Fréttablaðið - 08.09.2018, Qupperneq 6

MenntaMál „Ég hef gert athuga­
semdir við þessi próf undanfarin
fimm ár en þær hafa greinilega engin
áhrif. Mér finnst þau fara heldur
versnandi ef eitthvað er. Á meðan
ekkert breytist held ég áfram, því
þetta er virkilega alvarlegt mál,“
segir Eiríkur Rögnvaldsson, prófess­
or emeritus í íslenskri málfræði, um
kynningarpróf vegna samræmds
prófs í íslensku fyrir 9. bekk.
Umrætt könnunarpróf er að finna
á vef Menntamálastofnunar en fram
undan er endurfyrirlögn samræmdra
próf í íslensku og ensku í tíu grunn­
skólum. Nemendur lentu í tækni­
legum vandræðum þegar prófin voru
haldin í mars síðastliðnum en 130
skólar völdu að leggja prófin fyrir
aftur síðastliðið vor.
Eiríkur telur það klárt mál að
prófin undanfarin ár hafi ekki verið í
samræmi við námskrá. Meðal annars
hafi verið sýnt fram á það í nýlegri
meistararitgerð Ýrar Þórðardóttur.
Það sem Eiríkur gagnrýnir sérstak­
lega er málnotkunarhluti prófsins.
„Ég hef auðvitað ekki séð sjálft
prófið en maður hlýtur að ætla að
kynningarprófið gefi rétta mynd.
Annars væri verið að leiða nem­
endur á villigötur. Það eru kolrangar
áherslur í þessum hluta prófsins.“
Að sögn Eiríks er framsetningin
bæði alvarleg gagnvart tungumál­
inu og málnotendum. „Það er viður­
kennt að viðhorf málnotenda, ekki
síst ungs fólks, til tungumálsins
skiptir miklu máli fyrir framtíðar­
horfur tungumálsins. Ef þeir eru nei­
kvæðir gagnvart tungumálinu er það
ekki til þess fallið að styrkja það. Ég
held að próf af þessu tagi skapi ekki
jákvætt viðhorf til íslenskunnar.“
Hann segir það sérstaklega slæmt
að beinlínis sé verið að veiða nem­
endur í gildrur, meðal annars með
því að lauma tveimur villum í sömu
spurningu. „Það er verið að athuga
hvað nemendur kunna ekki, frekar
en hvað þeir kunna.“
Þá telur Eiríkur að með prófinu
sé ekki verið að prófa kunnáttu og
þekkingu nemenda heldur mál­
tilfinningu þeirra, sem sé allt annað.
„Máltilfinning barna mótast af
því málumhverfi sem þau alast upp
í. Það má líkja þessu við trúna. Börn
taka oft þá trú sem foreldrarnir hafa
og það má ekki mismuna eftir því.
Börn sem eiga menntaða foreldra
sem tala „rétt mál“ standa betur að
vígi því þau heyra þetta viðurkennda
mál á máltökustigi.“
sighvatur@frettabladid.is
Segir áherslurnar kolrangar í
samræmdu íslenskuprófi
Þessar stúlkur, og fleiri, lentu í vandræðum með próf í vegna tæknilegra erfiðleika. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Dæmi um spurningar í könnunarprófinu
Hvað telst gott mál?
o Mig syfjar alltaf yfir sjón-
varpinu.
o Honum syfjar alltaf yfir sjón-
varpinu.
o Mér syfjar alltaf yfir sjón-
varpinu.
o Henni syfjar alltaf yfir sjón-
varpinu.
Hvað telst gott mál?
o Kristín og Guðrún litu hvor til
aðrar.
o Kristín og Guðrún litu til
hvorrar annarrar.
o Kristín og Guðrún litu hvor til
annars.
o Kristín og Guðrún litu hvor til
annarrar.
Hvað telst ekki
gott mál?
o Fargið ekki öllu fiðurfénu strax.
o Við skulum fergja heyið því
brátt rignir.
o Fergið ætlaði mig lifandi að
drepa.
o Það var þungu fargi af mér létt.
Það er verið að
athuga hvað nem-
endur kunna ekki, frekar en
hvað þeir kunna.
Eiríkur Rögnvaldsson,
prófessor emeritus
í íslenskri málfræði
Eiríkur Rögnvaldsson,
prófessor emeritus í
íslenskri málfræði, gagn-
rýnir kynningarpróf
fyrir samræmd próf í
íslensku fyrir 9. bekk.
