Jökull


Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 69

Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 69
Pleistocene rhyolitic volcanism at Torfajökull, Iceland By combining Ar-Ar ages with tuya heights (and applying a minor correction for post-deglaciation re- bound, see Table 2), it can be concluded that in the Torfajökull area at 67–72 ka the surface elevation of the Weichselian ice sheet was at least 1100 m, and the surface elevation of the Drenthe ice sheet at 278 ka was at least 790–840 m. This represents an impor- tant first step towards developing a new proxy of using rhyolite tuyas to provide estimates of ice thicknesses for past glacial periods. Ar-Ar ages, glacial/interglacial periods, and oxy- gen isotope stages Figure 5 shows oxygen isotope variations (a proxy for ice volume) for the past c. 420 ka, onto which the Ar- Ar ages and their uncertainties have been added. Ta- ble 1 provides details of the glacial/interglacial period indicated by the eruption age, as well as the oxygen isotope stage(s) bracketed by eruption ages and their 1σ uncertainties. The two youngest ages (67±9 ka and 72±7 ka), from the ring fracture rhyolites, indicate eruption of these tuyas during the last (Weichselian) glacial pe- riod, probably during cold OI stage 4 (Table 1) which started at 75–80 ka (Lowe and Walker, 1997). The age for the suspected older tuya of Gvendarhyrna (278±18 ka) suggests eruption during the Drenthe glacial period, and its 278±18 ka age falls entirely within cold OI stage 8 (Lowe and Walker, 1997). Therefore for all three of these tuyas there is good correlation between the field evidence that suggests the presence of an ice sheet (i.e. sustained eruption and ice confinement leading to tuya formation) and the climatic conditions that oxygen isotopes indicate would have prevailed at the time of eruption (i.e. the considerably greater ice volume associated with cold periods). The two units on the caldera rim (TJ97-14 and TJ97-9) provide less-useful palaeoclimatic informa- tion, largely because they are not from tuya-forming eruptions and so ice thicknesses are unknown. Al- though the 83±6 ka age spans a wide temperature range, even the minimum temperature in this range indicates conditions at least 2◦C colder than those of the present day (Figure 5). An 83±6 ka age in- dicates eruption during OI stage 5, but the ±6 ka uncertainty in the age precludes assigning this erup- tion exclusively into either substage 5a (temperate) or 5b (cold). OI stage 5 is characterised by fairly rapid fluctuations between cold and temperate conditions, with two distinct cold periods (OI substages 5d and 5b) when there was rapid build-up of land ice (Mc- Manus et al., 1994) followed by rapid deglaciation (Lundqvist, 1986) during OI substages (interstadials) 5c and 5a. The 384±20 ka age spans the widest tem- perature range of all five samples (Figure 5), from temperatures close to those of the present day to those that are -6◦C colder. This large temperature range is partly a conse- quence of this eruption occurring at a time when tem- peratures were falling towards a glacial maxima at c. 350 ka (Figure 5), and partly a consequence of the higher uncertainties associated with Ar-Ar dating older samples. Although a 384±20 ka age indicates Table 2. Estimated minimum ice sheet thicknesses (i.e. difference in height between base and summit) based on the assumption that the summit of the tuya was beneath the original pre-eruptive ice sheet surface. Orig- inal ice sheet elevation values are less than present tuya summit elevations due to a minor correction for post-deglaciation rebound (see text for details). – Mat á lágmarksþykkt ísaldarjökulsins þegar Illihnúkur, Rauð- fossafjöll og Gvendarhyrna mynduðust, sbr. 4. mynd. Tuya Age Base Summit Minimum ice Ice sheet elevation elevation thickness elevation Illihnúkur 72 ka 670 m 1131 m 460 m 1093 m SW Rauðfossafjöll 67 ka 800 m 1174 m 374 m 1087 m Gvendarhyrna 278 ka 580 m 879 m 300 m 789 m JÖKULL No. 56 67
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.