Ný Dögun - 01.11.1993, Page 13

/V]ý DöguKv
frí?" „Af hverju fórum við ekki fyrr til
læknisins?" Við verðum að læra að tjá ást
okkar og kærleika alla tíð og sérstaklega
þegar við erum að missa ástvin, til þess að
forðast eftirsjána og samviskubitið sem rýrir
okkar eigin lífsgæði og athafnaorku þegar
upp er staðið.
Starfsfólk Heimahlynningar fyrr og síðar
hefur átt stóran þátt í að brjóta blað í um-
önnun krabbameinssjúklinga með langt
genginn sjúkdóm og gert mörgum kleift að
dvelja heima við um lengri eða skemmri
tíma, með því að veita alla þá þjónustu sem
mögulegt er heima, styðja við aðstandendur
sem annast sjúklinginn í heimahúsi og veita
öryggi sem felst í því að alltaf er hægt að fá
heim hjúkrunarfræðing og lækni á hvaða
tíma sólarhringsins sem er ef eitthvað kemur
upp á.
Þeir sem vinna við Hospice hugmynda-
fræðina eru þeir, sem eru tilbúnir til að
ganga þessa erfiðu leið missis og einmana-
leika með samferðafólki sínu hér. Þetta eru
þeir sem þekkja leiðina, bregðast við aðstæð-
um og gefa einstaklingnum færi á að halda
reisn til síðustu stundar, þrátt fyrir ýmsar
takmarkanir. Með tilkomu starfsemi sem
þessarar hefur það aukist til muna á síðustu
árum að fólk hefur valið að deyja heima.
Með þessu móti hefur Hospice hugmynda-
fræðin, auk hinnar þekktu Elizabethar
Kubler-Ross átt sinn stóra þátt í draga fram
í dagsljósið umræðuna um dauðann og
einnig varpað skýru ljósi á þarfir hinna
deyjandi og aðstandenda þeirra sem eru
sérstakar og margvíslegar. Ég starfaði við
Heimahlynningu K. í. í 2 1/2 ár. Þann 1.
nóvember 1992 hóf ég samstarf við Krabba-
meinslækningadeild Landspítalans og
stofnaði nýja hjúkrunarstofu ásamt Þóru
Björgu Þórhallsdóttur hjúkrunarfræðingi.
Með okkur starfa þær Erna Haraldsdóttir
hjúkrunarfræðingur og Kellrun Langdal
hjúkrunarfræðingur. Þessi nýja hjúkrunar-
stofa hlaut nafnið Heimastoð og er óneitan-
lega afsprengi Heimahlynningar og starfar
að sjálfsögðu í anda Hospice hugmynda-
fræðinnar. Við höfum því lagt okkar að
mörkum til að breiða út þessa hugmynda-
fræði, enda leggja allir virtustu forsvars-
menn þessara fræða erlendis eins og Dame
Cicely Saunders upphaflegur stofnandi
Hospice hreyfingarinnar mikla áherslu á
að hugmyndafræðin verði útbreidd hvar
sem er og hvert sem er, svo hún nýtist sem
flestum krabbameinssjúklingum með langt
genginn sjúkdóm og aðstandendum þeirra
hvar svo sem þeir eru niðurkomnir, heima
eða á sjúkrahúsum. Heimastoð er 1 árs
þegar þetta er ritað, komin vel á legg og
hefur sýnt sig að þörfin er mikil fyrir þessa
viðbótarþjónustu við krabbameinssjúklinga
í heimahúsum.
A^ÍSSÍF*
I þrjú ár hef ég því þrammað leiðina
óteljandi sinnum í hlutverki hjúkrunar-
fræðingsins. Önnur hlutverk hef ég ekki
reynt sjálf og sýni ykkur því inn í heim
missis vegna krabbameins með augum
hjúkrunarfræðingsins.
Missir er tap á einhverju, sem er okkur
mikils virði. Lífið er okkur allt. Hvað er
dýrmætara en það? Dauðinn er endanlegt
tap á lífinu og missirinn á ferlinu er marg-
víslegur. Hann er líkamlegur, tilfinninga-
legur og félagslegur. Líkamlegur missir
byrjar með missi á heilsunni. Líkamlegur
styrkur minnkar, þyngdartap verður oft
mikið og þar með talsverðar útlitsbreyt-
ingar. Einnig verða útlitsbreytingar vegna
krabbameinslæknandi meðferða s.s. hár-
missir vegna lyfja- eða geislameðferða,
vegna steralyfja, eða breytingar vegna
skurðaðgerða af ýmsu tagi. Líkamsímynd
breytist verulega og er þetta sérstaklega
erfitt fyrir fólk sem hefur alltaf áður verið
viðkvæmt fyrir útliti sínu eða jafnvel byggt
sjálfstraust sitt á því. Ein kona sem er sjúkl-
ingur minn núna missti brjóst fyrir 10 árum
vegna krabbameins. Hún hefur aldrei
komist yfir þennan missi því hún hafði
fallegan líkama, sem hún var ákaflega stolt
af.
13