Morgunblaðið - 09.02.2018, Qupperneq 18

18 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. FEBRÚAR 2018
Guðlaugur hefur gert nokkuð sem
ekki margir geta státað af, og það
gerði hann aðeins sjö ára að aldri.
Horfðist hann þá í augu við hvíta-
björn sem gengið hafði á land í
Grímsey. Blaðamaður bað Guðlaug
að rifja upp atvikið.
„Þetta var í janúar 1969. Þá var
maður bara í skóla eftir hádegi á
daginn, en pabbi vakti mig alltaf á
morgnana svo ég gæti rekið roll-
urnar upp á eyju. Það var verið að
spara hey og uppi á eyjunni er oft
autt yfir veturna, svo þær voru allt-
af reknar þangað á morgnana áður
en þær komu svo trítlandi aftur
heim á kvöldin.
Þennan morgun eins og marga
aðra tölti ég upp með rollurnar upp
eftir. En þegar ég er kominn stutt
upp í brekkurnar þá námu þær
staðar. Þá var einhver fjandinn
þarna fyrir framan þær. Maður sá
þetta nú ekki, þetta er kl. níu um
janúarmorgun og hálfgert myrkur.
Ég áttaði mig því ekki alveg á
þessu en mér fannst ísbjörn nú
ekki líklegasta kvikindið á þessum
tíma. Ekki var þá heldur búinn að
vera mikill hafís þarna í kring, að-
eins stakar spangir. Ég hélt kannski
að þetta væri hestur þarna í myrkr-
inu. En svo sá ég fljótlega að þetta
var nú heldur þrekvaxnara en hest-
ur. Og snjóhvítt. Þetta er ekki farið
úr huga manns enn.
Einhvern tíma hafði ég heyrt að
maður ætti ekki að sýna neinn
ótta, bara vera rólegur og fela sig
einhvers staðar. Ég stökk því á bak
við þúfu og ætlaði að fela mig þar
til bangsinn færi frá mér. Hann hélt
svo bara áfram norður brekkurnar,
sýndi engan áhuga á að éta roll-
urnar eða mig. Þær hlupu þá upp á
eyju og ég hljóp heim.“
Þegar þangað var komið lét hann
föður sinn, Þorlák Sigurðsson út-
vegsbónda, vita af bjarndýrinu.
„Hann ræsti út fjölda veiðimanna
og þetta var heljarinnar her sem
fór upp á eyju til að drepa kvik-
indið. Það var mikið ævintýri. Svo
keypti bæjarstjórnin á Húsavík
hræið og sendi til Danmerkur í
uppstoppun. Síðan hefur hann
staðið á Minjasafninu á Húsavík,
ægilega fallegur. Þetta var mjög
stórt karldýr og er flottur þar, þó
hann hefði auðvitað átt að vera
áfram í Grímsey. En hreppurinn var
lítill og fjárvana, þeir töldu sig ekki
hafa ráð á því að stoppa hann upp
og eiga.“
„Ekki farið úr huga manns“
Skúli Halldórsson
sh@mbl.is
H
afborg EA 152, nýr bátur
útgerðarfélagsins Haf-
borgar ehf. í Grímsey,
kom til hafnar á Dalvík
um mánaðamótin, eftir
siglingu frá Danmörku. Vonast er til
að nýja skipið geti haldið til veiða á
morgun, 10. febrúar.
200 mílur tóku útgerðarmanninn
og skipstjórann Guðlaug Óla Þor-
kelsson tali, en hann segir Hafborg
leysa af hólmi tvö önnur skip.
„Skipið leysir af gömlu Hafborg-
ina og Kolbeinseyna,“ segir Guð-
laugur og bætir við að fimm verði í
áhöfn á nýju Hafborginni – hann
sjálfur við stýrið. Spurður hvort gert
verði út frá Grímsey segir hann að
eitthvað verði um það.
„En það verður eflaust minna en
hefur verið. Þó gerum við örugglega
eitthvað út frá Grímsey með vorinu.“
Hvað veldur því?
„Það er lítil vinnsla í Grímsey, en
aðallega því maður vill vera nær
mörkuðum með fiskinn, til að reyna
að fá meira fyrir hann.“
Ánægður með nýsmíðina
Guðlaugur segir mikla breytingu fel-
ast í komu nýja skipsins.
„Þetta er allt miklu stærra og er
mjög vel útbúið, bæði fyrir mann-
skap sem og frágang og geymslu á
fiski. Þetta er auðvitað miklu stærri
bátur, en hann rúmar um fimmtíu
tonn í kör, með krapa.“
Dönsk skipasmíðastöð, í Hvide
Sande á Jótlandi, sá um smíði skips-
ins. Danirnir létu reyndar smíða
skrokkinn í Póllandi, eins og þeir
eru vanir. Þar var sett aðalvél, ljósa-
vél og gír í skipið og það síðan dreg-
ið til Danmerkur þar sem verkefnið
var klárað. Hafborgin er 284 brúttó-
tonn, 26 metrar að lengd og átta
metra breið. Guðlaugur segist
ánægður með smíðina, þrátt fyrir að
hún hafi tafist um nokkrar vikur, en
upphaflega var stefnt að því að skip-
ið kæmi til landsins í desember.
