Feykir - 04.02.2016, Blaðsíða 4

4 05/2016
Lumarðu á frétt?
Hafðu samband við Feyki
í síma 455 7176 eða sendu póst á feykir@feykir.is ...allir með!
Áskorun til ferðaþjóna
á Norðurlandi
Ég hef aldrei nokkurn tímann
stílað inn á það að fara í búð
þegar hún er lokuð. Mér
hreinlega dettur það ekki í
hug. En auðvitað eins og
karlmanni sæmir hef ég
misskilið opnunartíma af og
til, en það er óvart. Ég hef
heldur
aldrei búist
við að
einhver
komi til
mín þegar
það er
lokað og
læst.

Þetta er svona svipað og ástandið
er í ferðaþjónustunni á lands-
byggðinni um þessar mundir.
Ferðaþjónar, sér í lagi þeir
smærri, eru tvístígandi yfir því
hvort þeir eigi að hafa opið yfir
vetrartímann. Það er í sjálfu sér
eðlilegt ef litið er tíu ár aftur í
tímann. En í dag eru breyttir
tímar og sú hugsun að það þýði
ekkert að hafa opið „því það
komi enginn,“ er að verða barn
síns tíma.
Vetrarferðaþjónusta er mikið
í umræðunni þessa dagana. Við
sjáum að þar liggja okkar helstu
tækifæri til vaxtar í ferðaþjónustu
á Norðurlandi. Hér höfum við
snjóinn, myrkrið, kuldann og
norðurljósin og að sjálfsögðu
bæði gistingu og veitingar. Að
ekki sé minnst á frábæra
vetrarafþreyingu sem er í boði
um allt Norðurland hjá metn-
aðarfullum þjónustuaðilum. Hér
er líka nóg af gistirými yfir
vetrarmánuðina og því mikil
vaxtartækifæri á þessum annars
rólega tíma.
Hér á Norðurlandi er ýmis-
legt sem þarf að laga áður en við
getum farið að tala um okkur
sem áfangastað allt árið. Eitt af
því er opnunartími veitingastaða,
gistihúsa, afþreyingar og fleiri
staða. Til þess að byggja upp
vetrarferðamennsku þarf að vera
opið.
Við ferðaþjónar í Eyjafjarðar-
sveit, félagar í Ferðamálafélagi
Eyjafjarðarsveitar, höfum ákveð-
ið að opna sveitina okkar alla
föstudaga í vetur. Ekki svo að
skilja að hér sé öllu jafnan nein
sérstök gæsla á hreppamörk-
unum, heldur viljum við stíga
eitt skref í þá átt að þjónusta
ferðamenn betur yfir veturinn
og gefa þeim kost á að njóta þess
sem okkar svæði hefur upp á að
bjóða. Um tilraunaverkefni er að
ræða sem við skoðum svo í vor
hvernig hafi lukkast. Á föstu-
dögum á milli kl. 14 og 18 geta
ferðamenn og aðrir, gengið að
þjónustu opinni í sveitinni.
Sumir staðir eru þegar opnir allt
árið, en alls ekki allir og nú
ætlum við að ríða á vaðið með
tilraun sem við vonumst til að
gangi vel og verði öðrum
svæðum hvatning.
Draumastaðan er sú að fleiri
afmörkuð svæði á Norðurlandi
taki upp þessa aðferð. Opni hjá
sér einn fastan dag í viku yfir
vetrartímann. Vestur-Húnvetn-
ingar gætu byrjað á mánudög-
um, nágrannar þeirra í
A-Húnavatnssýslu gætu tekið
þriðjudaga, Skagfirðingar mið-
vikudaga, austurströnd Trölla-
skagans og Svalbarðsströnd /
Grenivík fimmtudaga, Eyjafjarð-
arsveit föstudaga og ferðaþjónar
í Þingeyjarsýslum verið með
helgaropnanir. Þetta er dæmi
um það sem hægt er að gera.
Með þessu móti stóraukum
við möguleikana á því að halda
ferðamönnum lengur hér á
Norðurlandi, þeir geta hafið sitt
ferðalag á öðrum enda svæðisins
og unnið sig svo inn á
Norðurlandið eftir því sem
vikudögunum líður. Þetta gæfi
jafnvel möguleika á sérstökum
vikupökkum til sölu.
