Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2016, Blaðsíða 30

Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2016, Blaðsíða 30
22 Menning Vikublað 26.–28. apríl 2016 Traust fasteignaviðskipti og persónuleg þjónusta - þinn lykill að nýju heimili 414 6600 | nyttheimili.is FRÍTT SÖLUMAT Reynir Eringsson 820 2145 Skúli Sigurðarsson 898 7209 Guðjón Guðmundsson 899 2694 Fasteignasala Leigumiðlun n Bandaríski popptónlistarmað­ urinn Prince lést á heimili sínu í Minnesota á föstudag, 57 ára að aldri. Ekki hefur verið greint frá banameini hans. Prince seldi meira en hundrað millj­ ónir platna á ferlinum og vakti athygli jafnt fyrir sérlundaða hætti sem einstaka tónlistar­ hæfileika. Í tónlist sinni bland­ aði hann saman fönki, djassi og rokki í magnaðan poppkokteil. Á hátindi ferilsins á níunda ára­ tugnum gaf hann út plöturn­ ar Dirty Mind, 1999 og Sign O‘ The Times auk þess að leika í myndinni Purple Rain. n Tónlistarhátíðin Secret Sol­ stice hefur afboðað komu „guðföður hip­hopsins“ Afrika Bambaataa vegna ásakana um kynferðis­ ofbeldi. Af­ rika, sem heitir réttu nafni Kevin Donovan, var einn fyrsti plötu­ snúðurinn til að búa til hip­hop takta snemma á níunda áratugnum. Fyrir rúmri viku stigu fjórir karlmenn fram og sögðu hann hafa áreitt þá kyn­ ferðislega þegar þeir voru ung­ lingar. Afrika neitar sök. n Á laugardag fóru fram mikil hátíðahöld og fjölbreyttir við­ burðir víða um heim þegar 400 ára dánarafmæli mesta leikskálds allra tíma, Williams Shakespeare, var minnst. Rás 1 fagnaði ártíð­ inni með örhljóðverkakeppn­ inni Shakespeare á 5 mínút­ um. Sigurvegari keppninnar var Árni Friðriksson, sem skrifaði nýjan leikþátt byggðan á sögu­ ljóði Shakespeares „The Rape of Lucrece.“ Úr listheiminum D ægurtónlist er ekki einungis afþreying heldur hreyfiafl, ekki bara tjáning á andlegu ástandi einstaklinga heldur mótandi kraftur í þjóðlífinu. Þetta er óvíða jafn augljóst og á Ís­ landi, þar sem staða landsins í samfé­ lagi þjóðanna, ímynd og sjálfsmynd, hefur að miklu leyti verið mótuð af popptónlistarfólki. Á sama tíma og popptónlist hefur nánast birst eins og sjálfsprottið afl í grasrótinni hefur lítil fræðileg grein­ ing farið fram. En kannski er þetta að breytast. Um síðustu helgi lauk einstakri þáttaröð um sögu íslenskrar popptónlistar á RÚV og á sama tíma fór fram fyrsta íslenska ráðstefnan þar sem rætt var um dægurtónlistarfræði. Poppsagan ryður brautina Fram eftir 20. öldinni var dægur­ tónlist fyrst og fremst álitin léttvæg afþreying og lítið skrifað um hana nema þá helst í formi tilkynninga og umfjöllunar í dagblöðum. Fyrsta bók­ in sem rakti sögu popp­ og rokktón­ listar á Íslandi frá upphafi kom ekki út fyrr en um aldamótin og um helgina lauk svo fyrstu sjónvarpsþáttaröðinni um efnið, löngu tímabærri tólf þátta röð á RÚV um popp­ og rokksögu Ís­ lands. Þættirnir eru gerðir af heimilda­ myndateyminu Markell Productions (Örn Marinó Arnarson og Þorkell Harðarson) og Dr. Gunna, en þættirn­ ir byggja einmitt á bókum hans um sögu dægurtónlistar á Íslandi: Eru ekki allir í stuði? og Stuð vors lands! Það er ekki laust við að maður hafi fyllst tómleikatilfinningu eftir að síð­ asta þættinum lauk, en þessir frábæru þættir sýna þróun íslenskrar dægur­ tónlistar frá harmonikum, í gegnum bítl og sveitaböll til alþjóðlegra stór­ sigra íslenskra tónlistarmanna. Þættirnir er ekki aðeins vel unnir, áhugaverðir og skemmtilegir heldur eru þeir, eins og bækurnar, brautryðj­ andaverk í popprannsóknum, grunn­ vinna sem verður hægt að byggja á í allri tónlistarumfjöllun og ítarvinnu dægurtónlistarfræðinga í framtíð­ inni. Þetta er línulega stórsagan sem verður svo hægt að ögra og gagnrýna, stoppa í og bæta í kjölfarið. Þættirnir forðuðust að greina eða túlka þróunina um of eða setja sam­ hengi við samfélagslegar, tæknilegar og hugmyndafræðilegar breytingar, en voru að mestu byggðir á fyrstu handar frásögnum þátttakenda. Rappið „tekur yfir“ Það var vel til fundið hjá Stöð 2 að láta fyrsta þáttinn í nýrri þáttaröð um rappsenuna á Íslandi í dag fylgja beint í kjölfar lokaþáttar Popp­og rokksögunnar – sem náði skiljanlega ekki nema rétt að snerta á rappinu. Tilgangur þáttanna Rapp í Reykja­ vík er auðvitað allt annar en einhvers konar hlutlæg frásögn af sögu og þró­ un, heldur