Morgunblaðið - 06.03.2018, Blaðsíða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. MARS 2018
Verið velkomin í verslun okkar
Opið virka daga kl. 8:30–17:00
Síðumúli 16 I 108 Reykjavík I Sími 580 3900 I fastus.is Veit á vandaða lausn
fastus.is
PRÓTEINRÍKIR
NÆRINGARDRYKKIR
Fastus býður uppá fjölbreytt úrval af næringarvörum fyrir þá sem þurfa
næringarviðbót og fá ekki næringarþarfir sínar uppfylltar úr fæðinu.
Sumir vilja alls ekki
að sannleikurinn um
hvar best er að byggja
nýja Landspítalann
komi í ljós og eru til-
búnir að leggja tals-
vert á sig í því sam-
bandi.
Þorkell Sigurlaugsson, formaður
allsherjar- og menntamálanefndar
Sjálfstæðisflokksins, ritar grein í
Morgunblaðið 24.2. sl. til þess bein-
línis að kvarta yfir því að fram er
komin þingsályktunartillaga um að
gerði verði óháð, fagleg staðarvals-
greining fyrir nýja þjóðarsjúkra-
húsið sem þó miðar eingöngu að því
að finna út hvar best er að stað-
setja það til framtíðar.
Aðstæður eru breyttar
Öllum er ljóst að aðstæður hafa
gjörbreyst frá því um aldamótin
þegar ákveðið var að staðsetja
þjóðarsjúkrahúsið við Hringbraut.
Sum rökin fyrir þeirri staðsetningu
hafa beinlínis snúist upp í and-
hverfu sína svo sem þau að gott sé
að sameina sjúkrahúsið í miðborg-
inni til að efla hana. Þessi rök voru
sett fram áður en ferðamenn tóku
að streyma til Íslands. Nú er svo
komið að það þarf að létta á mið-
borginni.
Þorkell segir meðal annars í
greininni að sannleikurinn sé sagna
bestur og vitnar í nokkrar skýrslur
sem gefnar hafa verið út á undan-
förnum árum varðandi byggingu
nýs Landspítala. Ekki byrjar það
nú vel því Þorkell brenglar fyrstu
tilvitnuninni. Hann segir „í október
2001 skiluðu ráðgjafarnir Ementor
skýrslu“ og töldu „að heppilegast
væri að byggja í Fossvogi“. Orðrétt
sögðu Ementor: „If a new hospital
is not an option we suggest to
choose Fossvogur as the location
for the acute somatic hospital in
the longterm.“ Á Íslensku þýðir
þetta: „Ef ekki er hægt að byggja
nýjan spítala [frá grunni á nýjum
stað af fjárhagslegum ástæðum]
leggjum við til að byggt verði í
Fossvogi.“
Aðaltillaga Ementor var sem
sagt að byggja á nýjum stað en ef
menn hefðu ekki efni á því þá væri
rétt að byggja í Fossvogi. Stuttu
síðar var skipt um stýrihóp fyrir
verkefnið og ráðnir aðrir erlendir
ráðgjafar. Ástæðan mun vera að
niðurstaða Ementor hugnaðist ekki
nokkrum áhrifamönnum sem vildu
uppbyggingu við Hringbraut og því
var einfaldlega skipt um áhöfn. Eft-
ir þetta vissu ráðgjafar til hvers var
ætlast og lögðu ekki annað til en
það sem til var ætlast. Það hefur
skort fagleg vinnubrögð.
Ósæmileg framkoma
við almenning
Samtökin Betri spítali á betri
stað (BS) hafa fært rök fyrir því að
gera þurfi óháða faglega stað-
arvalsgreiningu fyrir nýja sjúkra-
húsið. Í stað þess að taka þessu vel
hafa vissir aðilar beitt afli ríkisins
til að freista þess að knýja fram
uppbyggingu við Hringbraut, sam-
anber eftirfarandi dæmi:
1. BS gerðu sumarið 2016 fjár-
hagslegan samanburð á því að
byggja sjúkrahúsið við Hringbraut,
í Fossvogi eða á besta stað. KPMG
yfirfóru útreikningana og skoðuðu
sumar forsendur fyrir samtökin án
greiðslu. Samanburðurinn sýndi
mikinn fjárhagslegan ávinning við
að byggja frá grunni á besta stað.