Ég skora hér með á ferðaþjóna
á Norðurlandi að setjast niður og
skoða hvort þetta sé eitthvað sem
sé fýsilegt í eflingu vetrar-
ferðaþjónustu. Ferðamálasam-
tök og -félög einstakra svæða
gætu tekið sameiginlega svona
verkefni upp á sína arma.
Hugarfarsbreytinga er þörf er
varðar vetraropnun og með
þessari aðferð væri stigið lítið
skref fram á við, sem ekki ætti að
vera neinum ofviða.
Karl Jónsson
Formaður Ferðamálafélags
Eyjafjarðarsveitar
AÐSENT KARL JÓNSSON SKRIFAR
Samfélagsleg áhrif
Í Sjónhorninu þann 28. janúar
sl. var auglýstur fundur um
samfélagsleg áhrif virkjana í
Skagafirði. Ég hafði ekki tök á
að sækja þann fund, en
auglýsingin vakti hjá mér
sterkar og áleitnar hugsanir
um framtíðarsýn þessa
dýrmæta og
tækifæra-
þrungna
héraðs
okkar, sem
býður
opinn
faðminn til
margs-
konar
samvinnu lands og lýðs.
Hér er náttúrufegurð víð-
feðmari og fjölbreyttari en orð fá
lýst í stuttu máli, hér er veðursæld
meiri en á flestum svæðum
landsins. Hér er rýmra milli
fjalla og breiðara, samfellt al-
gróið og grösugt sléttlendi, með
ám sem liðast fagurlega frá
hálendi til hafs, um þetta
blómlega landbúnaðarhérað.
Og inn frá hafinu, meðfram
þeim er þessi ágæti flugvöllur,
sem þarf aðeins smá lengingu og
samhæfingu til að vera besti
millilandaflugvöllur landsins,
vegna ákjósanlegrar legu og
aðflugsskilyrða. Nú er einmitt
mikil þörf á slíkum velli, þar sem
Keflavíkurflugvöllur annar ekki
lengur aukinni millilandaþjón-
ustu. Vaxandi ferðamannaþjón-
usta á landsbyggðinni og ferða-
menn sem hingað koma til að
skoða og kynnast landi og þjóð,
mundu fá með því margfalt
þægilegri og fjölbreyttari val-
kosti, álagi á viðkvæma staði
landsins yrði dreift með meiri
undirbúningi og forsjálni á fleiri
stöðum með styttri aksturs-
ferðum. Og skilyrði til margs-
konar atvinnu mundu dreifast
og aukast jafnara um landið.
Ungu fólki í ríkara mæli sköpuð
framtíðarskilyrði til atvinnu og
búsetu í heimabyggðum. Tekjur
í samfélagslega sjóði lands-
manna þar af leiðandi ört
vaxandi öllum til farsældar. Það
er glapræði að vanmeta landsins
gæði og fjölbreytta möguleika
með sóun á þessum auðlindum
fyrir erlenda auðhringa og
smánar gjald.
Hér eru heitar uppsprettur
vítt og breitt um landið, frá
sumum er búið að leggja
hitaveituleiðslur um þéttbýli og
sveitir. Sauðárkrókur á sér langa
og farsæla sögu í notkun þeirra
náttúrugæða. Og Sauðárkrókur
átti líka því láni að fagna að njóta
lengi starfskrafta þess hug-
myndaríka og ósérhlífna mæta
manns Jónasar Kristjánssonar
læknis.
Héðan fór hann suður, setti á
stofn Náttúru-
lækningafélagið
og Heilsuhælið í
Hveragerði, sem
hann rak þar með
miklum glæsibrag
til lífsgæða
breytinga fyrir
fjölda fólks á
langri ævi. Því
merki hefur hæfileikafólk haldið
á lofti þar síðan. En nú er mikil
vöntun á nýjum uppbyggingum
á nýjum stað fyrir aukna
starfsemi á þessu sviði. Árni
Gunnarsson, sem þar hefur
starfað lengi og vel, var í
viðtalstíma í þættinum „Segðu
mér“ hjá Sigurlaugu Jónasdóttur
nú fyrir fáum morgnum. Þar
kom fram að hann er með
fullskapaða hugmynd að slíkri
framkvæmd einhvers staðar á
landinu, enda manna kunnug-
astur starfseminni. Vandinn er
aðeins sá að hann hefur ekki
ennþá fundið hljómgrunn til
fjármögnunar. Meðan ráðandi
öfl sjá aðeins virkjana og álvers-
kosti í hillingum og heilbrigðis-
kerfið er fótaþurrka, er ekki
hægt um vik. Og fólk virðist ekki
þora að taka af skarið til að glæða
ljós skynseminnar nóg til þess að
breyta þeirri stefnu.
