Verslunartíðindi - 01.06.1931, Blaðsíða 11

VERSLUNARTÍÐINDx
53
af því salti, sem flutt er til íslands og Nor-
egs fer í saltfiskinn, sem svo aftur er flutt-
ur til Spánar.
Hinn aukni kostnaður við saltið veldur
máske ekki neinum tilfinnanlegum mismun
á verði fiskjarins, en í heild sinni þá eru
upphæðir þær, sem hjer um ræðir engan
vegin litlar.
Við ihugun þessa máls þá er ekki of
hart að orði komist, þó sagt sje að fram-
koma spænskra saltútflytjenda sje miður
vingjarnleg, og hún er tilraun til að ábat-
ast á erfiðleikum annara, að ekki sje nefnt
að framkoma þeirra sje beint fjandsamleg
hagsmunum þeirra eigin lands, — þótt í
litlu sje. Þessu ber að mótmæla harðlega.
Ef eigendur jafnt og neytendur ýmissa
landa, sem hjer eiga hlut að máli mót-
mæltu því að svona sje farið með þá og ef
afstaða þeirra getur orðið til þess að
minna flytjist út af salti frá Spáni, þá
væri hægt að koma spænskum sendendum
í skilning um að þeir tapa við að hundsa
skoðanir þeirra, sem flytja og kaupa salt-
ið af þeim.
Rússneska steinolían.
Þrátt fyrir það þótt rússneska ráðstjórn-
in haff tekið rússnesku steinolíulindirnar í
sínar hendur, hafa þó fyrri eigendur fengið
þaðan drjúgan skilding. Þessir fyrri eigend-
ur hafa í mörg ár barist fyrir rjetti sínum
til þessara rússnesku oliulinda, og náðist
að lokum samkomulag milli þeirra og ensk-
amerisku steinolíuhringanna annars vegar
og ráðstjórnarinnar hins vegar.
Fyrir 10 árum liðnum, þegar menn bjugg-
ust við að rússneska ráðstjórnarríkið
myndi ekki eiga langan aldur, snjeri því
Henry Deterding sjer til fyrverandi olíu-
kónganna frá Kaukasus, sem höfðu leitað
sjer hælis í París og bauð þeim 12 milj.
sterlingspund fyrir olíusvæðin, sem þeir
höfðu haft yfir að ráða. Átti þessi upphæð
að greiðast þegar ráðstjórnin væri farin frá
völdum. En fyrirframgreiðsla var þá ákveð-
in 750 þús. sterlingspund og var því fje
jafnað á milli rússnesku steinolíukónganna:
voru á meðal þeirra þekkt nöfn frá keis-
aratímanum, svo sem Mantascheir, Guk-
assow og Terakopow, sem áttu um skeið
ógrynni íjár.
En þegar sú von fór að dofna að ráð-
stjórninni yrði komið frá, var samningur-
inn upphafinn á milli Deterdings og Rúss-
anna, með því skilyrði að fyrirframgreiðsl-
an væri þeirra eign.
Þegar rússneska steinolían fór að koma
á markaðinn varð hörð barátta um hana
og vildu steinolíuhringarnir ekki viður-
kenna hana og töldu hana stolna verslun-
arvöru, og fór mikið fje í þessa baráttu,
en að lokum fór svo að Royal, Dutch,
Shell og Standard Oil komu sér saman um
að viðurkenna hana, síðan hefur flutst mik-
ið af rússneskri olíu til Englands, Þýska-
lands, Ítalíu, Spánar og Frakklands, og er
nú talið að ráðstjórnin fái nú 120—150
milj. gullrúbla á ári fyrir þennan útflutning.
Nýlega var þess getið í franska þinginu,
að til franska sjóliðsins færi á ári hverju
rússnesk olía fyrir 500 milj. franka, og
sparaðist við þau kaup 100 milj. frankar á
ári.
Alþjóðasamband kaukasiskra steinolíu-
eigenda hefir gert margar tilraunir til þess
að fá þessa vöru tildæmda sjer jafnskjótt
og hún kom á markaðinn, þar sem hér
vœri um þá rjettu eigendur að tala. Sýndi
sambandið s vo mikla þrautseigju í þessu
máli, að Deterding vann það til að eftir-
láta því 5°/0 af söluverði olíunnar til þess
að fá frið, og nemur sú upphæð ca. 26
milj. gullfr. á ári.
Þetta eru miklar tekjur af eignum, sem