Fréttablaðið - 08.05.2018, Blaðsíða 8

Kristrún Heimisdóttir stýrir fundinum
ALDREI AFTUR! - FUNDARÖÐ SAMTAKA SPARIFJÁREIGENDA
Vilhjálmur Bjarnason
fv. alþingismaður
Stefán Svavarsson
endurskoðandi
Rússland Vladímír Pútín var í gær
settur inn í embætti Rússlandsfor-
seta. Athöfnin fór fram með miklum
glæsibrag í Kreml. Um fimm þúsund
sóttu forsetann heim, meðal ann-
ars Gerhard Schröder, fyrrverandi
kanslari Þýskalands og nú lykil-
maður hjá rússneska gasfyrirtækinu
Gazprom, og fyrrverandi Holly-
wood-stjarnan og rússneski ríkis-
borgarinn Steven Seagal.
Athöfnin var svo sem ekki ný fyrir
forsetanum en þetta var í fjórða
skipti sem hann er settur í embætti.
Það gerðist fyrst árið 2000, svo 2004
og því næst 2012.
Valdatíð Pútíns er löng, lengri en
nokkurs í Rússlandi frá því Stalín
var við völd. Hún spannar samtals
fjórtán ár á forsetastóli auk fjögurra
í forsætisráðuneytinu. Þegar næstu
forsetakosningar fara fram munu
árin á forsetastóli verða tuttugu,
enda var kjörtímabil forseta lengt
úr fjórum árum í sex árið 2008. 
Samkvæmt stjórnarskránni
ætti þetta kjörtímabil að verða
Pútíns síðasta. Ekkert er þó öruggt
í þeim málum, enda komst Pútín
áður framhjá stjórnarskránni með
því að sitja eitt kjörtímabil á stóli
forsætisráðherra, frá 2008 til 2012.
Pútín fór um víðan völl í innsetn-
ingarræðu sinni. „Við höfum endur-
vakið stolt þjóðarinnar á föðurland-
inu. Sem þjóðhöfðingi mun ég gera
allt sem í valdi mínu stendur til að
margfalda styrk Rússlands og vel-
sæld Rússa,“ sagði forsetinn.
Sem þjóðhöfðingi vill Pútín
stuðla að hagkvæmri samvinnu við
öll önnur ríki og vinna að friði og
stöðugleika á jörðu. „Rússland er
sterkur og áhrifaríkur leikmaður á
sviði alþjóðastjórnmálanna. Þjóðar-
öryggi er tryggt og varnarmöguleik-
ar okkar miklir. Við munum halda
áfram að einbeita okkur að þessum
málaflokkum.“
Þótt Pútín verði 71 árs þegar kjör-
tímabilinu lýkur og þótt hann eigi
ekki möguleika á að bjóða sig aftur
fram til forseta strax samkvæmt
stjórnarskránni þykir ekki öruggt
að þessi fyrrverandi KGB-liði hverfi
frá völdum árið 2024.
Undanfarna mánuði, sér í lagi í
kringum forsetakosningar mars-
mánaðar, hefur því verið haldið fram
að Pútín muni annaðhvort breyta
stjórnarskránni svo hann geti boðið
sig fram aftur eða að hann muni
koma á fót ríkisráði þar sem hann
taki sjálfur stöðu leiðtoga. Yrði
staða Pútíns sem leiðtoga einhvers
konar ríkisráðs þá sambærileg stöðu
Ali Khamenei, æðstaklerks Írans.
The Washington Post tók í mars
saman ummæli fjölmargra banda-
manna Pútíns sem þykja benda til
að eitthvað þessu líkt sé í pípunum
hjá Rússlandsforseta. Konstantín
Gaaze, sjálfstæður stjórnmálaskýr-
andi, sagði til að mynda að með
Fjórða kjörtímabilið er hafið hjá Pútín
Vladímír Pútín hefur sitt fjórða, mögulega síðasta, kjörtímabil á stóli Rússlandsforseta. Hefur gegnt embættinu í fjórtán ár sem verða
tuttugu er kjörtímabilinu lýkur. Bandamenn Pútíns telja líklegt að hann muni með einhverjum hætti stýra landinu lengur en til 2024.
Gestir freistuðu þess að ná mynd af leiðtoganum þegar hann gekk inn í hallarsalinn í gær. Fréttablaðið/EPa
Andstaðan við Pútín
Ljóst er að ekki eru allir sáttir við
Pútín í Rússlandi þótt hann sé
að hefja sitt fjórða kjörtímabil.