Hann telur kolrangar
áherslur vera í prófinu
sem sé ekki í samræmi
við námskrá. Spurningar
snúist ekki um kunnáttu
og þekkingu heldur mál-
tilfinningu.
Hvað telst gott mál?
o Ég saknaði engans.
o Það var beðið mig að vaska
upp.
o Mér var sagt upp vinnunni í
gær.
o Ég vill heimsækja afa.
www.provision.is
Ánægðari
augu
Náttúruleg vörn gegn augnþurrki
Þrjár sameindir sem veita ánægðari augu allan daginn.
Thealoz®, Thealoz Duo® og Thealoz Duo Gel® eru allt einstakar
vörur í meðhöndlun á augnþurrki. Þær viðhalda raka og verja
augun gegn þurrki á náttúrulegan hátt.
Tárafilma verður fyrir ofþornun.
Hornhimnan bætir fyrir skortinn á
rakanum sem veldur því að frumur
skemmast og deyja.
Tárafilman endar í ójafnvægi.
Trehalósi kemur jafnvægi á frumur
hornhimnunnar og verndar þær gegn
þurrki. Hýalúnsýran bætir rakann og
smyr yfirborð hornhimnunnar. Karbómer
gerir gelinu kleift að endast lengur.
Saman veitir þetta langvarandi létti og
tárafilman fær hjálp við að komast aftur
í jafnvægi.
FYRIR EFTIR
TREHALÓSI – er náttúruleg sameind sem
finnst í mörgum plöntun og hjálpar þeim að lifa
í þurru umhverfi. Trehalósi verndar frumur horn-
himnunnar fyrir þurrki.
HÝALÚRONSÝRA – er að finna í augunum og
hefur einstaka getu til að binda vatn. Hún hjálpar
til við að smyrja og viðhalda táravökvanum á
yfirborði augans.
KARBÓMER – gerir það að verkum að gelið
helst lengur og veitir langvarandi léttir fyrir
og vellíðan í augunum.
Þurr fruma Hyaluronsýra
gefur raka
Karbomer veitir
langvarandi
létti
Tárafilma
Threhalósi verndar
frumurnar
Frumur
hornhimnu
með trehalósi
Frumur
hornfimnu
allan daginn
Thealoz Duo® er ný aðferð við meðhöndlun augnþurrks sem
sækir innblástur beint til náttúrunnar. Til þess að koma jafnvægi
á tárafilmuna er notað náttúrulega efnið trehalósa, sem kemur á
jafnvægi og verndar frumurnar á yfirborði hornhimnunnar.
Einnig er notuð hýalúnsýra sem smyr yfirborðið og gefur raka.
Nýtt!
Gel fyrir nót tina

og ef tir þörfum
á daginn
SJÓ 0917-8 Thealoz bæklingur 2017.indd 1 20/09/17 09:35
www.provision.is
Ánægðari
augu
Náttúruleg vörn gegn ugnþurrki
Þrjár sameindir sem veita ánægðari augu allan daginn.
Thealoz®, Thealoz Duo® og Thealoz Duo Gel® eru allt einstakar
vörur í meðhöndlun á augnþurrki. Þær viðhalda raka og verja
augun gegn þurrki á náttúrulegan hátt.
Tárafilma verður fyrir ofþornun.
Hornhimnan bætir fyrir skortinn á
rakanum sem veldur því að frumur
skemmast og deyja.
Tárafilman endar í ójafnvægi.
Trehalósi kemur jafnvægi á frumur
hornhimnunnar og verndar þær gegn
þurrki. Hýalúnsýran bætir rakann og
smyr yfirborð hornhimnunnar. Karbómer
gerir gelinu kleift að endast lengur.
Saman veitir þetta langvarandi létti og
tárafilman fær hjálp við að komast aftur
í jafnvægi.
FYRIR EFTIR
TREHALÓSI – er náttúruleg sameind sem
finnst í mörgum plöntun og hjálpar þeim að lifa
í þurru umhverfi. Trehalósi verndar frumur horn-
himnunnar fyrir þurrki.
HÝALÚRONSÝRA – er að finna í augunum og
hefur einstaka getu til að binda vatn. Hún hjálpar
til við að smyrja og viðhalda táravökvanum á
yfirborði augans.
