Ljósmæðrablaðið - 01.12.2010, Side 4

4 Ljósmæðrablaðið - desember 2010
Á þessu ári hefur mikið verið talað um
niðurskurð á öllum sviðum en því jafn-
framt haldið fram að hann eigi ekki
að bitna á þjónustunni. Skýr krafa er
frá stjórnvöldum um sparnað á öllum
sviðum heilbrigðisgeirans. Fyrr á
þessu ári stefndi í að loka ætti öllum
fæðingastöðum úti á landi nema á Akur-
eyri og að færa ætti heimaþjónustu ljós-
mæðra inn á heilsugæslustöðvarnar, allt
í nafni sparnaðar. En er þetta sparnaður?
Ljósmæðrafélagið hefur lagt fram
útreikninga sem sýna klárlega að það
að færa heimaþjónustu ljósmæðra inn á
heilsugæslustöðvarnar verði dýrara en sú
þjónusta sem er veitt í dag, sem er bæði
sveigjanleg og ódýr þjónusta. Síðastliðið
sumar gerði Ljósmæðrafélagið könnun
á heimaþjónustu ljósmæðra og er niður-
staðan kynnt í blaðinu í ritrýndri grein
sem Hildur Sigurðardóttir skrifar. Þar
kemur meðal annars fram að 50-60% af
þjónustunni er veitt utan hefðbundins
dagvinnutíma, það er á kvöldin og um
helgar. Þetta er umhugsunarvert, hvernig
ætlar heilsugæslan að koma til móts við
þessar þarfir? Berglind Hálfdánsdóttir
skrifar í blaðið hugleiðingar um sama
efni.
Hve dýrlegt er að þekkja ljós-
móðurina heitir grein sem Guðrún Ásta
Gísladóttir fyrsta árs ljósmóðurnemi
skrifar í blaðið. Þar segir hún frá tveimur
fæðingasögum þar sem konurnar þekktu
ljósmæðurnar sínar. Þar kemur fram
að það séu mikil forréttindi að fæða
börn sín í smærri byggðarlögum. Þau
forréttindi felast í því að vera í nánari
tengslum við sína ljósmóður og að geta
jafnvel fengið sömu ljósmóður með sér
í meðgöngu, í fæðingu og í sængurlegu.
Fæðingadeildir úti á landi geta vegna
smæðar sinnar og fjölda fæðinga veitt
góða og persónulega þjónustu. Með því
að loka fæðingastöðum á landsbyggðinni
þurfa verðandi foreldrar að ferðast langa
leið á fæðingastað og jafnvel að dveljast
lengi frá heimili með tilheyrandi raski og
útgjöldum. Það eiga ekki allir ættingja
og vini í Reykjavík eða á Akureyri sem
hægt er að dvelja hjá til lengri tíma.
Önnur ritrýnda greinin af þrem um
heimilisofbeldi birtist í blaðinu. Hún
fjallar um áhrif ofbeldis á börnin. Niður-
stöður lýstu mikilli streitu hjá börnunum,
þau voru sífellt hrædd, kvíðin og
áhyggjufull. Mikilvægt er fyrir fagfólk
að þekkja áhrif heimilisofbeldis á börn
og hvaða leiðir eru bestar til að aðstoða
konur sem búa við heimilisofbeldi og
minnka hættu á langvarandi skaðlegum
áhrifum á börn og mæður þeirra. Þar eru
ljósmæður í lykilaðstöðu, sérstaklega í
mæðravernd en einnig í heimaþjónustu í
sængurlegu.
Í blaðinu er söguleg grein um ljós-
móður, Guðrúnu Guðmundsdóttir, sem
lærði ljósmóðurfræði á Íslandi en hélt
síðan til Vesturheims árið 1886 og
starfaði sem ljósmóðir í Kanada. Segir í
greininni frá keisaraskurði sem hún gerði
ein síns liðs, barnið lifði til fullorðinsára
en konan dó. Þetta var annar keisara-
skurðurinn sem gerður var af Íslendingi
en í þeim fyrri dóu bæði konan og
barnið. Það er greinilegt að hún Guðrún
hefur búið yfir meiri þekkingu en flestar
ljósmæður þess tíma.
Það er umfjöllun um tvær ráðstefnur í
blaðinu. Sú fyrri er Norðurlandaráðstefna
ljósmæðra sem var haldin í Kaupmanna-
höfn síðastliðið sumar, þar voru íslenskar
ljósmæður áberandi með mörg góð
erindi. Í haust var síðan haldin ráðstefna
Kvenna- og barnasviðs Landspítala sem
hét „Fjölskyldan og barnið”. Þar voru
flutt erindi frá mörgum fagstéttum og
voru nokkrar ljósmæður þar á meðal.
Nú líður að lokum þessa árs sem hefur
einkennst af baráttu ljósmæðra. Sú
barátta hefur verið háð við stjórnvöld í
þeim tilgangi að ekki verði skert þjónusta
við fjölskyldur í barneignarferlinu.
Við ljósmæður verðum að halda áfram
baráttunni fyrir að halda fæðingastöðum
opnum á landsbyggðinni og að
heimaþjónusta í sængurlegu verði áfram
í höndum ljósmæðra. Þessi faglega,
ódýra og sveigjanlega þjónusta sem er
veitt í dag á að halda áfram.
Framundan er hátíð ljóss og friðar. Ég
óska ljósmæðrum og öðrum lesendum
Ljósmæðrablaðsins gleðilegra jóla og
farsældar á komandi ári.
Hrafnhildur Ólafsdóttir
ritstjóri Ljósmæðrablaðsins
Ritstjórapistill