Morgunblaðið - 15.06.2018, Blaðsíða 22

22 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JÚNÍ 2018
Sími 555 2992 og 698 7999
• Við hárlosi
• Mýkir liðina
• Betri næringar-
upptaka
Náttúruolía sem hundar elska
Við höfum notað Dog Nikita hundaolíu fyrir hundana
okkar í 3 ár og við erum ekkert á því að hætta.
Feldurinn á þeim er mjúkur, fallegur og hárlosið á
þeim gengur fyrr yfir. Þófarnir eru mjúkir og sléttir
en ekki harðir og grófir eins og þeir verða oft.Við
mælum með Dog Nikita hundaolíu.
Páll Ingi Haraldsson
EldurÍs hundar
Við mælum með Dog NIKITA hundaolíu
NIKITA hundaolía - Selaolía fyrir hunda
• Gott við exemi
• Betri og sterkari
fætur
2015 gerði VG
flokkssamþykkt um að
vinna gegn frekari
hvalveiðum; friða hvali
– líka seli – við landið. Í
fyrra sumar voru þing-
menn flokksins að und-
irbúa tillögu um friðun
dýranna, sem leggja
átti fyrir Alþingi í byrj-
un þinghalds 2017/
2018. Áður en af því
gat orðið, hljóp þó Björt framtíð út
undan sér og kollvarpaði þeirri rík-
isstjórn, sem þá sat.
Með kosningum í október 2017
voru svo spilin stokkuð upp á nýtt,
og endaði sú uppstokkun með, að VG
myndaði og leiddi nýja ríkisstjórn. Í
fyrsta sinn í sögunni var svo skýrt
ákvæði um aukna dýra-, umhverfis-
og náttúruvernd í stjórnarsáttmál-
anum. Gladdi þetta dýra- og um-
hverfisvini.
Í apríl sl. ákveður Hvalur hf. síðan
að hefja dráp á langreyði aftur, eftir
tveggja ára hlé, en fyrirtækinu hafði
ekki tekizt að selja afurðirnar, enda
alþjóðleg samþykkt í gildi, CITES,
þar sem um 190 þjóðir skuldbinda
sig til að verzla ekki með eða leyfa
flutning á hvala-
afurðum í sinni lög-
sögu.
Gengu góðir menn
nú út frá því, að VG
myndi láta að sér
kveða, og afturkalla
gamalt hvalveiðileyfi,
sem Framsóknarmenn
höfðu – við allt önnur
skilyrði – veitt árið
2013.
Með því að nýta ekki
veiðiheimild 2015-2016
hafði réttur Hvals til
veiða rýrnað, auk þess, sem lögin um
stjórnun fiskveiða, nr. 38/1990,
kveða á um, að veiðiheimild veiti
hvorki eignarrétt né kröfurétt. Var
afturköllun gamalla og úreltra hval-
veiðileyfa því vart stórmál.
Það sannaðist þó enn einu sinni,
að kraftur klíkuskapar og valda er
mikill, en kraftur stefnu – líka þó
skýr og yfirlýst sé – svo og sannfær-
ingar, lítill, í þessu blessaða landi.
Þegar forsætisráðherra var spurð
um málið á þingi, var svarið, að ekki
væri gott að hringla mikið með
stjórnsýsluna í landinu, og því skyldi
fimm ára gömul hvalveiðireglugerð
gilda áfram.
Þetta mætti svo skoða aftur í
haust (eftir að búið væri að murka
líftóruna úr allt að 209 langreyðum,
næst stærsta spendýri jarðar, án
öruggs tilgangs, með ófyrir-
sjáanlegri áhættu fyrir ferðaþjón-
ustuna og sölu íslenzkra afurða er-
lendis, gegn ímynd og æru Íslands
og þvert á öll nútímaleg dýravernd-
unarsjónarmið).
Hér skal minnt á nokkur grund-
vallarsjónarmið, sem hljóta að gilda,
varðandi hvalveiðar:
Skv. skýrslu dr. Öen frá 19.2.
2015, um veiðar á 50 langreyðum við
Ísland, eru drápsaðferðir heift-
arlegar og kvalafullar fyrir dýrin.
Ekkert dýr drapst strax. Aðeins
sex dýr misstu meðvitund fljótlega.
36 dýr börðust um með skutulinn í
holdi, líffærum, vöðvum og innyflum
í allt að 3,5 mínútur. Átta dýr urðu
að heyja skelfilega lífsbaráttu, með
skutulinn, sem spennist út eins og
stálkló, rífandi og tætandi líffæri og
hold, í allt að 16 mínútur. Fjögur
þeirra varð að skjóta með sprengi-
skutli nr. 2, en það tekur allt að átta
mínútur að hlaða byssuna. Á meðan
urðu dýrin að þola ólýsanlegar kval-
ir, og líka í fleiri mínútur eftir að
skutull nr. 2 boraði sig inn í þau og
tætti hold þeirra og innyfli.