Hér á lóð Heilbrigðisstofn-
unarinnar á Sauðárhæðum, er
mikið rými ónotað. Héðan er
víðsýni fagurt til allra átta. Hér
eru uppsprettur að heitu og
köldu vatni svo að segja við
húsvegginn. Og á þessari lóð
stendur minnismerki um frum-
kvöðulinn og hugsjónamann-
inn Jónas Kristjánsson lækni.
Maklegt væri og Skagfirðingum
mikill sómi að þeir heiðruðu
minningu hans og þökkuðu
fyrir sig með því að reisa hér á
Sauðárhæðum veglegt heilsu-
hótel, með samvinnu við endur-
reista getu Heilbrigðisstofnun-
arinnar og framför í efldum
lækningakostum fyrir lands-
menn og erlenda gesti, sem eftir
mundu leita ef í boði væri. Bláa
lónið er talandi vottur um
breytilega möguleika á því sviði.
Hér er Blönduvirkjun í næsta
nágrenni. Frá henni er áætlað að
leggja nú feikilega umdeilda og í
AÐSENT GUÐRÍÐUR B. HELGADÓTTIR SKRIFAR
alla staði óþarfa línu þvert yfir
þéttbýlar byggðir og brattlendi,
til álvera austur á landi. Hver
heilvita maður hlýtur að sjá og
viðurkenna að það er hag-
kvæmara að nota þá orku til að
treysta atvinnuvegi og framtíð
nálægra byggðalaga, en flytja
hana landshorna á milli með
miklum tilkostnaði og ótak-
mörkuðum náttúruspjöllum og
sjónmengun. Og svo dettur
mönnum í hug að fara að
eyðileggja þetta blómlega hérað
og mannlega samfélag með
virkjun í Héraðsvötnum! Reka
oddhvassan fleyg í nágranna-
samstöðu og gróna vináttu,
eyðileggja vatnasvæði og lífríki
lífæðar héraðsins frá hálendi á
haf út. Ekki hef ég heyrt getið um
rannsóknir eða meðvitund til að
gera sér grein fyrir afleiðingum
þeirrar gerðar.
Hvað um lífríkið í vötnunum
á þeirri leið? Hvað um flæðiengi
og votlendi vatnasvæðisins?
Hvað um allan framburð vatn-
anna og stórkostlega breytingu á
firði og fiskistofnum, land-
myndun, landspjöll og um-
hverfi? Á að fórna þessu öllu í
blindni fyrir fáeinar kílóvatt-
stundir raforku, sem engan
rekur nokkur nauð til að þjösn-
ast í núna og henda í staðinn frá
sér ótal möguleikum til annarra
ákjósanlegri framkvæmda með
langtum minni tilkostnaði og
friðsamlegri til frambúðar séð.
Því einmitt á þessu svæði er
nærtækt dæmi og mörgum enn í
fersku minni, vinnubrögðin í
aðdraganda og framkvæmd
Blönduvirkjunar. Og tilgangs-
leysið með heimskulegri til-
högun á staðsetningu hennar,
virðingarleysið við sóun lands að
óþörfu, fyrirlitning ráðamanna,
við tillögur og málflutning
staðkunnugra heimamanna þar.
Og aðferðirnar við að nota sér
skoðanamun og gagnslaust
ósamkomulag heimafólks, með-
an þeir unnu sína baktjalda-
vinnu og rótuðust í óaftur-
kræfum landspjöllum. Á sagan
að fara að endurtaka sig hér í
þessu samfélagi? Ekki hafa
Húnvetningar orðið ríkari af
tilkomu þeirrar virkjunar né
notið góðs af því brambolti öllu,
enn er ekki gróið með öllu yfir
þau sár. Og aldrei verður
endurgoldið það sem þar var
sóað með offorsi.
En fordæmið ætti að vera
nærtækt víti til varnaðar.
Skagfirðingum óska ég betra
hlutskiptis, árs og friðar.
Skrifað 31. janúar 2016.
Guðríður B. Helgadóttir