning örverupróteins sé
tiltölulega stöðug (Örskov 1982).
Amínósýrusamsetning þess próteins, sem skepnan fær frá
meltingu i mjógirni, ræðst því mest af samsetningu hins ónióur-
brotna fóðurpróteins (Oldham 1982).
Val á próteingjafa i fóður er því ekki bara komið undir
leysanleika heldur líka amínósýrusamsetningu til að fullnægja
sem best þörfum skepnunnar. Svörun í afurðum við próteingjöf
er háð bæði magni og gæðum. Fiskimjöl virðist einstaklega heppi-
legur próteingjafi bæói vegna þess að það innihéldur torleysan-
legt prótein og einnig að amínósýrusamsetning þess virðist henta
vel til að bæta það sem á vantar i samsetningu örverupróteins.
Sjálfviljugt át■
Það er vel þekkt fyrirbrigði hjá einmaga dýrum,að prótein-
innihald fóðurs og aminósýrusamsetning getur haft mikil áhrif á
sjálfviljugt át þeirra. Þannig éta dýr minna,ef próteininninald
fóðursins er mjög lágt, ef einhver hinna lífsnauðsynlegu aminó-
sýra er af skornum skammti eða ef amínósýrusamsetning próteins-
ins víkur langt frá þörfum dýrsins (Harper 196 7) .
Fóðrun jórturdýra með torleysanlegu próteini eða einstökum
amínósýrum hefur i ýmsum tilraunum aukið átgetu, vafalaust af
sömu ástæðu og hjá einmaga dýrum. Má i þessu sambandi einkum
nefna tilraunir með vothey þar sem vitað er aó próteinnýting
getur verið mjög slæm. Þessi áhrif próteins á átgetu geta verið
mjög mikilvæg hjá nýbornum kúm, þegar átgeta er i lágmarki og
þess vegna þörfin fyrir orku og prótein til hraðvaxandi mjólkur-
myndunar ekki fullnægt. A 1. mynd má sjá hvernig þurrefnisát og
dagsnyt hámjólka kúa vex næstum línulega með auknu próteini i
fóðrinu.
Illuta þeirrar aukningar, sem verður á þurrefnisáti vió
aukna próteingjöf, má þó ef til vill rekja til aukins meltanleika
í vömb þar sem komið hefur i ljós að amínósýrur örva örverustarf-
semina. Þessi áhrif hafa t.d. komið glögglega fram hjá hámjólka
kúm, sem hefur verið gefið fiskimjöl (Oldham o.fl. 1979).