Fréttatíminn - 11.02.2017, Qupperneq 2

Kristján G. Gunnars-
son formaður Verka-
lýðs- og sjómanna-
félags Keflavíkur er
kominn með nóg af
einkaaðilum sem
græða á því að leigja
þurfandi farandverka-
fólki bæli út um allt
Reykjanes.
Verkalýðsmál Mörg hundruð
farandverkamenn búa í ónýtu hús-
næði um allt Reykjanesið. Kristján
G. Gunnarsson, formaður Verka-
lýðs- og sjómannafélags Keflavík-
ur, segir flest húsanna ekki vera
mannabústaði og jafnvel hættuleg.
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
„Þetta á ekkert skylt við mannabú-
staði,“ segir Kristján G. Gunnarsson
formaður Verkalýðs- og sjómanna-
félags Keflavíkur, og bendir á hrörlegt
fiskverkunarhús sem stendur innan
um gamalt járnadrasl á hafnarsvæð-
inu, rétt við sjávargarðinn. Við erum
á rúntinum um Reykjanesbæ til að
kynna okkur aðstæður farandverka-
fólks. Á neðri hæð gamla fiskverk-
unarhússins eru lokaðar bílskúrs-
hurðir en í einum risglugganum
glittir í þvottasnúrur þar sem nærföt
og sokkar hanga til þerris.
„Niðri eru ennþá geymslur en
uppi í risi búa Pólverjar sem borga
60-100.000 kall í leigu fyrir eitt her-
bergi, í þessu hreysi sem er að grotna
niður. Við vitum að það er allskonar
gas og súr og tæki og tól sem eru ekki
hæf mannabústöðum í þessum hús-
um. Það er svo sem ekki við fyrirtæk-
in sem ræður fólkið í vinnu að sak-
ast, það er ekki alltaf á þeirra ábyrgð
að útvega fólki húsnæði, heldur við
Verkafólk á ekki að búa svona
einkaaðila sem græða á því að leigja
þurfandi fólki ónýtt húsnæði,“segir
Kristján.
Eftir að hafa keyrt um hafnar-
svæðið, fram hjá nokkrum gömlum
bílaverkstæðum og fiskverkunarhús-
um sem í dag hýsa farandverkafólk,
liggur leið okkar í Grófina, iðnað-
arsvæði Reykjanesbæjar. Þar hef-
ur öðru hverju húsi verið breytt í
verkamannabústaði. Flestir verka-
mannanna eru Pólverjar sem lang-
flestir koma einir og vinna í fiski eða
á Keflavíkurflugvelli.
„Þetta er kannski löglegt en þetta
er alls ekki boðlegt,“ segir Kristján. „Í
mörgum tilfellum virðist þetta vera
heilsuspillandi húsnæði og alls ekki
öruggt. Ég sé ekki neyðarútganga og
slökkvitæki í þessum húsum. Það er
ekki í lagi að láta fólk liggja eins og
hunda í einhverjum bælum. Verka-
fólk á ekki að búa svona.“
Kristján segir mörg hundruð
manns búa við óviðunandi aðstæð-
ur á Reykjanesi, þetta séu aðeins örfá
dæmi. Honum var verulega brugðið
í síðustu viku, þegar einn maður lést
og annar slasaðir illa vegna brenni-
steinseitrunar i svefnskála á vegum
fiskvinnslunnar Háteigs í nágrenni
HS Orku á Reykjanesi. „Hvaða vit-
leysa er það að þvælast með svefn-
skála við hliðina á fiskverkunarhúsi
lengst úti á nesi. Þetta er bara með
ólíkindum,“ segir Kristján sem hefur
lagt til við Reykjanesbæ að skipaður
verði starfshópur til að athuga hvort
leyfi séu til staðar, hvort öryggismál
séu í lagi og til að meta fjölda þessara
híbýla. Hann segir erfitt að nálgast
upplýsingar frá verkafólkinu því
það sé hrætt við að missa húsnæð-
ið. Nokkrir Pólverjar hafi þó nálgast
hann í algjörum trúnaði. „Þetta er
strangheiðarlegt fólk sem er bara að
leita að lífsbjörginni og það hrætt við
að kvarta því það hefur ekki í önnur
hús að venda.“
Grófin
Í verksmiðjuhverfinu Grófinni er að
sögn Kristjáns búið að fylla hvern
lausan krók og kima af verkafólki.