KARBÓMER – gerir það að verkum að gelið
helst lengur og veitir langvarandi léttir fyrir
og vellíðan í augunum.
Þurr fruma Hyaluronsýra
gefur raka
Karbomer veitir
langvarandi
létti
Tárafilma
Threhalósi verndar
frumurnar
Frumur
hornhimnu
með trehalósi
Frumur
hornfimnu
allan daginn
Thealoz Duo® er ný aðferð við meðhöndlun augnþurrks sem
sækir innblástur beint til náttúrunnar. Til þess að koma jafnvægi
á tárafil una er notað náttúrulega efnið trehalósa, sem kemur á
jafnvægi og verndar frumurnar á yfirborði hornhimnunnar.
Einnig er notuð hýalúnsýra sem smyr yfirborðið og gefur raka.
Nýtt!
Gel fyrir nót tina

og ef tir þörfum
á daginn
SJÓ 0917-8 Thealoz bæklingur 2017.indd 1 20/09/17 09:35
Thealoz eru einstakir augndropar sem viðhalda raka og verja augun fyrir þurrki á náttúrulegan hátt.
Náttúruleg vörn gegn augnþ rrki
• Trehalósi kemur á jafnvægi og verndar frumur hornhimnu
• Hýaluronsýra smyr og gefur langvarandi raka
• Karbómer fær gelið til að halda virkni enn lengur
• Sérstaklega milt fyrir augun
• Mælt með fyrir augnlinsur
• Án rotvarnarefna
KJaRaMál Stjórn Eflingar hefur sam­
þykkt ályktun þar sem formanni og
forystu félagsins er falið að kanna
grundvöll þess að efna til samflots
í komandi kjaraviðræðum.
Er þar horft til tveggja stærstu
hópa launafólks á landinu, almenns
verkafólks innan Starfsgreinasam­
bandsins og verslunarfólks innan
VR og Landssambands verslunar­
manna.
Í ályktuninni segir að það sé mat
stjórnar Eflingar að samflot þessara
aðila myndi færa verkalýðshreyf­
ingunni mikinn styrk og slagkraft í
viðræðum við atvinnurekendur og
stjórnvöld.
Haft er eftir Sólveigu Önnu Jóns­
dóttur, formanni Eflingar, að mjög
gott samband hafi myndast með
nýrri forystu VR og í því felist miklir
möguleikar. Með samfloti þessara
aðila yrði mögulega til öflugasta
bandalag sem sést hefur í kjara­
samningum. – sar
Efling vill kanna
samflot með VR
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður
Eflingar. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
UMhveRfisMál Rekstraraðilar eldis­
stöðvarinnar N­lax að Auðbrekku í
Húsavík eru til skoðunar hjá Fiski­
stofu eftir að hafa ekki tilkynnt um
slysasleppingu á regnbogasilungi í
síðasta mánuði. Lögum samkvæmt
er skylda að tilkynna slík slys.
Í tilkynningu frá Matvælastofnun
segir að við slátrun úr einu keri fyrir­
tækisins hafi rist losnað af niður­
fallsröri í kerinu og fiskar komist í
frárennsli stöðvarinnar sem rennur
í fráveitukerfi Húsavíkur.
„Fyrir liggur að eldisfiskar bárust
í fráveitu bæjarins.“
Samkvæmt upplýsingum frá
Matvælastofnun er umfang slyss­
ins óljóst en talið óverulegt. N­lax
áætlar að 300 regnbogasilungar hafi
verið í kerfinu þegar atvikið átti sér
stað og uppgefnar sláturtölur gefi
til kynna að hátt hlutfall þeirra hafi
skilað sér í slátrun.
„Engin hreinsun er í fráveitukerf­
inu og því ekki hægt að útiloka að
lifandi fiskur hafi borist til sjávar.
Eldisfiskurinn er ófrjór og getur ekki
fjölgað sér í íslenskri náttúru.“ – smj
Silungur endaði
í fráveitukerfinu
8 . s e p t e M b e R 2 0 1 8 l a U G a R D a G U R6 f R é t t i R ∙ f R é t t a b l a ð i ð
0
8
-0
9
-2
0
1
8

0
4
:2
9
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
C
4
-5
2
1
8
2
0
C
4
-5
0
D
C
2
0
C
4
-4
F
A
0
2
0
C
4
-4
E
6
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
1
1
2
s
_
7
_
9
_
2
0
1
8
C
M
Y
K