Getur það verið, að sú mannúð og
siðmenning, sem við viljum kenna
okkur við, réttlæti þessar veiði-
aðferðir og þetta dráp?
Skv. skoðanakönnunum í hinum
vestræna heimi, eru 10-15% manna
mjög miklir dýraverndar- og um-
hverfissinnar og önnur 10-15% veru-
legir dýravinir og náttúruunnendur.
Mikill hluti þessa fólks metur
matvörur og aðrar vörur, sem það
kaupir, út frá uppruna (ábyrg og
starfsmannavæn framleiðsla), dýra-
meðferð og dýrahaldi (dýravænt og
náttúrulegt umhverfi og hald) og
kaupir ekki og neytir ekki annars,
en það, sem fullnægir þessum kröf-
um.
Á sama hátt skoðar verulegur
hluti þessa fólks afstöðu og fram-
ferði annarra þjóða gagnvart dýrum,
lífríki og náttúru, þegar það velur
sér stað til sumarleyfisdvalar eða
frís.
Nýjar veiðar okkar Íslendinga á
langreyði, sem hvorki Norðmenn né
Japanir stunda, myndu væntanlega
minnka ferðamannastrauminn til
landsins um minnst 5 til 10%. Miðað
við að tekjur af ferðaþjónustu í
fyrra, 500 milljarða, næmi slíkt tap
25 til 50 milljörðum fyrir þjóðarbúið
á ári. Þó að ekki nema 1-2% myndu
hætta við að koma, vegna veiðanna,
næmi tapið 5 til 10 milljörðum á ári.
Rökin um, að þessar langreyða-
veiðar séu sjálfbærar, standast held-
ur ekki skoðun. Gömul og úrelt skil-
greining á „sjálfbærni“, sem sumir
beita hér enn, en er forn og úrelt, er
„að veiðar innan marka viðkomu
dýrastofns séu sjálfbærar veiðar“.
Rétt og nútímaleg, alþjóðleg skil-
greining á „sjálfbærni“ er, hins veg-
ar, þessi:
a) Dýrastofn sé heilbrigður og vel
á sig kominn, og veitt sé innan
marka viðkomu stofns
b) Veiðar þjóni þörf eða skýrum
efnahagslegum tilgangi.
c) Veiðar fari fram með mann-
úðlegum aðferðum, án kvalræðis
fyrir bráð.
Fyrirhugaðar langreyðaveiðar
stæðust vart skilyrði b) og alls ekki
skilyrði c). Þessar veiðar væru því
ekki sjálfbærar.
Það er sárgrætilegt að væn og vel-
viljuð kona, eins og forsætisráð-
herra, skuli ekki hafa meira bein í
nefinu en svo, að hún fórni sínum
helztu og dýrmætustu stefnumálum
til þess eins að geta stjórnað – ef
hægt er að nota það orð um fram-
göngu hennar og framferði – með og
undir oki helztu andstæðinga sinna.
Óásættanleg svik Vinstri grænna
við kjósendur sína og sjálf sig
Eftir Ole Anton
Bieltvedt »Kraftur klíkuskapar
og valda er mikill, en
kraftur stefnu – líka þó
skýr og yfirlýst sé – svo
og sannfæringar, lítill, í
þessu blessaða landi.
Ole Anton Bieltvedt
Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslu-
maður og stjórnmálarýnir.
Hinn 8. júní síðast-
liðinn voru birtar nið-
urstöður hlutlausrar
úttektar á máls-
meðferð og efnislegri
athugun velferð-
arráðuneytisins á
kvörtunum barna-
verndarnefnda
Reykjavíkur, Hafn-
arfjarðar og Kópavogs
á störfum Barna-
verndarstofu og forstjóra hennar.
Á undanförnum mánuðum hefur
fjölmiðillinn Stundin lagt stund á
hreinar ofsóknir á hendur Braga
Guðbrandssyni, forstjóra Barna-
verndarstofu, – reyndar svo að
margar fréttir voru skrifaðar um
hann á dag um margra vikna skeið,
með þeim augljósa tilgangi að taka
manninn niður með öllum tiltækum
ráðum. Reyndar er fjölmiðillinn fyr-
ir löngu orðinn frægur að eindæm-
um hvað slík vinnubrögð snertir. All-
ir aðilar sem hæst hrópuðu í þessu
máli höfðu ekki aðgang að gögnum
málsins í heild sinni. Þingmenn Pí-
rata létu sitt ekki eftir liggja og jusu
ávirðingum og alvarlegum ásök-
unum á hendur Braga úr ræðustól
Alþingis.
