Fréttablaðið - 08.05.2018, Blaðsíða 16

Það skiptir því miklu máli
að upplýsingar til fólks
sem boðið er í skimun fjalli
bæði um kosti og hugsanleg
skaðleg áhrif skimana. Það
á að gefa fólki kost á að velja
eða hafna.
Ford Transit Custom er þekktur fyrir
einstakan búnað, endingu og hagkvæmni.
Með nýrri kynslóð bætir Ford enn í og gerir
Transit Custom enn betri. Hinn nýi Ford
Transit Custom er ríkulega búinn m.a.
olíumiðstöð með tímastilli, upphitanlegri
framrúðu, aksturstölvu, Easy fuel
eldsneytisáfyllingu, upphitanlegu
ökumannssæti, spólvörn, ESP
stöðuleikakerfi, brekkuaðstoð og
14 geymsluhólfum í innréttingu.
NÝR FORD
TRANSIT CUSTOM
– Betri en nokkru sinni
3.590.000 KR. MEÐ VSK.
FÁANLEGUR SJÁLFSKIPTUR
2.895.000 KR.ÁN VSK.
FORD TRANSIT CUSTOM KOSTAR FRÁ:
Brimborg Reykjavík
Bíldshöfða 6
Sími 515 7000
Brimborg Akureyri
Tryggvabraut 5
Sími 515 7050
Nýir og notaðir bílar:
Söludeildir eru opnar alla virka daga kl. 9-17
og laugardaga kl. 12-16 ford.is
Ford_Transit_Custom_5x15_20180504.indd 1 07/05/2018 09:36
Umhverfis- og skipulagsráð Reykjavíkur samþykkti þann 21. mars 2018 að kynna drög að breytingu á
Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030, leiðrétta afmörkun landnotkunar á nokkrum svæðum.
Í tillögunni felst að leiðrétta afmörkun landnotkunar á þéttbýlisuppdrætti aðalskipulags til samræmis við
lóðamörk og núverandi notkun viðkomandi lóða. Leiðréttingarnar ná til svæða fyrir samfélagsþjónustu við
Vesturhlíð og Völvufell og mörk íbúðarbyggðar og hafnarsvæðis við Vogbyggð.
Drög að breytingartillögu hafa verið aðgengileg á adalskipulag.is undanfarnar vikur.
Þriðjudaginn 8. maí verður verkefnisstjóri til svara um tillöguna,
milli kl. 15.00-16.00 í þjónustuverinu að Borgartúni 12-14.
Áformað er að samþykkja tillöguna í lögformlega kynningu með 6 vikna athugasemdafresti á næstunni.
Þeir sem óska frekari upplýsinga um málið geta snúið sér til umhverfis- og skipulagssviðs Reykjavíkurborgar.
Ábendingum og athugasemdum við drögin má koma á framfæri á netfangið skipulag@reykjavik.is.
Umhverfis- og skipulagssvið Reykjavíkurborgar
Skrifstofa borgarstjóra
Skrifstofa borgarstjóra
Borgarverkfræðingur
Borgarverkfræðingur
Hagdeild
Hagdeild
Dagvist barna
Dagvist barna
Reykjavíkurborg
Umhverfis- og skipulagssvið
Tillaga að breytingu á Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030
Afmörkun landnotkunar
leiðrétt til samræmis ið lóðamörk og núverandi notkun lóða
Borgartúni 12-14, 105 Reykjavík, sími: 411 1111, www.reykjavik.is
Í dag fer fram ráðstefna um kyn-bundinn launamun hjá Reykja-vík. Kynbundinn launamunur
hjá borginni var fyrst mældur árið
1995, skömmu eftir að Ingibjörg
Sólrún varð borgarstjóri – fyrir það
skipti kynbundinn launamunur
greinilega engu máli. Um leið og
þessar mikilvægu mælingar hófust
tók launamunurinn að minnka – en
á undanförnum árum hefur hann
minnkað hraðar og meira í kjölfar
markvissra aðgerða af hálfu borgar-
yfirvalda þar sem stærsti þátturinn
er framfylgd jafnlaunastefnu. Við
fengum nýlega niðurstöður frá
Félagsvísindastofnun Háskólans
sem hefur fylgst með þróun launa-
munar frá árinu 1995. Skemmst
Útrýmum kynbundnum launamun
Dagur B.
Eggertsson
borgarstjóri
Heiða Björg
Hilmisdóttir
borgarfulltrúi Geta skimanir skaðað? Blaða-maður spurði mig þessarar spurningar fyrir 18 árum
þegar umræðan um skimanir stóð
sem hæst í fjölmiðlum. Já, svaraði
ég, „allar skimanir skaða, en sumar
þeirra gera meira gagn en skaða“.
