Jökull


Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 74

Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 74
David W. McGarvie et al. and more-evolved rhyolites progressing to younger and less-evolved rhyolites seen on Figures 6 and 7 over a c. 300 ka period, and supported by data in Mc- Garvie (1985) and Ívarsson (1992). In the absence of detailed information on the pro- duction of rhyolitic magmas through time (which does not yet exist for Torfajökull, except during the Holocene), the general trends shown on Figures 6 and 7 (which span four glacial maxima, see Figure 5) can be interpreted as suggesting that variations in ice thickness may have had no effect on the composi- tion of erupted melts. This contrasts with how basaltic magma systems respond to ice loading and unload- ing, as they show excellent evidence of higher produc- tion rates (and subtly-different compositions) during deglaciation (e.g. Jull and Mackenzie, 1996; Slater et al., 1998; Maclennan et al., 2002). The reason(s) for this difference require further investigation, but it is suggested that these may be linked to differences in magma generation, with basalt dominated by man- tle processes and rhyolite dominated by crustal pro- cesses. In emphasising this difference, it is notewor- thy that immediately following the last deglaciation, whilst basaltic magma systems across Iceland were erupting at rates >30 times higher than at present, no corresponding pulse in Holocene rhyolitic eruptions occurred at Torfajökull, Iceland’s largest active rhyo- lite central volcano. CONCLUSIONS • Five new Ar-Ar ages of Pleistocene rhyolites from the Torfajökull central volcano range from 384 ka to 67 ka, and span four glacial peri- ods (Fuhne, OI stage 10), Drenthe (OI stage 8), Warthe (OI stage 6), and Weichselian (OI stages 4 and 2). • For three of the ages there is good correlation between the climatic conditions indicated by the oxygen isotope record (cold, during glacial periods), and the field evidence indicating erup- tion of rhyolite into thick ice sheets. This repre- sents the first step towards developing a rhyolite tuya proxy for past ice sheet thicknesses. • Two Ar-Ar ages of 67±9 ka and 72±7 ka that were obtained on widely-separated tuyas of the postulated c. 16 km3 ring fracture eruption (McGarvie, 1984) strengthen the argument that a large eruptive event took place during the We- ichselian, with the eruption probably occurring during (cold) OI stage 4. • Whole-rock geochemical data confirm a trend of decreasing peralkalinity with time, with the most recent (Holocene) rhyolites being dom- inated by subalkaline compositions. A near- linear trend of trace element concentrations with time requires further investigation, as it may simply be an artefact of the small data set. If the near-linear trend is real, then it raises the question of how a magma system can evacuate batches of magma of successively less-evolved composition over a period span- ning c. 300 ka, in a fashion that mimics the enrichment-depletion trace element signatures of individual compositionally-zoned eruptions. • Further work should involve improvements in the Ar-Ar method to reduce uncertainties on the ages of younger (<400 ka) rhyolites, which will enable better information on ice sheet thick- nesses for constraining paleoclimate models. ACKNOWLEDGEMENTS John Watson (OU) is thanked for doing the XRF anal- ysis. Special thanks go to Mark Davies (OU) for moti- vation and good humour during fieldwork at Torfajök- ull. Thanks also go to Smári, Nina, Eydís, and Daði at Landmannalaugar for good cheer and a solid roof dur- ing poor weather. Discussions with Ray Macdonald, John Smellie, Jennie Gilbert, Harry Pinkerton, Gret- ar Ívarsson and Magnús Tumi Guðmundsson helped to shape various parts of this paper. Ben Edwards and an anonymous reviewer are thanked for thorough and constructive comments that improved the final paper. Finally, we wish to thank Bryndís Brandsdóttir for her editorial acumen. 72 JÖKULL No. 56
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.