„Þetta var einu sinni nektardansstað-
ur en er núna billjardstofa og á efri
hæðinni veit ég að búa Pólverjar,“
segir hann.
„Á neðri hæðinni er verið að vinna
harðfisk en uppi er búið að útbúa íbúð-
ir fyrir nokkuð marga Pólverja. Þau
vinna í fiskverkuninni á neðri hæðinni
og þurfa svo ekki að fara nema upp
stigann til að sofa. Það kviknaði í þarna
fyrir tveimur árum og þá voru gerðar
athugasemdir,“ segir Kristján.
Hverfið við gömlu höfnina
„Hér er búið að breyta gömlu fisk-
verkunarhúsi í mannabústaði, hér
býr hellingur af Pólverjum uppi á efri
hæð,“ segir Kristján.
„Þetta er líka gamla fiskverkunarhús-
næði. Á neðri hæðinni eru ennþá
geymslur en uppi í risi býr fullt af fólki
sem borgar 60-100.000 kall í leigu
fyrir eitt herbergi, í þessu hreysi sem er
að grotna niður. Ég bara þoli ekki þegar
verið er að níðast svona á fólki,“ segir
Kristján.
„Þetta hús sem kallast Röstin hefur
verið braggi í mörg ár. Hér býr aðal-
lega farandverkafólk en bærinn leigir
hér líka út íbúðir fyrir skjólstæðinga
sína,“ segir Kristján.
„Hér er slægingarþjónusta og verið að
vinna á fullu á neðri hæðinni en uppi
búa Póverjarnir. Ég get ekki ímyndað
mér að loftið sé gott þarna uppi,“ segir
Kristján.
Myndir | Hari
Nafn mannsins sem lést
Maðurinn sem lést í slysi í svefn skála hjá fisk verk un ar fyr ir tæk inu Há­
teigi við Reykja nes virkjun í síðustu viku hét Adam Osowski. Hann var
43 ára gam all frá Póllandi og fædd ur árið 1974. Hann lætur eftir sig fjöl­
skyldu í Póllandi.
Rannsókn stendur enn yfir en beðið er eftir niðurstöðum úr sýna­
töku. Talið er að brennisteinsvetni úr borholu HS Orku hafi borist gegn­
um kaldavatnskerfið inn í svefnskálann. Hún hefur nú verið aftengd.
Jafnréttismál Jafnlauna vottun, eitt
stærsta kosn inga mál Við reisn ar, er
að finna á verkefnaskrá ríksstjórn-
arinnar. Hanna Katrín Frið riks son,
þing flokks for maður Við reisn ar,
segir ótækt að Sig ríður Á. And er-
sen dóms mála ráð herra haldi því
fram að kyn bund inn launa munur
sé ekki til.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Kristín Ástgeirsdóttir framkvæmda-
stýra Jafnréttisstofu segir ráðherr-
ann þurfa að kynna sér málin betur.
Þetta sé athyglisvert í ljósi þess að rík-
isstjórnin ætli að leggja fram frum-
varp um jafnlaunastaðal. Dómsmála-
ráðherrann verði væntanlega að fara
að lögum eins og aðrir.
Sig ríður Á. And er sen segir ekki
hægt full yrða nokkuð um að það
fyr ir finn ist kyn bundið launamis-
rétti. Þetta kemur fram í grein sem
hún skrif aði í árs há tíð ar rit Orators,
félags laga nema við Háskóla Íslands.
