Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.2017, Blaðsíða 10

Helgarblað 13.–16. janúar 201710 Fréttir
E
kki má mikið út af bregða í
störfum nýrrar ríkisstjórnar
í ljósi þess að hún hefur að­
eins eins manns meirihluta
á Alþingi. Hver þingmaður
hefur því í raun neitunarvald í hvaða
máli sem vera kann. Þeir sem DV
hefur rætt við telja þó ekki að búast
megi við því að upp úr sjóði innan
stjórnarinnar, þingmenn muni stíga
varlega til jarðar, meðvitaðir um
þennan nauma meirihluta. Hins
vegar muni það einnig birtast í því,
sem raunar sé sjáanlegt í stefnu­
yfirlýsingu stjórnarinnar, að fáar rót­
tækar breytingar séu á döfinni.
En hvaða þingmenn eru líklegir til
að koma stjórnarsamstarfinu í upp­
nám? Viðmælendur DV vildu ekki
koma fram opinberlega og benda
á ákveðna þingmenn en nefndu þó
nokkur nöfn. Fyrstan bæri að nefna
Harald Benediktsson, oddvita Sjálf­
stæðisflokksins í Norðvesturkjör­
dæmi. Vitað er að Haraldur sóttist
eftir því að verða sjávarútvegs­ og
landbúnaðarráðherra og sömuleiðis
var hann því mjög mótfallinn að Við­
reisn fengi það ráðuneyti. Haraldur
er fyrrverandi formaður Bændasam­
taka Íslands og er sjálfur bóndi. Verði
reynt að gera róttækar breytingar á
landbúnaðarkerfinu má búast við
því að Haraldur muni ekki sitja þegj­
andi undir því.
Ásmundur gæti valdið usla
Annar þingmaður Sjálfstæðisflokks­
ins sem nefndur hefur verið til
sögunnar er Ásmundur Friðriksson.
Ásmundur hefur lýst áhyggjum af
fjölgun hælisleitenda sem leita hing­
að til lands og meðal annars velt því
upp í þingræðu að huga ætti að lok­
un landamæra. Þá velti Ásmundur
því einnig fyrir sér á Facebook árið
2015 hvort bakgrunnur múslima
hefði verið kannaður, í samhengi
við hryðjuverkin í París. Í stefnuyfir­
lýsingu nýrrar ríkisstjórnar segir að
stefnt skuli að því að taka á móti fleiri
flóttamönnum auk þess sem lögð er
áhersla á að styðja við innleiðingu
nýrra útlendingalaga. Ásmundur
greiddi einmitt atkvæði gegn nýjum
útlendingalögum á síðasta ári. Í
samtölum DV við heimildarmenn
er áhyggjum lýst af því að Ásmundur
gæti beitt sér gegn þessum stefnu­
miðum og valdið usla í stjórnarsam­
starfinu.
Fleiri nöfn sem nefnd voru eru
meðal annars nöfn Sjálfstæðisþing­
mannanna Brynjars Níelssonar og
Vilhjálms Bjarnasonar, auk Páls
Magnússonar. Þeir tveir fyrrnefndu
séu þekktir að því að fara eigin leið­
ir og kveða fast að orði um mál. Þó
megi telja líklegt að þeir geri sér
grein fyrir að feta þurfi varfærnislega
í stjórnarsamstarfi með svo tæpan
meirihluta. Páll hafi þegar markað
sér stöðu með því að lýsa óánægju
með að hafa ekki fengið ráðherrastól
en það þurfi þó ekki að þýða að hann
muni rugga bátnum frekar.
Á ekki von á róttækum
breytingum
Stefanía Óskarsdóttir, dósent í stjórn­
málafræði við Háskóla Íslands, segir
að í þessu ljósi þurfi ekki að reikna
með að ríkisstjórnin komi fram rót­
tækum breytingum í umdeildum
málum. „Hver einasti stjórnarþing­
maður hefur í raun neitunarvald og
maður veit aldrei hvenær það mál
kemur upp sem þingmaður beitir
sér gegn. Almennt séð getur hver
og einn stjórnarþingmaður stopp­
að mál eða gert samkomulag um að
koma sínum áherslum að, í stöðu
sem þessari.“
Stefanía bendir til að mynda á
að breytingar á lögum um fiskveið­
ar hafi ekki flogið í gegnum þing­
ið þegar slíkt hefur verið reynt á
síðustu árum, og þá af ríkisstjórn­
um með töluvert meiri þingstyrk
en sú sem nú hefur tekið við. Í tíð
vinstristjórnarinnar hafi frumvörp
þess efnis ekki náð fram að ganga
og í tíð síðustu ríkisstjórnar hafi
ekki einu sinni náðst að fara með
frumvarp þess efnis í gegnum ríkis­
stjórnina. „Ég á nú eftir að sjá að það
náist samstaða innan ríkisstjórn­
arinnar eða þingsins um róttækar
breytingar í þeim efnum, til dæmis.“
Stefanía segir að í þessu ljósi
gæti orðið erfitt að hrinda í fram­
kvæmd róttækum breytingum í
hvaða málaflokki sem er. „Þessi
staða kallar á að til að koma mál­
um í gegn getur þurft að tryggja
stuðning út fyrir þingflokkinn. Það
er erfitt að nefna einhvern einn til­
tekinn stjórnarþingmann sem verð­
ur tregari í taumi en einhver annar.