Það sást bersýnilega um helgina
þegar þúsundir mótmæltu í níutíu
borgum og bæjum víðs vegar um
Rússland.
Alexeí Navalní, stjórnarand-
stæðingur og aktívisti, var hand-
tekinn við mótmælin ásamt um
1.600 öðrum mótmælendum.
Navalní var þó sleppt úr haldi síðar
um helgina.
Þetta var ekki í fyrsta skipti sem
Navalní kemst í kast við lögin.
Þegar ljóst var að hann ætlaði í
forsetaframboð var hann til að
mynda sakfelldur fyrir fjárdrátt.
Navalní hefur sjálfur sagt þær sakir
upplognar, hann hafi einungis
verið sakfelldur svo hann gæti
ekki boðið sig fram.
Á mótmælum laugardagsins
mátti heyra mótmælendur hrópa:
„Niður með keisarann!“
Navalní sagði á mótmælunum
að Moskva tilheyrði Pútín ekki.
Engin þörf væri á keisara. Eftir að
honum var sleppt úr haldi sagði
hann svo: „Það kom greinilega
tilskipun frá Kreml um að fangelsa
mig ekki fyrir innsetningarathöfn-
ina!“
En Navalní hefur ekki tekist að
steypa Pútín af stóli, hvergi nærri.
Og þótt Vesturlönd einblíni á
utanríkismálastefnu Rússa virðist
hún ekki vera Rússum til armæðu.
Það eru efnahagsmálin sem
reynast Pútín erfiðust.
Samkvæmt skoðanakönnun
Levada hafa Rússar einna helst
verið ósáttir við að ekki hafi tekist
að draga úr ójöfnuði í rússnesku
samfélagi. Næstflestir sögðu að
Pútín hefði helst átt að tryggja að
Rússar fengju aftur það sparifé
sem tapaðist í efnahagsaðgerðum
yfirvalda.
Lækkandi olíuverð, verðminni
rúbla, verðbólga og slæm áhrif
viðskiptaþvingana á rússneska
hagkerfið hafa leitt til þess að
virði rússneskra meðallauna hefur
minnkað um fjörutíu prósent
samanborið við bandarísk meðal-
laun á undanförnu ári.
lögregla tók harkalega á mótmæl-
endunum. NordicPhotos/aFP
kosningasigrinum hefði leið opnast
fyrir Pútín að því að koma á fót ein-
hvers konar ævilangri stöðu þjóð-
höfðingja.
Alexeí Tjesnakov, áður ráðgjafi
í Kreml og nú sjónvarpsmaður,
sagði eftir kosningarnar í mars að
hann væri nokkuð viss um að Pútín
myndi ekki fara neitt árið 2024. „Það
er of snemmt að segja til um hvernig
það verður. Ég veit ekki hvort hann
hætti sem forseti eða hvort hann
framlengi valdatíð sína einhvern
veginn.“
Þá vitnaði The Washington Post
einnig í Vladímír Sjírínovskí, banda-
mann Pútíns og ævarandi forseta-
frambjóðanda. Sjírínovskí sagði í
aðdraganda forsetakosninganna
að fólk hefði einfaldlega ekki áhuga
á að velja annan leiðtoga en Pútín.
„Þessar kosningar verða þær síð-
ustu. Þú ættir að skilja það. Komið
verður á fót ríkisráði sem forsetinn
mun stýra.“
Setti Sjírínovskí framtíð Pútíns
í samhengi við Xi Jinping, forseta
Kína. Benti á að Xi hefði nýverið
afnumið reglur um hversu mörg
kjörtímabil forseti Kína má sitja.
Sjálfur hefur Pútín ekki viljað
tala mikið um hvað framtíðin ber í
skauti sér. Þegar hann var spurður
um hvort hann ætlaði að bjóða sig
fram aftur, stuttu eftir kosningarnar
í mars, sagði hann spurninguna
nokkuð fáránlega. „Á ég að vera for-
seti þangað til ég verð hundrað ára
gamall? Nei,“ svaraði Pútín svo.
thorgnyr@frettabladid.is
8 . m a í 2 0 1 8 Þ R I Ð J U d a G U R8 f R é t t I R ∙ f R é t t a B l a Ð I Ð
0
8
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:5
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
B
4
-F
3
7
8
1
F
B
4
-F
2
3
C
1
F
B
4
-F
1
0
0
1
F
B
4
-E
F
C
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
0
s
_
7
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K