Morgunblaðið - 27.03.2018, Síða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. MARS 2018
Dalvegi 16c | 201 Kópavogur | Sími 568 6411 | rafvorur@rafvorur.is
Amerísk
gæða heimilistæki
rafvorur.isRAFVÖRUR ehf
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/senda grein Prentun Landsprent ehf.
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Ríkisstjórn Íslands ákvað á fundi sín-
um í gær að taka þátt í samstilltum
aðgerðum ríkja Evrópusambandsins
og NATO gagnvart Rússlandi. Málið
var eina umfjöllunarefni fundarins.
Sextán þjóðir ESB auk annarra
þjóða hafa vísað alls 110 diplómötum
úr landi vegna efnavopnaárásar á
rússneska gagnnjósnarann Sergei
Skripal og Yuliu, dóttur hans, í enska
bænum Salsbury í byrjun mánaðar-
ins, en þau liggja enn bæði þungt
haldin á sjúkrahúsi.
Öllum tvíhliða fundum með rúss-
neskum ráðamönnum og háttsettum
embættismönnum verður frestað um
óákveðinn tíma. Því munu íslenskir
ráðamenn ekki sækja heimsmeist-
aramótið í knattspyrnu í sumar, en
þar með talinn er Guðni Th. Jóhann-
esson, forseti Íslands.
Utanríkismálanefnd þingsins var
upplýst um málið á fundi í utanrík-
isráðuneytinu síðdegis í gær og
skömmu síðar kom Anton Vasiliev,
sendiherra Rússa, til fundar við Guð-
laug Þór Þórðarson, utanríkisráð-
herra, sem tilkynnti honum áform ís-
lenskra stjórnvalda.
Rússar komi að rannsókninni
Guðlaugur Þór segir kveikjuna að
baki aðgerðum stjórnvalda vera að
Rússar hafi ekki sýnt samstarfsvilja
við rannsókn árásarinnar í Salsbury
og hafi gefið ófullnægjandi og ótrú-
verðugar skýringar á uppruna efna-
vopnanna. Rússar þurfi að koma að
lausn málsins.
„Viðbrögð rússneskra stjórnvalda
hafa ekki verið sannfærandi og þau
hafa ekki verið tilbúin að starfa með
Efnavopnastofnuninni og breskum
stjórnvöldum til að upplýsa málið,“
segir hann, en nefnir að fleira hafi þó
komið til.
„Það má segja að Salsbury-málið
sé kornið sem fyllti mælinn. Svo skul-
um við ekki gleyma því að hluti Úkra-
ínu er enn hernuminn og ekki eru
mörg ár frá því tölvuárás var gerð á
danska varnarmálaráðuneytið, að
ógleymdum afskiptum af lýðræðis-
legum kosningum í einstaka ríkjum,“
segir Guðlaugur Þór.
Áfram samstarf að mörgu leyti
Aðspurður segir hann að aðgerðir
stjórnvalda eigi aðeins við um tvíhliða
samskipti hátt settra ráðamanna
Rússlands. Samstarf á fjölþjóðavett-
vangi verði óbreytt.
„Sömuleiðis höfum við átt í allra-
handa samskiptum við Rússa, þ.e.a.s.
ráðherrar ríkjanna hittast á milli
landa vegna hinna ýmsu mála. Nú
frestum við slíku um ófyrirsjáanleg-
an tíma,“ segir Guðlaugur Þór.
„Lægra settir embættismenn
munu áfram verða í samskiptum við
okkur og vitanlega einskorðast þess-
ar aðgerðir við stjórnvöld. Margs
konar samskipti þjóðanna á öðrum
sviðum munu halda áfram eftir sem
áður. Við munum áfram eiga í sam-
ræðum við Rússa þótt við höfum tek-
ið afstöðu gegn þeim í þessum deilu-
málum,“ segir hann.
Ísland er eina ríkið sem ekki sendir
úr landi rússneska embættismenn.