Mánuði síðar fékk Nýr Landspítali
ohf., sem sér um uppbyggingu við
Hringbraut, í samráði við þáver-
andi heilbrigðisráðherra, KPMG til
að yfirfara útreikningana. Mark-
miðið var að gera þá ótrúverðuga
og draga úr útreiknuðum fjárhags-
legum ábata. Meðal þess sem gert
var til að draga úr ávinningnum af
styttri ferðum var að sleppa Valla-
hverfinu í Hafnarfirði og sleppa
umferð inn í bæinn frá landsbyggð-
inni um Vesturlandsveg, Suður-
landsveg og Reykjanesbraut en allt
gerir staðsetningu austar í borginni
hagkvæmari. Fyrir skýrsluna sem
KPMG vann á 3 vikum voru greidd-
ar yfir 6 milljónir kr. úr ríkissjóði.
2. Haustið 2016 stóðu BS fyrir
heilsíðuauglýsingum í blöðum þar
sem komu fram nöfn fólks sem
skoraði á stjórnvöld að gera faglega
staðarvalsgreiningu. BS vinna al-
farið á framlögum fólks. Auglýs-
ingin var alfarið greidd af þeim sem
birtu nöfn sín. Mikil vinna var að
safna nöfnum og greiðslum áður en
hægt væri að birta auglýsinguna.
Stuttu síðar birti Landspítalinn op-
nuauglýsingar með nöfnum fólks
sem sagðist styðja uppbyggingu við
Hringbraut. Sagt var í auglýsing-
unni að viðkomandi fólk borgaði
hana. Fólk sem sá eftir því að hafa
léð nafn sitt hefur sagt okkur hjá
BS að það hafi ekki verið rukkað
fyrir þátttöku. Þannig voru birtar
nokkrar opnuauglýsingar í blöðum
um málið á kostnað skattborgara til
að berjast fyrir því að ekki yrði
skoðað nánar með uppbyggingu á
betri stað, þó svo vitað væri að al-
menningur vill það. Kostnaður var
væntanlega um 1 m.kr. Hver gaf
leyfi fyrir þessu?
Fleira mætti tilgreina sem sýnir
að afli ríkisins (skattgreiðenda) hef-
ur verið beitt í málinu í óþökk al-
mennings til að knýja fram nið-
urstöðu sem fáir eru sáttir við.
Leiðum sannleikann fram
Miklar efasemdir eru um stað-
setningu nýs Landspítala við
Hringbraut, meðal annars út af
umferðarmálum og gæðum spít-
alans. Þegar um er að ræða rök-
studdan grun í svona stóru máli er
fráleitt að beita ríkisvaldinu gegn
því að skoða málið. Að sjálfsögðu á
að fá álit óháðra fagaðila áður en
það verður of seint.
Nú liggur fyrir Alþingi þings-
ályktunartillaga Önnu Kolbrúnar
Árnadóttur og fleiri þingmanna um
óháða faglega staðarvalsgreiningu
fyrir nýtt þjóðarsjúkrahús. Vonandi
taka þingmenn vel í tillöguna.
Eftir Auðun Svavar
Sigurðsson, Ásu
Atladóttur, Ásgeir
Vilhjálmsson, Guð-
jón Sigurbjartsson
og Vilhjálm Ara
Arason
» Gera þarf óháða,
faglega staðarvals-
greiningu fyrir nýja
þjóðarsjúkrahúsið til að
finna besta staðinn fyrir
sjúkrahúsið.
Auðun Svavar
Sigurðsson
Auðun er skurðlæknir, Ása er hjúkr-
unarfræðingur, Ásgeir er læknir,
Guðjón er viðskiptafræðingur og
Vilhjálmur Ari er heimilislæknir á
Slysa- og bráðamóttöku LSH.