Það líður ábyggilega ekkert á löngu
þar til einhver þeirra mun lýsa efa­
semdum með einhver mál stjórn­
arinnar. Það munu koma upp erfið
mál sem skekja stjórnina og það
getur verið að menn þreytist á
þessari stöðu til lengdar og leiti þá
jafnvel leiða til að styrkja stjórnina.“
Spurð hvort megi gera ráð fyrir
að slíkur ágreiningur verði gerður
opinber segir Stefanía að það sé
tvennt til í því. Annars vegar sé ekki
ólíklegt að menn reyni eftir megni
að halda deilum innan flokkanna
og innan meirihlutans en hins
vegar hljóti menn að reyna að vinna
sér stöðu. „Sem dæmi, innan Sjálf­
stæðisflokksins hafa menn oftar
en ekki farið hljótt með ágreining
í gegnum tíðina og lægt öldur inn­
an flokks. Til að fá samningsstöðu
þurfa menn hins vegar að koma
óánægju á framfæri og við mun­
um án efa sjá þingmenn beita sér,
til dæmis í fjölmiðlum, í því skyni.“
Stjórnin í raun eins og
minnihlutastjórn
Katrín Júlíusdóttir, fyrrverandi þing­
maður Samfylkingarinnar og fyrrver­
andi ráðherra í vinstristjórninni sem
sat á árunum 2009 til 2013, þekkir
vel hvernig einstakir þingmenn geta
beitt sér gegn málum sem ríkisstjórn
vill koma áfram. Katrín segir þó erfitt
að benda á einhverja sérstaka þing­
menn nú sem gætu farið gegn ríkis­
stjórninni og það væri í raun ósann­
gjarnt að gera. „Auðvitað geta allir, í
einhverjum málum, sett einhverja
úrslitakosti. Ég á nú martraðar­
kenndar minningar um það frá því
ég sat í ríkisstjórn. Það getur verið
ólíklegasta fólk sem það gerir og þess
vegna er erfitt að taka einhvern út í
þeim efnum. Ef maður horfir hins
vegar á stóra samhengið núna þá er
stjórnarsáttmálinn frekar almennt
orðaður, fátt er meitlað í stein. Það
er held ég til marks um að stjórnar­
samstarfið verður línudans og menn
gera sér grein fyrir því. Það er ekkert
óeðlilegt í 32 manna meirihluta að
stjórnarsáttmáli sé með þeim hætti.
Það er ekkert ólíklegt að stjórn­
in þurfi að leita liðsinnis stjórnar­
andstöðunnar í ákveðnum málum
og þá er skynsamlegt að hafa svig­
rúm í málum. Það gæti orðið áhuga­
verð lýðræðislega tilraun ef það tekst
að breyta vinnubrögðum í störfum
þingsins með þeim hætti.“
Katrín segist sannfærð um allir
þingmenn stjórnarflokkanna muni
stíga varlega til jarðar, annað sé ekki
í boði. Með eins manns meirihluta
þurfi ríkisstjórnin í raun að starfa
eins og minnihlutastjórn. Hvað varði
skeytasendingar strax í upphafi, til að
mynda frá Páli Magnússyni og Brynj­
ari Níelssyni, þingmönnum Sjálf­
stæðisflokksins, þá komi þær ekkert
á óvart. „Þeir voru alveg ábyggilega í
hópi þeirra sem komu til greina sem
ráðherraefni og það er ekkert óeðli­
legt að þeir sem sitja eftir lýsi því að
þeir hafi verið tilbúnir til að takast á
við verkefnin.“ n
Atvinna í boði á einum
skemmtilegasta
vinnustað landsins
Á markaðsdeild DV er í
boði starf fyrir góðan og
harðduglegan starfsmann.
Hæfniskröfur: Viðkomandi þarf að vera
skemmtilegur, jákvæður, harðduglegur,
samviskusamur, heiðarlegur, ábyrgur,
úrlausnamiðaður, hafa áhuga á
sölumennsku og markaðsmálum.
Laun eru árangurstengd. Góð laun í boði
fyrir góðan og duglegan sölumann.
Umsóknir sendist á steinn@dv.is
Hverjir verða villikettirnir nú?
n Ný ríkisstjórn hefur eins þingmanns meirihluta n Hver þingmaður í raun með neitunarvald
Freyr Rögnvaldsson
freyr@dv.is
Eins manns meirihluti Þingmenn ríkisstjórnarinnar þurfa að stíga varlega til jarðar í ljósi naums meirihluta. Mynd SigtRygguR ARi
Haraldur Benediktsson Mun ekki
sitja þögull hjá ef reynt verður að gjörbylta
landbúnaðarkerfinu.
Ásmundur Friðriksson Hefur lýst efa-
semdum um stefnu í málefnum flóttmanna
og hælisleitenda. Mynd SigtRygguR ARi
Katrín Júlíusdóttir Stefanía Óskarsdóttir Mynd Hi.iS
„Ég á nú
martraðarkenndar
minningar um það frá því
ég sat í ríkisstjórn.