Guðlaugur segir þátttöku Íslands
miðaða við stærð. Aðeins þrír útsend-
ir starfsmenn séu í íslenska sendi-
ráðinu í Moskvu. Almenn regla sé að
ríki gjaldi líku líkt í ráðstöfunum sem
þessum.
„Við vitum ekkert um viðbrögð
Rússa, en almenna reglan er sú að að-
gerðum sem þessum sé svarað með
sambærilegum hætti. Við gerum
þetta í samræmi við okkar stærð og
vonum auðvitað að úr þessu leysist.
Við viljum auðsjáanlega góð og upp-
byggileg samskipti milli Rússa og
annarra þjóða, en það er of snemmt
að segja til um hvað gerist næst,“
segir hann, en Rússar hafa á öllum
stigum málsins þvertekið fyrir að-
komu að árásinni og það gerði sendi-
herra Rússlands á Íslandi, Anton
Vasiliev, einnig að loknum fundinum í
gær. Í viðtölum við fjölmiðla sagði
hann að um slys hefði verið að ræða
og að Rússland tengdist því ekki á
nokkurn hátt.
Sýna stöðu Íslands skilning
Einhugur ríkti um málið í ríkis-
stjórn og einnig í utanríkismála-
nefnd. Guðlaugur Þór segir að enginn
hafi viljað ganga lengra eða skemur.
„Það skilja þetta allir. Önnur ríki hafa
mun fjölmennara starfslið í sínum
sendiráðum og því er ólíku saman að
jafna þar sem brottvísun sendierind-
reka er að jafnaði svarað í sömu
mynt,“ segir hann og nefnir að
bandalagsþjóðir Íslands hafi sýnt
ákvörðuninni skilning.
Framhaldið er óljóst, að sögn Guð-
laugs Þórs, en ekki er útilokað að til
frekari aðgerða komi.
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir,
formaður utanríkismálanefndar, seg-
ir að nálgun íslenskra stjórnvalda, að
senda embættismenn ekki úr landi,
sé skynsamleg. Hún telur ljóst að
mestar líkur séu á að Rússar hafi
staðið að baki árásinni í Salsbury.
„Það liggur ljóst fyrir að Rússar
hafa ekki viljað taka þátt í rannsókn
málsins og bandamenn okkar telja
með óyggjandi hætti að mestar líkur
séu á því að þeir hafi verið að baki
árásinni,“ segir hún. „Það er mikil-
vægt að við tökum þátt í aðgerðum
sem þessum með bandalagsþjóðum
okkar, en á sama tíma hugsum við
líka um okkar hagsmuni,“ bætir hún
við.
Ísland tekur afstöðu með
bandalagsþjóðunum
 Ríkisstjórnin var einhuga í málinu  Aðgerðirnar taka mið af stærð Íslands
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Utanríkisráðuneytið Guðlaugur Þór Þórðarson, utanríkisráðherra, upplýsti utanríkismálanefnd Alþingis um
ákvörðun ríkisstjórnarinnar síðdegis í gær. Við hlið hans er Sturla Sigurjónsson ráðuneytisstjóri.
Fyrir páska þarf atvinnu- og ný-
sköpunarráðuneytið að gefa út nýja
reglugerð um veiðigjöld. Reiknivilla
sem hefur áhrif á útreikning gjalds
eftir tegundum kom í ljós nýlega og
því þarf að reikna gjaldið út upp á
nýtt. Villan hefur ekki áhrif á gjald-
stofninn heldur
eingöngu
afkomuígildi
hvers stofns um
sig.