er einfaldlega verið að taka púlsinn á og skrásetja tónlistarsenu sem er sérstaklega frjó og gróskumik­ il um þessar mundir. Eins og nafnið gefur til kynna sver rappþáttaröð þeirra Gauks Úlfarssonar og Dóra DNA sig í ætt við „senutékk“ fyrri ára: Rokk í Reykjavík (1982), Ný­rokk í Reykjavík (sem var tekin upp 1994 en hefur varla birst fyrr en hún poppaði upp á YouTube um daginn), og Popp í Reykjavík (1998). Þátturinn er létt­ ari og líflegri en fyrri Reykjavíkur­ myndirnar og er vafalaust efni sem poppdoktor­ ar framtíðarinnar munu nýta sér. Fréttablað­ ið birti forsíðu­ umfjöllun um íslensku rapp­ senuna á laugar­ degi í tilefni þáttanna, und­ ir fyrir sögninni „Rappið tekur yfir.“ Sú samantekt var ágæt fyrir sitt leyti, þokkaleg auglýs­ ing en bætti litlu við aðra svipaða umfjöllun sem hefur áður birst – með­ al annars forsíðuumfjöll­ un Reykjavík Grapevine í september 2014 sem birtist undir fyrirsögninni: „Icelandic Hip­Hop is breakin.“ Í Helgarútgáfunni á Rás 2 á sunnu­ dagsmorgun var kersknislega spurt hvort það hljóti ekki að vera dánar­ tilkynning senu, merki um að hún sé að missa kúlið, þegar stærsta dagblað landsins birtir forsíðuumfjöllun um hana. Verður Rapp í Reykjavík sami legsteinn á rappsenuna og Rokk í Reykjavík var fyrir pönksenuna – sem allir virðast sammála um að hafi liðið undir lok um það leyti sem mynd Friðriks Þórs Friðrikssonar kom út? Ekki bara náttúrunni að þakka Gróðurmold slíkra tónlistarsena, uppgangur þeirra og dauði, var eitt aðalumfjöllunarefnið á öðrum mikil­ vægum poppfræðilegum viðburði sem einnig átti sér stað um síðustu helgi, þegar fyrsta íslenska ráðstefnan um dægurtónlistarfræði var haldin í Háskóla Íslands og Listaháskólanum. Aðalfyrirlesari ráðstefnunnar var dr. Nick Prior, dægurtónlistar­ fræðingur við Háskólann í Edinborg. Í fyrirlestri sínum talaði Prior um hvað hugtakið „sena“ væri í raun óskýrt og oft á tíðum ruglandi. Þetta sagði hann meðal annars hafa í för með sér að útskýringar á listrænni grósku og frjósemi tiltekinnar senu yrðu oftar en ekki grunnhyggnar og yfirborðs­ legar, endurteknar klisjur um að rign­ ingin í Manchester eða mikilfengleg náttúra Íslands út­ skýri líflega tónlist­ arsenu á þessum stöðum. Þetta sagði hann ekki standast skoðun. Prior lagði áherslu á að fjöl­ margir ólíkir þætt­ ir spiluðu saman á hverjum stað en lagði fram kenn­ ingu um að þrjá grundvallarþætti mætti oftar en ekki nota til að skilja virkni sena: rým­ ið sem senan er staðsett í, þau félagslegu tengsl sem hún byggist á og skap­ ar, og þeim dreifingar­ og boðskiptaleiðum sem hún býr yfir og mótar sér. Með áherslu á þessa þrjá þætti hefur Prior meðal annars greint íslenska tónlistarsenu, í grein sem nefnist „It‘s a social, not a nature thing.“ Eins og nafnið gefur til kynna grefur greinin undan þeirri kenn­ ingu að nágrenni við náttúruna sé helsti áhrifavaldur í tónlistarsköpun­ inni. Þar er þvert á móti sett fram sú kenning að áþreifanlegt borgarrým­ ið hafi haft afgerandi áhrif á virkni ís­ lensks tónlistarlífs, hinn samþjapp­ aði miðbæjarkjarni með endalausa möguleika á tilviljanakenndum mannamótum á milli tónleikastaða, bara, plötubúða og æfingahúsnæð­ is, gæti hafa leikið stórt hlutverk í viðhaldi gróskumikillar tónlistar­ sköpunar á Íslandi í gegnum árin. Reykjavík væri ekki bara umhverfið heldur í raun mikilvægur gerandi í tónlistarlífinu. Prior lagði einnig áherslu á mikilvægi tónlistariðkunar í því að tengja saman fólk. Honum virð­ ist sambönd tónlistarfólks á Íslandi myndast fyrr en á flestum öðrum stöðum, jafnvel allt niður í leikskóla. Hann segir enn fremur að tónlistin sé ekki bara tjáning á vinskap heldur Talað um tónlist n Góð helgi fyrir tónlistarnörda n Popp- og rokksaga n Rapp í Reykjavík n Ráðstefna um dægurtónlistarfræði Kristján Guðjónsson kristjan@dv.is „Þættirnir er ekki aðeins vel unnir, áhugaverðir og skemmtilegir heldur eru þeir, eins og bækurnar, brautryðjandaverk í popprannsóknum. Einstök þáttaröð Íslensk popp- og rokksaga er fróðlegt og skemmtilegt brautryðjenda- verk í sagnfræði dægurtónlistar. Rapp í Reykjavík Gísli Pálmi er einn þeirra rappara sem bregður fyrir í nýrri þáttaröð Stöðvar 2 um rappsenuna í Reykjavík. Mynd ÞoRMaR ViGniR GunnaRsson

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.