Jökull


Jökull - 01.12.2006, Síða 69

Jökull - 01.12.2006, Síða 69
Pleistocene rhyolitic volcanism at Torfajökull, Iceland By combining Ar-Ar ages with tuya heights (and applying a minor correction for post-deglaciation re- bound, see Table 2), it can be concluded that in the Torfajökull area at 67–72 ka the surface elevation of the Weichselian ice sheet was at least 1100 m, and the surface elevation of the Drenthe ice sheet at 278 ka was at least 790–840 m. This represents an impor- tant first step towards developing a new proxy of using rhyolite tuyas to provide estimates of ice thicknesses for past glacial periods. Ar-Ar ages, glacial/interglacial periods, and oxy- gen isotope stages Figure 5 shows oxygen isotope variations (a proxy for ice volume) for the past c. 420 ka, onto which the Ar- Ar ages and their uncertainties have been added. Ta- ble 1 provides details of the glacial/interglacial period indicated by the eruption age, as well as the oxygen isotope stage(s) bracketed by eruption ages and their 1σ uncertainties. The two youngest ages (67±9 ka and 72±7 ka), from the ring fracture rhyolites, indicate eruption of these tuyas during the last (Weichselian) glacial pe- riod, probably during cold OI stage 4 (Table 1) which started at 75–80 ka (Lowe and Walker, 1997). The age for the suspected older tuya of Gvendarhyrna (278±18 ka) suggests eruption during the Drenthe glacial period, and its 278±18 ka age falls entirely within cold OI stage 8 (Lowe and Walker, 1997). Therefore for all three of these tuyas there is good correlation between the field evidence that suggests the presence of an ice sheet (i.e. sustained eruption and ice confinement leading to tuya formation) and the climatic conditions that oxygen isotopes indicate would have prevailed at the time of eruption (i.e. the considerably greater ice volume associated with cold periods). The two units on the caldera rim (TJ97-14 and TJ97-9) provide less-useful palaeoclimatic informa- tion, largely because they are not from tuya-forming eruptions and so ice thicknesses are unknown. Al- though the 83±6 ka age spans a wide temperature range, even the minimum temperature in this range indicates conditions at least 2◦C colder than those of the present day (Figure 5). An 83±6 ka age in- dicates eruption during OI stage 5, but the ±6 ka uncertainty in the age precludes assigning this erup- tion exclusively into either substage 5a (temperate) or 5b (cold). OI stage 5 is characterised by fairly rapid fluctuations between cold and temperate conditions, with two distinct cold periods (OI substages 5d and 5b) when there was rapid build-up of land ice (Mc- Manus et al., 1994) followed by rapid deglaciation (Lundqvist, 1986) during OI substages (interstadials) 5c and 5a. The 384±20 ka age spans the widest tem- perature range of all five samples (Figure 5), from temperatures close to those of the present day to those that are -6◦C colder. This large temperature range is partly a conse- quence of this eruption occurring at a time when tem- peratures were falling towards a glacial maxima at c. 350 ka (Figure 5), and partly a consequence of the higher uncertainties associated with Ar-Ar dating older samples. Although a 384±20 ka age indicates Table 2. Estimated minimum ice sheet thicknesses (i.e. difference in height between base and summit) based on the assumption that the summit of the tuya was beneath the original pre-eruptive ice sheet surface. Orig- inal ice sheet elevation values are less than present tuya summit elevations due to a minor correction for post-deglaciation rebound (see text for details). – Mat á lágmarksþykkt ísaldarjökulsins þegar Illihnúkur, Rauð- fossafjöll og Gvendarhyrna mynduðust, sbr. 4. mynd. Tuya Age Base Summit Minimum ice Ice sheet elevation elevation thickness elevation Illihnúkur 72 ka 670 m 1131 m 460 m 1093 m SW Rauðfossafjöll 67 ka 800 m 1174 m 374 m 1087 m Gvendarhyrna 278 ka 580 m 879 m 300 m 789 m JÖKULL No. 56 67
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.