Áhrif þessarar
villu, að teknu til-
liti til upplýsinga
um landaðan afla
frá 1. september í
fyrra fram til
febrúarloka í ár,
eru að álögð
veiðigjöld í þorski, ýsu og öfugkjöftu
hafa verið ofreiknuð um 200 millj-
ónir króna á meðan veiðigjald af öðr-
um botnfisktegundum er 128 millj-
ónum króna lægra en vera skyldi,
miðað við réttar forsendur í útreikn-
ingi. Hvað viðvíkur uppsjávarfiski
hefur veiðigjald af kolmunna og síld
verið hærra en ella væri um 10,4
millj. kr. og gjald af loðnu og síld
hefði átt að vera 14,5 millj. kr. Ráðu-
neytið telur þó fjárhæðir vegna upp-
sjávarfisks að öllum líkindum of-
reiknaðar af gefnum ákveðnum
forsendum.
Mjög versnandi afkoma
„Þetta er leiðrétting á útreikn-
ingum á gjöldum sem við höfum
gagnrýnt. Þessi gjaldheimta er held-
ur ekki í takt við afkomu grein-
arinnar í dag. Víða frá eru að koma
fram upplýsingar um versnandi af-
komu,“ segir Jens Garðar Helgason,
formaður Samtaka fyrirtækja í sjáv-
arútvegi. Hann bendir á að inni í
væntanlegri leiðréttingu sé hækkun
á gjöldum á tegundir eins og grálúðu
og gulllax, sem komi sér illa fyrir út-
gerð frystitogara. sbs@mbl.is
Villa var
í veiði-
gjöldum
Sjómenn Trollið er híft um borð.
 Endurútreikningar
og ný reglugerð
Jens Garðar
Helgason
Algengt er að fólk kaupi tryggingar
fyrir gæludýr sín hér á landi, sér í
lagi fyrir hunda og ketti. Á heimasíð-
um stóru tryggingafélaganna má sjá
að hægt er að kaupa tryggingar á
borð við sjúkrakostnaðartryggingu,
afnotamissistryggingu, líftryggingu,
umönnunartryggingu og ábyrgð-
artryggingu fyrir blessuð dýrin.
Þessar tryggingar geta til að mynda
mætt útgjöldum ef dýrið veikist eða
ef það veldur tjóni, og bætt eigendum
ef það drepst í slysi eða vegna veik-
inda.
Erfitt er að henda reiður á því
hversu mörg dýr eru tryggð hér á
landi en samkvæmt upplýsingum frá
VÍS eru nokkur þúsund gæludýr
tryggð hjá félaginu.
Athygli vekur að aðeins er hægt að
kaupa tryggingar fyrir gæludýr fram
til fimm ára aldurs, samkvæmt skil-
málum á heimasíðum VÍS og Sjóvár.
Hjá Tryggingamiðstöðinni er hægt
að tryggja dýr fram til sjö ára aldurs.
Þetta gerir gæludýraeigendum vita-
skuld erfiðara fyrir að ætla að skipta
um tryggingafélag en ella. Þá renna
tryggingar gjarnan út hjá hundum
þegar þeir ná tíu ára aldri og hjá
köttum við þrettán ára aldur.
„Varðandi aldurstakmörk í gælu-
dýratryggingum þá er það í raun
bara áhættumat sem ræður ferðinni.
Eftir ákveðinn aldur fara líkur á
sjúkdómum að aukast sem eðlilegur
fylgifiskur hækkandi aldurs frekar
en að vera sérstök vátrygg-
ingaráhætta. Sama gildir um há-
marksaldur við kaup,“ segir Kjartan
Vilhjálmsson, framkvæmdastjóri ein-
staklingsráðgjafar og markaðsmála
hjá Tryggingamiðstöðinni. Svipuð
svör fást hjá VÍS; líkur á bóta-
skyldum atvikum aukist mikið eftir
að fimm ára aldri sé náð.
„Þó að dýrið verði að vera fimm
ára eða yngra þegar tryggingin er
keypt gildir ábyrgðar- og umönn-
unartryggingin út lífaldur dýrsins,“
segir í svari VÍS. hdm@mbl.is
Þúsundir gæludýra tryggðar
 Ekki hægt
að tryggja dýrin
þegar þau eldast
Morgunblaðið/Eggert
Hundar Margir kaupa tryggingar
fyrir gæludýr sín hér á landi.