Blaðamaðurinn átti eðlilega erfitt
með að skilja hvernig forvörn eins
og skimun fyrir ákveðnum sjúk-
dómi gæti skaðað. Útskýringarnar
eru í sjálfu sér flóknar og byggja á
faraldsfræðilegum gögnum, en í
stuttu máli:
Skimuninni fylgir fórnarkostn-
aður, að jafnaði nefnt skaðleg áhrif
skimunar. Ef skimun fyrir ákveðn-
um sjúkdómi reynist jákvæð (vís-
bending um sjúkdóm eða aukna
áhættu), leiðir slíkt að jafnaði til
frekari inngripa t.d. ástungu eða
speglunar til nánari sjúkdómsgrein-
ingar og eða lyfjameðferðar. Slík
inngrip geta verið áhættusöm auk
þess sem lyfjameðferð er ekki laus
við aukaverkanir. Þess háttar íhlut-
un getur leitt til alvarlegra fylgikvilla
og jafnvel ótímabærs dauða. Auk
þess er ofgreining eða óþarfagrein-
ing sjúkdóma og óþarfa meðferð
fylgifiskur allra skimana. Þetta þýðir
að annars heilbrigður einstaklingur
fær sjúkdómsgreiningu og meðferð
við sjúkdómnum, án þess að „sjúk-
dómurinn“ sem slíkur hefði haft
áhrif á lífslíkur viðkomandi. Sá fríski
fær titilinn „sjúklingur“ og fer í með-
ferð að óþörfu fyrir hann sjálfan.
Árangur skimunar er hins vegar
að jafnaði mældur í hlutfallslegum
líkum stórra rannsóknarhópa á
fækkun dauðsfalla af þeim sjúk-
dómi sem skimað er fyrir. Heildar-
niðurstaðan verður svo að vera sú
að það sé hægt að bjarga fleirum en
þeim sem er fórnað. Skimun fyrir
krabbameini í blöðruhálskirtli er
ágætt dæmi. Þessari skimun var
mikið beitt í Bandaríkjunum í ára-
tugi, en sem betur fer, aldrei tekin
upp hér á landi. Rannsóknir (m.a.
Evrópurannsóknin 2009) á árangri
þessarar skimunar með PSA-prófi,
sýndu að til þess að bjarga einum
karlmanni frá dauða af völdum
þessa krabbameins, þurfti að skima
1.410 einkennalausa karla og gera
48 þeirra að sjúklingum að óþörfu
með tilheyrandi fylgikvillum svo
sem þvagleka og getuleysi. Nýleg
rannsókn frá 2018 sýndi einnig að
eftir að 400.000 körlum í Englandi
var fylgt eftir í 10 ár, var enginn
munur á dánartíðni þeirra sem fóru
í PSA-skimun og meðferð og þeirra
sem ekki fóru í slíka skimun.
Það skiptir því miklu máli að
upplýsingar til fólks sem boðið er
í skimun fjalli bæði um kosti og
hugsanleg skaðleg áhrif skimana.
Það á að gefa fólki kost á að velja
eða hafna. Markmiðið er fyrst og
fremst að auka upplýsta þátttöku
(informed participation). Sömuleið-
is verður að virða ákvörðun þeirra
sem ekki mæta eða vilja ekki taka
þátt í skimun. Það er vandasamt
verk að búa til hlutlausa upplýs-
ingabæklinga og netsíður um kosti
og galla skimana sem almenningur
skilur. Þarna hefur verulega skort á
síðustu áratugi, líklega vegna hags-
munaárekstra. Slíkar upplýsingar
þarf að semja af fagráðum sem í
eru sérfræðingar í lýðheilsu, sið-
fræði, almennir borgarar auk ann-
arra sérfróðra aðila um skimanir. Ég
tek undir orð Helga Sigurðssonar,
yfirlæknis krabbameinslækninga-
deildar Landspítalans, sem greint
var frá í Fréttablaðinu 17. apríl sl.
um að þörf sé á breyttu skipulagi
skimunar hér á landi.
Geta skimanir skaðað?
Jóhann Ágúst
Sigurðsson
fv. prófessor,
form. Samtaka
norrænnna
heimilislækna
✿ Þróun á leiðréttum kynbundnum launamun heildarlauna
Uppreiknuð heildarlaun starsfólks í a.m.k. 70% starfi
25%
20%
15%
10%
5%
0%
er frá því að segja að á því tímabili
hefur kynbundinn launamunur
farið úr 21,1% niður í 2,2% eins og
sést á línuritinu hér fyrir ofan.
Starfsmat er jafnréttistæki
Jafnlaunastefnan er hornsteinn í
launastefnu Reykjavíkurborgar. Með
því er átt við þá einbeittu stefnu að
greiða starfsfólki sömu laun fyrir
sambærileg og jafnverðmæt störf
líkt og jafnréttislög kveða á um. Til
að vinna að því marki hefur Reykja-
víkurborg frá árinu 2001 byggt launa-
röðun starfa á starfsmatskerfi hjá
þeim stéttarfélögum sem um það
hafa samið. Mikill meirihluti starfs-
manna Reykjavíkurborgar tekur laun
samkvæmt starfsmati sem er í raun
það launajafnandi tæki sem hefur
reynst okkur best.
Gegn kynbundnum launamun
Sú sérfræðiþekking sem hefur
myndast innan borgarinnar á
undan förnum árum er ótrúlega
mikil og næstu skref hjá okkur verða
að miðla þeim árangri til annarra
sveitarfélaga og stórra vinnustaða.
Sá meirihluti sem nú situr hefur
farið í umfangsmiklar aðgerðir gegn
kynbundnum launamun sem hafa
skilað þessum góða árangri sem við
fögnum nú í dag.
1995 2017
n Tillit tekið til sviðs/málaflokks
n Án titils til sviðs/málaflokks
8 . m a í 2 0 1 8 Þ R I Ð J U D a G U R16 s k o Ð U n ∙ F R É T T a B L a Ð I Ð
0
8
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:5
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
B
5
-0
2
4
8
1
F
B
5
-0
1
0
C
1
F
B
4
-F
F
D
0
1
F
B
4
-F
E
9
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
0
s
_
7
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K