Morgunblaðið - 15.05.2018, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 2018
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Þjóðskrá þarf að vinna úr um 2.000
málum á hverju ári þar sem athuga-
semdir hafa verið gerðar við lög-
heimilisskráningu. Í stjórnarfrum-
varpi sem liggur
fyrir Alþingi er
gert ráð fyrir að
þinglýstum eig-
endum fasteigna
sé tilkynnt þegar
fólk skráir lög-
heimili sitt í eign-
um þeirra. Nú-
tímalegri og
skýrari lög munu
væntanlega
draga úr málafjölda.
Lögfræðingar samgöngu- og
sveitarstjórnarráðuneytisins munu
fara yfir fjöldaflutning lögheimila
fólks í Árneshreppi. Sú athugun
kemur til viðbótar athugun sem
Þjóðskrá vinnur að. Sigurður Ingi
Jóhannsson ráðherra segir þetta
óhjákvæmilegt vegna umræðunnar
sem verið hefur og eins hafi fyrir-
spurnir borist ráðuneytinu í
tengslum við þessi mál nú.
Óafgreitt frumvarp
Sigurður Ingi segir það stór-
furðulegt að fólk geti skráð lög-
heimili sitt heima hjá öðru fólki án
þess að það sé látið vita og geti
andmælt ef svo ber undir. Spurður
hvort ástæða sé til að breyta
reglum af þessu tilefni vísar ráð-
herra til frumvarps til laga um lög-
heimili og aðsetur sem hann lagði
fram á Alþingi í vetur en er óaf-
greitt. Þar er meðal annars kveðið á
um að eigandi fasteignar skuli
hlutast til um að skráning lögheim-
ilis einstaklinga sem hafa fasta bú-
setu í húsnæði hans sé rétt. Þá skal
Þjóðskrá Íslands senda rafræna til-
kynningu til eiganda fasteignar um
þá sem skrá lögheimili sitt í hans
fasteign.
Ástríður Jóhannesdóttir, sviðs-
stjóri stjórnsýslusviðs Þjóðskrár
Íslands, segir að núverandi fyrir-
komulagi hafi verið við lýði í all-
mörg ár. Ekki sé gert ráð fyrir fyr-
irframsamþykki húsráðenda en
þeir hafi haft heimild til að gera at-
hugasemdir eftir á. Fjölmörg rétt-
indi fólks grundvallast á lögheim-
ilisskráningu, ekki aðeins
kosningaréttur heldur einnig réttur
til bóta og jafnvel möguleiki á
bankaviðskiptum, og segir Ástríður
að þess vegna hafi verið lögð
áhersla á skjóta og skilvirka þjón-
ustu við skráningu lögheimilis. Síð-
ustu misseri hafi fólki verið boðið
upp á að breyta lögheimili á vef
Þjóðskrár og taki breytingin gildi
strax.
Á móti kemur að talsvert er um
rangar skráningar. Þjóðskrá tekur
við athugasemdum og þarf að
rannsaka slík mál vel og gefa fólki
kost á andmælum, áður en ákvörð-
un er tekin. Um 2.000 slík mál
koma upp á hverju ári og eru mörg
þeirra þung í vinnslu, að sögn
Ástríðar.
Hún segist ekki hafa upplýsingar
um ástæður þess hversu mörg mál
koma upp. Telur að skýringarnar
séu margvíslegar. Þó er vitað að
talsvert er af málum sem tengjast
viðvarandi húsnæðisskorti.
Nýju reglurnar sem lagt er til að
teknar verði upp þýða að athuga-
semdir eigenda húsnæðis koma
fram snemma í ferlinu. Ástríður
telur að það hafi einnig varn-
aðaráhrif þegar vitað er að húseig-
andi fær tilkynningu.
Frumvarpið snýst um fleiri mál,
svo sem heimild til hjóna að skrá
lögheimili á sitthvorum staðnum.