Þvert á dylgju- og ásakanaflóð Pí-
rata og blaðamanna Stundarinnar,
leiðir rannsóknin í ljós að ekki var
fótur fyrir þeim ásökunum sem á
hann voru bornar. Á meðal annarra
hluta var Braga gefið að sök að hafa
farið yfir hlutverk sitt í samskiptum
við barnaverndarnefndir og þar með
gerst brotlegur við 8. gr. barna-
verndarlaga. Í athugasemdum
greinargerðar sem fylgdi frumvarpi
til barnaverndarlaga kemur fram að
forstjóra Barnaverndarstofu er
heimilt og eftir atvikum skylt að
veita barnaverndarnefndum bind-
andi „tilmæli“ sé grunur á að lög séu
brotin í málsmeðferð barnavernd-
armáls. Í niðurstöðum umræddrar
úttektar kemur í ljós að Bragi fór
ekki út fyrir hlutverk sitt í sam-
skiptum við barnaverndarnefndir,
eða hefði brotið þagnarskyldu í svo-
kölluðu Hafnarfjarðarmáli. Segir
svo í niðurstöðum:
„Niðurstaða þessarar úttektar á
athugun og viðbrögðum velferðar-
ráðuneytisins við þeim athuga-
semdum sem barnaverndarnefndir á
höfuðborgarsvæðinu komu á fram-
færi við ráðuneytið í nóvember 2017
um starfshætti Barnaverndarstofu
og framgöngu starfsfólks stofnunar-
innar, einkum þó forstjóra hennar,
er að velferðarráðuneytið hafi ekki
gert fullnægjandi ráðstafanir með
vísan til yfirstjórnunar- og eftirlits-
heimilda sinna til að upplýsa það
hvort og þá hvaða grundvöllur væri
fyrir þeim ávirðingum sem bornar
voru á Barnaverndarstofu og starfs-
menn hennar. Í úttektinni er einnig
rakið að ekki verði séð að forstjóri
Barnaverndarstofu hafi veitt föð-
urafa barna upplýsingar í andstöðu
við þagnarskylduákvæði 8. mgr. 4.
gr. barnaverndarlaga eða 18. gr.
laga nr. 70/1996. Af gögnum málsins
verði ekki annað ráðið en að upplýs-
ingagjöf forstjórans til föðurafans
hafi hvað móðurina varðar einungis
lotið að þeim almennu leiðbeiningum
sem starfsmaður barnaverndar-
nefndar veitti um hver væri hinn
eðlilegi farvegur samkvæmt lögum í
deilum um umgengni. Ekki verði tal-
ið að þessi upplýsingagjöf hafi verið
óeðlileg í ljósi umkvartana föðuraf-
ans um að barnaverndaryfirvöld í
Hafnarfirði hafi átt þátt í því að um-
gengni færi ekki fram.“
Hins vegar kemur fram að ráðu-
neytið hafði brotið á réttindum
Braga með því að afla ekki gagna og
sinna þar með rannsóknarskyldu
sinni og veita honum rétt til and-
mæla svo sem stjórnsýslulög gera
ráð fyrir.
Af framansögðu má ljóst vera að
þingmenn Pírata og blaðamenn
Stundarinnar hlupu á sig, og skulda
Braga Guðbrandssyni afsökunar-
beiðni vegna framgöngu sinnar gegn
honum og Barnaverndarstofu. Eftir
situr spurningin hvort andúð Pírata
og Stundarinnar helgist ekki af því
að Bragi hefur í ræðu og riti, sem og
í störfum sínum, lagst gegn órétt-
mætum umgengnistálmunum.
Í umræðum á Alþingi ásakaði Ás-
mundur Friðriksson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, Halldóru Mog-
ensen, um að hafa lekið trúnaðar-
upplýsingum barnaverndarmáls í
Stundina, vegna umfjöllunar um
hæfi Braga til framboðs til Barna-
réttarnefndar Sameinuðu þjóðanna.
Segir hann að Píratar og Stundin
ættu í nánu samstarfi og að Píratar
hefðu lekið persónulegum upplýs-
ingum í fjölmiðilinn. Í því ljósi telj-
um við mikilvægt að hafin verði lög-
reglurannsókn á meintum lekum á
trúnaðargögnum til fjölmiðla, á
grundvelli 52. gr. þingskaparlaga.
Aðförin að Braga Guðbrandssyni
Eftir Gunnar
Kristin Þórðarson
og Gunnar Waage
» Píratar og blaða-
menn Stundarinnar
ættu að biðja Braga
Guðbrandsson afsök-
unar.
Gunnar Kristinn
Þórðarson
Gunnar Kristinn er stjórnsýslufræð-
ingur og fyrrverandi formaður Karla-
listans. Gunnar Waage er kennari og
fyrrverandi varaformaður Karlalist-
ans.
Gunnar
Waage