Morgunblaðið - 12.04.2018, Blaðsíða 89

MENNING 89
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 2018
PÖNTUN AUGLÝSINGA:
fyrir mánudaginn 16. apríl.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105 kata@mbl.is
SÉRBLAÐ
Fatnaður fyrir brúðhjónin, förðun, hárgreiðsla,
brúðkaupsferðin, veislumatur, veislusalir og
brúðargjafir eru meðal efnis í blaðinu.
Brúðkaupsblað
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn 20. apríl
ICQC 2018-20
Árið er 1953 og Jósef Stalínheldur sovésku samfélagi íheljargreipum sínum.Ógnarstjórnin er svo
grimm, að þegar harðstjórinn krefst
þess að fá upptöku af tónleikum, sem
ekki voru teknir upp, þora aðstand-
endur ekki annað en að halda öllum í
salnum og láta spila tónleikana upp á
nýtt, svo koma megi til móts við óskir
Stalíns. Enda vita menn að annars er
voðinn vís.
Í hirð Stalíns er sömu sögu að
segja. Malenkov (Jeffrey Tambor),
Níkita Krústjoff (Steve Buscemi),
Lavrentí Bería (Simon Russell Beale)
og Vjatjeslav Molotov (Michael Palin)
hlæja að lélegum bröndurum yfir
kvöldmatnum en þora ekki að segja
nei, þegar Stalín vill horfa á banda-
ríska kúrekamynd yfir eftirréttinum,
þrátt fyrir að allir hafi séð hana mörg-
um sinnum og vilji bara fara heim til
sín í háttinn. Enda hefur enginn sagt
nei við Stalín og lifað það að segja frá
því í mörg ár.
En þegar Stalín veikist alvarlega
breytist allt. Gamlar værur koma upp
á yfirborðið og ekki líður á löngu þar
til baráttan um völdin nær yfirhönd-
inni. Spurningin verður þá, hver
skyldi verða ofan á í þeim hráskinna-
leik?
Dauði Stalíns (The Death of Stalin)
er pólitísk ádeilumynd, sem tekur fyr-
ir þessa atburði í mars 1953 og greinir
frá þeim af þó nokkurri léttúð miðað
við þær aðstæður sem uppi voru.
Húmor myndarinnar snýst að tals-
verðu leyti um þann súrrealíska veru-
leika sem ríkti í sovésku samfélagi,
þar sem enginn þorði í raun að vera
hann sjálfur, nema hugsanlega Bería,
yfirmaður leyniþjónustunnar NKVD,
sem lætur útbúa langa og þykka lista
yfir óvini ríkisins og skjóta hvern þann
sem gæti reynst óþægur ljár í þúfu.
Raunar er það visst afrek leikstjór-
ans Armando Ianucci (sem annars er
þekktur fyrir sjónvarpsseríurnar The
Thick of It og Veep) að ná að gera ótt-
ann við reiði Stalíns að hálfgerðu að-
hlátursefni, án þess að hryllingur Stal-
ínismans skyggi um of á hinar
grátbroslegu aðstæður. Handrit
myndarinnar dregur þær vel fram og
er snert á ýmsum hlutum, eins og
„svörtu hröfnunum“, bílum leyniþjón-
ustunnar NKVD sem fóru um að næt-
urlagi og gripu næstu fórnarlömb
Stalíns.
Tónlist myndarinnar er ákaflega
vel úr garði gerð og hjálpar mikið til
við að búa til andrúmsloft myndar-
innar, sem og að halda henni á léttum
nótum þrátt fyrir kaldranalegt við-
fangsefni.
Leikaralið myndarinnar gefur þeg-
ar í stað til kynna að hér er valinn
maður í hverju rúmi, og má sér-
staklega nefna Steve Buscemi sem
hinn undirförula Krústjoff eða Jeffrey
Tambor (Arrested Development) sem
hinn hégómlega Malenkov. Þekktir
breskir grínistar eins og Paul White-
house (The Fast Show) að ógleymdu
gamla brýninu Michael Palin sýna síð-
an hér gamalkunna takta í hlut-
verkum sínum.
Þá á Jason Isaacs (Harry Potter,
Star Trek: Discovery) einhverja
svakalegustu innkomu seinni tíma,
bókstaflega, sem marskálkurinn
Giorgí Zhukov, hetjan úr seinni
heimsstyrjöld. Isaacs leikur Zhukov
með því stórkostlega sjálfstrausti og
hroka sem hreinlega hlyti að einkenna
hvern þann mann sem hefði lagt
Þriðja ríkið að fótum sér.