Varðandi úrræði Þjóðskrár þeg-
ar lögheimili er ranglega skráð þá
er í frumvarpinu kveðið á um heim-
ild hennar til að leita aðstoðar lög-
reglu. Þá er Þjóðskrá veitt heimild
til að leiðrétta augljósar villur og
hafna skráningu ef hún er röng.
Sveitarstjórn ákveður
kjörskrá
Ástríður segir að Þjóðskrá hafi
sett mál fólksins sem flutt hefur
lögheimili í Árneshrepp að undan-
förnu í forgang. Hún vonast til að
stofnunin afgreiði málið fyrir kosn-
ingar. Það er síðan hlutverk
sveitarstjórnar að breyta kjörskrá,
ef hún telur ástæðu til.
Sigurður Ingi telur ástæðu til að
fara yfir fleiri atriði sem tengjast
fámennum sveitarfélögum. Nefnir í
því sambandi boð fjársterkra ein-
staklinga um að hafa áhrif á
ákvarðanir sveitarstjórna og vísar
til umræðu um Hvalárvirkjun í
Árneshreppi og lagningu vegar um
Teigsskóg í Reykhólahreppi. At-
huga þurfi hvort slík boð og ákvarð-
anir hreppsnefndar Reykhóla-
hrepps stangist á við ákvæði
sveitarstjórnarlaga.
Þjóðskrá rannsakar 2.000 mál á ári
 Ákvæði í frumvarpi um lögheimili
 Eigendur fái sendar tilkynningar
Morgunblaðið/Golli
Gjögur 43 íbúar voru skráðir í Árneshreppi. 17 til viðbótar fluttu lögheimili sitt þangað áður en frestur vegna kjör-
skrár komandi kosninga rann út. Lögfræðingar samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins skoða nú flutningana.
Sigurður Ingi
Jóhannsson
Tveir af þeim „nýbúum“ í Árneshreppi sem sakaðir
hafa verið um lögheimilisskráningu til málamynda,
vegna deilna í sveitarfélaginu um virkjanamál, eru há-
skólanemar og halda heimili með föður sínum og
stjúpföður, Ólafi Valssyni, kaupmanni í Norðurfirði.
Kemur þetta fram í tilkynningu frá honum.
Fram kemur að þær hafi fengið bréf frá Þjóðskrá
um að borist hefðu upplýsingar sem bentu til þess að
þær byggju ekki hjá Ólafi. Hann segir að þær hafi
bent Þjóðskrá á að þær væru námsmenn og félli mál-
ið einfaldlega um sjálft sig með því. „Það er hinsvegar ólíðandi að
oddviti Árneshrepps efni til fjölmiðlafárs með útsendingu minnisblaðs
lögmanns sem borgaður hefur verið af HS Orku í gegnum dótturfélag
á Ísafirði. Ég frábið mér þessar nornaveiðar og aðferðir til að verja
hagsmuni auðmannanna en hirði ekki um að endursegja boð þeirra um
eingreiðslur til hreppsins til að liðka fyrir leyfi til virkjunar Hvalár,“
skrifar Ólafur.
Tveir „nýbúanna“ eru nemar
YFIRLÝSING ÚR ÁRNESHREPPI
Ólafur Valsson
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Við áttum mjög gott samtal,“ segir
Katrín Sif Sigurgeirsdóttir, formað-
ur kjaranefndar Ljósmæðrafélags
Íslands að loknum vinnufundi með
samninganefnd ríkisins.
Að sögn Katrínar hefur annar
vinnufundur verið boðaður á mið-
vikudag.
„Það stóð til að boða hefðbundinn
samningafund en niðurstaðan var að
vinnufundur yrði heppilegri,“ segir
Katrín Sif ánægð með samtal dags-
ins þó að ekkert sé fast í hendi.
„Samtalið hefur breyst og er orðið
lausnarmiðaðra. Við leyfum okkur
að bera bjartsýnar. Auðvitað verður
fólk þreytt eftir langa samningalotu
en samningana þurfum við að klára,“
segir Katrín Sif og bætir við að ljós-
mæður séu í baráttuhug og ánægðar
með þær góðu samræður sem nú
eigi sér stað.