„Það er vegna þess sem gerðist í
vor í Póllandi, þegar hann var tekinn
út til að sandblása og húða hann. Þá
vildi svo illa til að það rigndi eldi og
brennisteini í heilan mánuð. Þeir
enduðu á að taka hann og klæða yfir
hann úti, þar sem þeir gátu ekki sett
hann inn aftur. Um leið og þeir
gerðu það þá gekk vel að klára verk-
efnið,“ segir Guðlaugur.
Færi beint aftur til Danmerkur
„Danirnir voru hins vegar á hár-
réttum tíma. Þetta hefði sloppið allt
saman um miðjan desember, ef rign-
ingarnar hefðu ekki komið til.“
Daníel Gísli Friðriksson, skipa-
tæknifræðingur hjá Ráðgarði, teikn-
aði skipið.
„Þegar smíðin fór í útboð í Evr-
ópu og samið var við Danina upp úr
því, þá hélt hann áfram sinni teikni-
vinnu í samstarfi við þá. Það gekk
mjög vel,“ segir Guðlaugur og bætir
við að skipið sé mjög vel frágengið
og fallega unnið.
„Þú færð það ekki betra en hjá
Dönunum. Þetta er mjög flott hjá
þeim og það var virkilega gaman að
kynnast þessu fólki úti. Allir eru já-
kvæðir og það er gott að eiga við
þetta fólk. Ef ég gerði þetta aftur þá
færi ég beint til Danmerkur, það er
ekki spurning.“
Litlu útgerðirnar ráði ekki við
mikla gjaldtöku stjórnvalda
„Ég held að þetta sé allt að koma til,
bátarnir farnir að fiska vel hérna,
þessir fáu sem eru, og lítur bara
mjög vel út,“ segir hann um gang
veiðanna fyrir norðan. Veiðigjöldin
og önnur gjöld hafi þó sitt að segja.
„Það eru veiðigjöld, hafnargjöld
og markaðsgjöld, ef þú ert að skipta
við markaðina. Þetta er bara orðið
alltof, alltof dýrt allt saman. Þetta
eru að verða átján prósent af brúttó-
innkomu sem fara í þessa þrjá pósta.
Það er alltof mikið, svo ég tali ekki
um tryggingagjaldið og þessar
endalausu álögur frá ríkinu. Þessar
litlu útgerðir ráða bara ekki al-
mennilega við þetta,“ segir Guð-
laugur.
„Það á eftir að koma í ljós, hvort
maður fer beint á hausinn eða lóð-
beint á hausinn. Þetta er að minnsta
kosti ekki sama umhverfi hérna á Ís-
landi og í Evrópu, það er alveg svart
og hvítt. Þar eru stjórnvöld að reyna
að borga með þessu en hér reyna
þau að taka allt til sín. Svo eru það
blessaðir markaðirnir á Íslandi, þeir
virka varla lengur. Það er orðin svo
mikil fákeppni og samráð, held ég, í
kaupum á fiski á mörkuðunum.
Þetta er bara svínarí.“
Ýmis tækifæri í Danmörku
Guðlaugur segir það ekki geta talist
eðlilegt að munur á meðalfiskverði
hér á landi og í Danmörku mælist í
100-150 krónum. „Mér finnst það al-
veg með ólíkindum. Hér þykjum við
ansi góðir ef við fáum 200 krónur
fyrir kílóið af góðri rauðsprettu. En
meðalverðið á rauðsprettu í Dan-
mörku er 370 krónur,“ segir hann.
„Það eru auðvitað mjög fáir sem
vinna þetta á Íslandi. En svo er allt-
af horft á Bretlandsmarkað á sama
tíma og það eru miklu fleiri þarna
úti sem borða fiskinn. Ég er alveg
viss um að það eru tækifæri í Dan-
mörku með ýmsan fisk. Alla vega
hafa fiskmarkaðir í Hirtshals og
Hanstholm lýst áhuga sínum við
okkur á að kaupa fisk frá Íslandi.
Menn þurfa að minnsta kosti að vera
opnari fyrir öðrum möguleikum en
hefur verið.“
Stefna á fyrstu veiðar á morgun
Nýsmíði Hafborg kom til hafnar á Dalvík um mánaðamótin. Fyrir norðan vonast
menn til að geta hafið veiðarnar á morgun. Skipið leysir tvö önnur af hólmi.
Skipstjórinn Guðlaugur Óli segir menn þurfa að vera opnari fyrir öðrum mögu-
leikum en verið hefur. Bendir hann á að tækifæri gætu leynst í Danmörku.
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Um borð Frá vinstri: Guðlaugur Óli Þorláksson, skipstjóri og einn eigenda, Jón Skúli Sigurgeirsson, Sigurður Þorláksson vél-
stjóri og einn eigenda, Gunnþór Sveinbjörnsson sem var skipstjóri á heimleiðinni og Guðlaugur Óli Guðlaugsson yfirvélstjóri.
Baksíða Morgunblaðið 23. janúar 1969. Þar er rætt við Guðlaug Óla, sjö ára.
Funahöfða 7, 110 Reykjavík | Sími 577 6666
., '*-�-��,�rKu�,
KIEL/ - OG FRYSTITJEKI
Iðnaðareiningar
í miklu úrvali