Jökull


Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 66

Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 66
David W. McGarvie et al. 879 m and rises from a base level at 580 m. Sam- ple TJ97-22 was collected from the base of the lava cap, and is a porphyritic obsidian containing 7% phe- nocrysts. Phenocrysts are dominated by euhedral and unzoned feldspars (anorthoclase) up to 4 mm in size but mostly around 1–2 mm, often forming clusters up to 7 mm in size; other mineral phases are ferroaugite, fayalitic olivine (Fo1), and ilmenite that occur in mi- nor amounts and do not exceed 0.5 mm in size, all set in a flow-banded and microlite-rich glass (A. G. Tindle, unpublished data). This sample is a mildly- peralkaline rhyolite (agpaitic index of 1.2) and is a comendite according to the classification scheme of Macdonald (1974). The base-summit height differ- ence of 300 m suggests that the ice sheet was at least this thick at the time of eruption. This sample has an Ar-Ar age of 278±18 ka. Older peralkaline rhyolites Two samples were collected from the eastern rim of the suspected caldera (Figure 2). Sample TJ97-14 was collected from the eruptive unit that forms the high- est ground above the eastern caldera rim (the moun- tain Hábarmur, 1199 m). This unit is around c. 40 m thick, comprises a number of lava bodies up to 200 m in size, and drapes older and more-altered rhyo- lites of unknown provenance. The presence of perva- sive columnar jointing in the lava bodies with promi- nent obsidian margins suggests interaction with water (Tuffen et al., 2001; Stevenson et al., 2006), which at this elevation is most likely to have been derived from melting of snow or thin ice (Lescinsky and Fink, 2000). Sample TJ97-14 is an aphyric black obsidian, which is flow-banded and contains scattered micro- lites that are mostly aligned parallel to flow bands. This sample is a peralkaline rhyolite (agpaitic index of 1.3), is a pantellerite according to the classification scheme of Macdonald (1974), and has an Ar-Ar age of 384±20 ka. Sample TJ97-9 was collected c. 1.5 km to the north of the Hábarmur summit, from a separate (c. 30 m thick) eruptive unit that forms a short (c. 300 m) WNW-ESE oriented ridge which overlies older, al- tered rhyolite of unknown provenance (Figure 2). The base of the unit is composed largely of microcrys- talline grey-yellow rhyolite whilst its top is domi- nated by strongly flow-banded, green-black obsid- ian and obsidian-dominated breccias. Whilst this unit may be an eroded subaerial lava flow that has lost its pumiceous carapace, the abundance of obsidian together with the presence of columnar-jointed lava bodies suggests interaction with water (cf. Lescin- sky and Fink, 2000; Edwards et al., 2002: Steven- son et al., 2006), in an environment similar to that of sample TJ97-14, where erupting lava may have inter- acted with snow or thin ice. Sample TJ97-9 is green and black, aphyric obsidian which is strongly flow banded and contains sparse microlites which are gen- erally aligned parallel to flow bands. This sample is a mildly-peralkaline rhyolite (agpaitic index of 1.1), is a comendite according to the classification scheme of Macdonald (1974), and has an Ar-Ar age of 83±6 ka. DISCUSSION Ring fracture rhyolites In the absence of absolute ages, a tentative eruption age for the ring fracture rhyolites of c. 80 ka (Mc- Garvie, 1984; McGarvie et al., 1990) was based on two assumptions: firstly that good preservation of the glaciovolcanic edifices implied eruption during the most recent (Weichselian) glacial period; and sec- ondly that the mild erosion experienced by the edi- fices (such as smoothed surfaces on some summit lava caps) was caused by the later and thicker ice of the last glacial maximum (c. 21–25 ka). Samples from two widely-separated tuyas were dated (Table 1): Illihnúkur in the east (72±7 ka), and SW Rauðfossafjöll in the west (67±9 ka). There is substantial overlap between the two ages, but the ap- parent 5 ka age difference is less than either of the two uncertainties. Consequently, it is reasonable to suggest that these two tuyas were erupted simultane- ously. However as the Ar-Ar ages for these two sam- ples were determined on feldspar (anorthoclase) sep- arates, these two ages only represent eruption ages if these feldspars crystallized immediately prior to erup- tion. Petrographic evidence such as euhedral shapes and lack of zoning (McGarvie, 1985) suggests that the feldspars have not experienced variable thermal 64 JÖKULL No. 56
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.