Ljósmæður
segja sam-
talið breytt
 Lausnamiðaðra
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Samningar Viðræður ganga betur.
„Spáð er fari lægða hér við land úr suðvestri næstu daga,“ skrifar Einar
Sveinbjörnsson veðurfræðingur á facebooksíðu sína í gær. Hann bendir á
að það gæti gránað eða snjóað til fjalla og verið talsverð úrkoma með skil-
um seint á fimmtudag eða snemma á föstudag.
Spáð er djúpri lægð að morgni hvítasunnudags. „Ekki þarf að fjölyrða
um það leiðindarok sem verður á landinu gangi spáin eftir,“ skrifar Einar,
þó að ekki sé útsynningur og éljagangur núna eins og fyrstu daga mán-
aðarins sé enn kalt loft í vestri sem fóðri lægðir.
Spáir leiðindaroki á hvítasunnudag
Morgunblaðið/Eggert
Sigurður Gísli Pálmason, segir
málflutning Haralds Benedikts-
sonar, þingmanns Sjálfstæðis-
flokksins, um Árneshrepp vera af-
ar einsleitan en
Haraldur sagði í
Morgunblaðinu í
gær að fjár-
sterkir aðilar
væru í fjand-
samlegri yfir-
töku á fámenn-
um sveitarfé-
lögum. „Þetta er
undarlega eins-
leitur málflutn-
ingur hjá þess-
um þingmanni en maður gerir
kröfur til að þeir hugsi og horfi á
stóru myndina en það kýs hann að
gera ekki,“ segir Sigurður sem er
baráttumaður fyrir friðun svæð-
isins. Sautján manns hafa á síð-
ustu vikum flutt lögheimili sitt í
Árneshrepp á Ströndum í aðdrag-
anda sveitarstjórnarkosninga, en
áður voru þar 43 með lögheimil.
Ný hreppsnefnd í þessu fámenn-
asta sveitarfélagi landsins mun
ráða miklu um byggingu fyrirhug-
aðrar Hvalárvirkjunar.
Sigurður segist ekki þekkja til
lögheimilisflutninganna en hefur
heyrt af því að það sé mikill hiti í
heimafólkinu í hreppnum enda
gríðarlegir hagsmunir í húfi.
„Haraldur hefur fundið að því að
við höfum boðið sveitarstjórnum
að kosta athugun á öðrum kostum
í þeim tilgangi að finna betri lausn
sem leiðir síður til náttúruspjalla.
Það sem skiptir mestu máli og
þarf að hafa í huga í þeim efnum,
sem þingmaðurinn kýs að gera
ekki, er að þessi boð okkar eru al-
gjörlega skilyrðislaus,“ segir Sig-
urður.
Boðist ýmsar fyrirgreiðslur
„Þingmaðurinn lætur þess alveg
ógetið í gagnrýni sinni að risastór
virkjanafyrirtæki sem eru í eigu
erlendra auðmanna svífast einskis
til þess að ná sínu fram og hafa
boðið sveitarfélagi eins og Árnes-
hreppi, sem berst í bökkum fjár-
hagslega, ýmiss konar fyr-
irgreiðslu með því skilyrði að
fallist verði á virkjun. Þeir hafa
boðist til þess að gera upp skóla-
húsið, leggja hitaveitu og ljósleið-
ara og hvað eina sem kemur virkj-
unaframkvæmdum ekki við og nú
hefur skipulagsstofnun meðal ann-
ars til athuganar hvort þessi fram-
ganga kunni að vera refsiverð.“
Sigurður bætir því við að nú sé
það greinilega orðið aðfinnsluvert
að vilja vernda náttúruna.
mhj@mbl.is
Segir málflutning
Haralds einsleitan
 Náttúruvernd greinilega orðin að-
finnsluverð, segir Sigurður Gísli Pálmason
Sigurður Gísli
Pálmason