Simon Russell Beale stendur þó lík-
lega fremstur meðal jafningja með
túlkun sinni á Lavrentí Bería, böðli
Stalín. Bería er líklega einhver ógeð-
felldasti maður sem saga 20. aldar-
innar hefur að geyma, og er þá mikið
sagt. Í myndinni er ekkert dregið und-
an með þá miklu persónuleikabresti
sem einkenndu Bería og fær Russell
Beale það mjög svo óöfundsverða
hlutverk að leiða þennan misindis-
mann fram í dagsljósið og gerir það
svo vel að áhorfandinn fær næstum
því samúð með honum.
Það skal þó tekið fram, að þó að
Iannucci hafi tekist að mestu að fara
fínt með þann kolsvarta húmor sem
myndin býður upp á, koma alveg
stundir þar sem ofbeldið verður nán-
ast yfirgengilegt og áhorfandinn fær
samviskubit yfir því að hafa hlegið að
þessum ömurlegu aðstæðum sem birt-
ast á skjánum. Myndin er því ekki fyr-
ir viðkvæma.
Þá gæti það truflað einhverja
áhugamenn um söguna, að Iannucci
hefur tekið atburðarás, sem í raun og
veru átti sér stað yfir nokkurra mán-
aða tímabil og þjappað saman niður í
um vikutímabil eða svo. Það skal þó
sagt honum til hróss, að myndin virk-
ar engu að síður raunsönn, þannig að
áhorfandinn fær á tilfinninguna að
svona hafi hlutirnir verið, þó að Ian-
nucci taki sér skáldaleyfi með tíma-
rammann.
Dauði Stalíns er því hin fínasta
gamanmynd, sér í lagi fyrir þá sem
hafa gaman að svörtum húmor eða
fólk sem hefur áhuga á sögu Sovét-
ríkjanna og 20. aldarinnar.
Kankvísir Kremlverjar
Úr vöndu að ráða Þegar Stalín veikist alvarlega er voðinn vís fyrir undirsáta hans, sem brátt fara að keppa um völdin.
Háskólabíó og Borgarbíó
Akureyri
Dauði Stalíns bbbbm
Leikstjóri: Armando Iannucci. Handrit:
Armando Iannucci, David Schneider, Ian
Martin og Peter Fellows. Aðalhlutverk:
Steve Buscemi, Simon Russell Beale,
Jeffrey Tambor, Andrea Riseborough,
Rupert Friend, Jason Isaacs, Michael
Palin og Olga Kurylenko. Bretland og
Frakkland, 2017. 107 mínútur.
STEFÁN GUNNAR
SVEINSSON
KVIKMYNDIR
Sýning myndlistarmannsins Serge
Comte, Reykjaville, verður opnuð í
Listastofunni, Hringbraut 19, í dag,
fimmtudag, kl. 18.
„Á göngum sínum um Reykjavík
er Serge Comte í senn íbúi og
ferðalangur. Hann tekur myndir af
borginni á farsíma og dregur fram
ný sjónarhorn og myndefni sem
endurspegla leit hans að sjálfsmynd
sem sannur íbúi Reykjaville.“
Þrjátíu myndir úr Reykjaville-
seríu listamannsins verða sýndar
og eru prentaðar á sandpappír.
Serge Comte hefur búið á Íslandi
um árabil. Frá síðasta áratug 20.
aldar hafa verk hans sprottið upp
úr vídeólist og stafrænu umhverfi.
Önnur verk eftir hann má sjá á
sýningunni „Haïkus du Crew“, hjá
Alliance française, Tryggvagötu 8.
Reykjaville Hluti einnar myndar Serge
Comte á sýningunni í Listastofunni.
Reykjaville á sýn-
ingu Serge Comte
Heima er yfirskrift sýningar sem
hefur verið opnuð í Skoti Ljós-
myndasafns Reykjavíkur með ljós-
myndum eftir Hönnu Siv Bjarnar-
dóttur.
Hanna heimsótti nokkra af eldri
íbúum Stokkseyrar og myndaði á
heimilum þeirra. Hún segir að í
stuttri heimsókn sé hægt að komast
að ýmsu um manneskjuna sem þar
býr en heimilið endurspeglar per-
sónuleika og sögu fólks.
„Ég kannast við allt fólkið sem ég
heimsótti en hafði komið heim til
fæstra. Það er sérstök upplifun að
koma í heimsókn til alls þessa fólks
eftir að hafa ímyndað mér árum
saman hvernig heimili þeirra er,“
segir Hanna Siv. Hún útskrifaðist
úr Ljósmyndaskólanum fyrir rúmu
ári og er þetta fyrsta einkasýning
hennar í opinberu rými.
Heima Hluti eins verks Hönnu Sivjar.
Heimilismyndir
sýndar í Skotinu
Ljósmynd/ Hanna Siv Bjarnadóttir