„Það er rétt að karlar afla almennt
meiri tekna en það skýrist af meiri
vinnu þeirra utan heim il is. Vafa laust
er ástæðan meðal ann ars sú að kon-
ur eiga enn fleiri dýr mætar stundir
með börnum sínum en karl ar,“ skrif-
ar ráðherrann.
Kristín segir að kynbundinn launa-
munur sé fundinn út þegar búið
er að leiðrétta fyrir vinnutíma og
menntun. Þetta sé svokallaður óút-
skýrður launamunur. Niðurstöður
mælinga hnigi allar í sömu átt, þar
á meðal frá Hagstofu Íslands. Þetta
komi þó ekki á óvart frá Sigríði, hún
hafi verið eini þingmaðurinn sem
greiddi atkvæði gegn sérstökum jafn-
réttissjóði í tilefni af 100 ára afmæli
kosningaréttar kvenna. "Það er árið
2017 og konur og karlar eiga að fá
borguð sömu laun fyrir sömu vinnu.
Þetta er ekk ert til að ríf ast um,“ segir
Hanna Katrín á Facebook.
Dómsmálaráðherra verður að fara að lögum
Hanna Katrín Frið-
riksson segir ótækt
að dómsmálaráðherra
haldi slíku fram. Þetta
sé ekkert til að rífast
um.
Kristín Ástgeirsdóttir
jafnréttisstýra segir
að þetta komi ekki
á óvart frá Sigríði
Á. Andersen.
2 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 11. febrúar 2017
Fararstjóri: Hjalti Kristjánsson
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
Hjólað í Toskana
Í þessari töfrandi hjólaferð verður hjólað eftir fáförnum
leiðum í gegnum Toskanahéraðið á Ítalíu, sem svo marga
dreymir um að heimsækja. Við upplifum fagurt landslagið
með öllum skilningarvitunum og njótum hins ljúfa lífs.
Dagleiðirnar, sem spanna um 25-70 km, eru flestar
miðlungserfiðar og ættu að henta velflestu hjólafólki.
Verð: 224.900 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
sp
ör
e
hf
.
17. - 24. júní
Hratt vaxandi straum-ur ferðamanna stóreykur álag á ferðamannastöð-um, þjóðvegum og
Keflavíkurflugvelli og álag á heil-
brigðiskerfi, löggæslu og fleiri
innviði. Þetta kallar á fjárfestingu.
Það þarf að stækka flugvöllinn,
breikka og styrkja vegina, byggja
upp þjónustumiðstöðvar við
fjölmennari ferðamannastaði og
leggja bílastæði og göngustíga.
Sömuleiðis þarf að auka útgjöld til
heilbrigðisstofnana og löggæslu,
svo dæmi séu nefnd.
Í fyrra komu hingað um 1,8
milljón ferðamanna. Ef hver
hefur dvalið hér í fimm daga að
meðaltali jafngildir fjöldinn um
7,5 prósent landsmanna. Fyrir
örfáum árum var sama hlutfall
innan við 2 prósent. Ef við gerum
ráð fyrir 50 prósent fleiri ferða-
mönnum í ár en í fyrra, verða
þeir að meðaltali um 11 prósent
landsmanna. Það er því ekki að
undra að fjölgun ferðamanna kalli
á fjárfestingar.
Í þær hefur hins vegar ekki ver-
ið ráðist. Það hefur verið stefna
stjórnvalda að njóta tekna af
ferðamönnum en leggja helst ekki
til fé í nauðsynlega fjárfestingu.
Helst má skilja það svo að ráð-
herrarnir óttist að framkvæmdir
auki þenslu í hagvexti. Í ofanálag
eru við völd fólk sem hefur misst
trú á opinberri þjónustu.
Samanlagt veldur þetta því
að þau góðu tíðindi sem aukinn
ferðamannastraumur ætti að vera
getur breyst í martröð. Þrátt fyrir
eljusemi einstaklinga og einka-
aðila í ferðaþjónustu skortir nær
algjörlega framlag og frumkvæði
hins opinbera.
Gunnar Smári
SOFANDI STJÓRN