Ása
Atladóttir
Ásgeir
Vilhjálmsson
Guðjón
Sigurbjartsson
Byggjum staðarval á réttum upplýsingum
Vilhjálmur Ari
Arason
Félagsmenn Kenn-
arasambands Íslands í
framhaldsskólum hafa
nú verið samnings-
lausir síðustu mánuði.
Nú þegar hvert félagið
á fætur öðru hefur
samið innan BHM er
horft til okkar fé-
lagsmanna sem von-
legt er og spurt frétta.
Helstu tíðindi eru
þau að framhaldsskólakennarar
vilja semja sem fyrst. Við samninga-
borðið er ekki margt sem skilur að
þegar kemur að umræðu um kaup
og kjör.
Stærsta hindrunin fyrir því að
samningar takist eru efndir fyrri
samnings sem skrifað var undir
2014. Í þeim samningi var sér-
staklega tekið fram að yrðu kerf-
isbreytingar á fyrirkomulagi náms í
framhaldsskólum yrði að meta það
viðbótarálag sem skapaðist á vinnu
kennara.
Haustið 2015 bárust framhalds-
skólum landsins stjórnvalds-
fyrirmæli um að stytta námstíma til
stúdentsprófs tafarlaust. Þannig
var námskrám og þúsundum
áfangalýsinga breytt nánast á
nokkrum vikum með tilheyrandi
vinnu og álagi á kennara og stjórn-
endur. Auk þess liggur fyrir að
stytting námstíma úr fjórum árum í
þrjú hefur falið í sér þjöppun náms-
efnis frá fyrra kerfi, svo álag á
kennara og stjórnendur hefur í
mörgum tilfellum aukist umtals-
vert.
Um leið og skólum var með einu
pennastriki gert að hefja svo viða-
miklar breytingar á uppbyggingu
náms í framhaldsskólum fylgdu
þessari ráðstöfun engir fjármunir. Í
mörgum tilfellum hafa kennarar
fylgt eftir umræddum
breytingum án þess að
fá álag metið til launa
eða fengið greiðslur fyr-
ir viðbótarvinnu.
Með þetta í fartesk-
inu er ljóst að ekki er
unnt að skrifa undir
kjarasamning án þess
að ákvæði fyrri samn-
ings hafi verið efnd. Til
að við getum skrifað
undir nýjan kjarasamn-
ing verðum við að hafa
vissu fyrir fullum efndum fyrri
samnings.
Kennarasamband Íslands semur
við fjármálaráðherra sem hefur
samningsumboð fyrir hönd íslenska
ríkisins. En mennta- og menningar-
málaráðuneytið ber að sjálfsögðu
ábyrgð á framkvæmd samnings-
bundinna ákvæða sem fagaðili.
Ég bind vonir við að ný ríkisstjórn
og nýr og metnaðarfullur mennta- og
menningarmálaráðherra hlutist til
um að fyrri kjarasamningur verði
efndur svo við getum horft til fram-
tíðar með nýjum kjarasamningi. Ég
hef ástæðu til að ætla að áherslur nú-
verandi ríkisstjórnar í menntamálum
verði skólasamfélaginu og þar með
kennurum til góðs og nýr ráðherra
hafi metnað til að ljúka þessu máli og
hlutast til um nýjan kjarasamning
sem standi til að efna í hvívetna.
Kennarar
vilja semja
Eftir Guðríði
Arnardóttur
Guðríður Arnardóttir
» Til þess að við getum
skrifað undir nýjan
kjarasamning verðum
við að hafa vissu fyrir
fullum efndum fyrri
samnings.
Höfundur er formaður Félags
framhaldsskólakennara.
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og
birtir aðsendar greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsam-
lega beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auð-
velt í notkun og tryggir öryggi í samskiptum milli starfs-
fólks Morgunblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir ekki
greinar sem einnig eru sendar á aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í
hægra horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist
felligluggi þar sem liðurinn „Senda inn grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað þarf notand-
inn að nýskrá sig inn í kerfið. Ítarlegar leiðbeiningar fylgja
hverju þrepi í skráningarferlinu. Eftir að viðkomandi hefur
skráð sig sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu
notanda og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er að senda
greinar allan sólarhringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla
virka daga í síma 569-1100 frá kl. 8-18.