Morgunblaðið - 19.09.2018, Qupperneq 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. SEPTEMBER 2018
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna
Höfuðlausnir
Voss-Helme hjálmar og hjálmhúfur
Þýsk gæðavara framleidd í samræmi við
EN 397 og EN 812.
Til í öllum regnbogans litum.
Allir koma þeir með 6-punkta höfuðneti, með svitabandi og
stillihnapp til að tryggja örugga setu á höfði.
Hægt að fá með eða án hökubands.
Vertu klár í kollinum
Stjórnir SFR og
Starfsmannafélags
Reykjavíkurborgar
(St.Rv.) hafa und-
anfarið ár kynnt áætl-
un um sameiningu fé-
laganna. Sameining er
sögð vera „eðlilegt
næsta skref“ enda hafi
félögin um margra ára
skeið rekið skrifstofu
saman, staðið sameig-
inlega að fræðslu
trúnaðarmanna, námskeiðum fyrir
félagsmenn og blaðaútgáfu. Það er
hins vegar í mínum huga ekki ljóst í
hverju ávinningur sameiningar á að
felast.
Ég vil nefna hér nokkur atriði sem
ég tel nauðsynlegt að félagsmenn fái
svör við, svo þeir geti tekið ígrundaða
ákvörðun þegar að kosningu kemur.
Ég hvet félagsmenn einnig til þess að
spyrja forsvarsmenn félagsins út í
þau á næstu vikum þegar efnt verður
til vinnustaðaheimsókna þar sem
kynnt verður hvað sameining mun
hafa í för með sér.
Hinn meinti slagkraftur
Helstu rök sem nefnd hafa verið til
stuðnings sameiningu eru að fjöl-
mennara félag gæfi meiri slagkraft í
samningaviðræðum. Þetta hljómar
ekki illa í sjálfu sér, en er þó ekki svo
einfalt þegar betur er að gáð.
Félögin hafa ólíka viðsemjendur,
annars vegar ríki og hins vegar sveit-
arfélag (Reykjavíkurborg). Ólíklegt
er að báðir hópar sætu samtímis við
samningaborðið. Því hefur ekki verið
svarað hvort það er gerlegt (stæðist
lög t.d.) að annar hluti félagsins færi í
verkfall til að styðja hinn hlutann, en
lítill slagkraftur fælist í fjöldanum ef
ekki væri hægt að nýta hann við slík-
ar aðstæður. Þá má telja ósennilegt
að sá hluti félagsmanna sem fyrr
næði viðunandi samningum við sinn
viðsemjanda, myndi samþykkja verk-
fall með tilheyrandi launatapi ef
samningaviðræður gengju erfiðlega
hjá hinum hlutanum.
Það má vel auka slagkraft með
samvinnu við önnur félög, það þarf
ekki sameiningu til.
Þetta var gert í síðustu
kjarasamningum. Þá
náðist samkomulag milli
SFR, Sjúkraliðafélags
Íslands og Lands-
sambands lögreglu-
manna um að fara saman
fram með kröfur félag-
anna í viðræðum við rík-
ið. Þar náðist slagkraftur
í krafti fjöldans, án sam-
einingar félaganna.
Ólík staða
verkfallssjóða
Ef verkfallssjóðir félaganna eru
skoðaðir sérstaklega kemur í ljós
mikill munur á eignastöðunni. Verk-
fallssjóður SFR er mun sterkari,
nemur tæplega 1,2 milljörðum með
um 5.600 félagsmenn á bak við sig
meðan sjóður St.Rv. telur ekki nema
um 440 milljónir með um 4.200 fé-
lagsmenn. Í sterkum verkfallssjóði
SFR er sannarlega fólginn umtals-
verður slagkraftur sem ekki má van-
meta og ekki ástæða til þess að þynna
hann út með sameiningu við annað fé-
lag. Ef af sameiningu yrði væri sam-
einaður sjóður félaganna hlutfalls-
lega rýrari með minni upphæð á bak
við hvern félagsmann. Þannig drægi
verulega úr slagkraftinum sem þessi
öflugi sjóður hefur veitt SFR hingað
til og vinnur sameining því beinlínis
gegn slagkrafti SFR.
Ólík staða orlofssjóða
Orlofssjóður SFR stendur mjög
vel og hefur staðið fyrir mikilli upp-
byggingu. Sumarhús félagsins í Mun-
aðarnesi, Vaðnesi og víðar hafa verið
gerð upp og standast nú allar nútíma-
kröfur um útlit og þægindi. Fleiri
sækja um en fá yfir sumartímann og
nýting utan orlofstíma er líka mjög
góð. Sjóðurinn keypti nýlega sum-
arhús á Spáni með gistirými fyrir átta
manns og er að kaupa stóra íbúð þar
líka. Að auki voru keypt tvö glæný
hús á Akureyri til viðbótar við þær
eignir sem félagið átti þar fyrir.
Orlofseignir St.Rv. eru ekki í sama
gæðaflokki og ljóst er að leggja þyrfti
í mikinn kostnað ef ætti að uppfæra
þær til jafns við eignir SFR. Hér er
því hvatt til þess að félagsmenn heim-
sæki orlofssíður beggja félaga og beri
saman eignirnar. Orlofshús SFR eru
hlunnindi sem félagsmenn hafa greitt
fyrir á löngum tíma og ekki er ástæða
til að láta af hendi eða gera fé-
lagsmönnum erfiðara um vik að nýta
sér, með því að nánast tvöfalda fé-
lagafjöldann.
Ef til sameiningar kæmi væri ekki
óeðlilegt að félagsmenn SFR gerðu
þá kröfu að eignir héldust aðskildar.
Orlofseignir og verkfallssjóður SFR
væru þannig einungis aðgengilegar
fyrir félagsmenn sem starfa hjá rík-
inu og félaga sem kæmu nýir inn og
hefðu átt aðild að félaginu fyrir sam-
einingu. Slíku samkomulagi þyrfti þó
að ganga frá áður en kosið verður.
Er þetta tímabært?
Með tilliti til upplýsinga sem lagðar
hafa verið fram á kynningarfundum
um málið er ekki hafið yfir vafa að
það yrði til hagsbóta fyrir SFR að
sameinast St.Rv. á þessum tíma-
punkti. Ekki hefur verið sýnt fram á
hvernig meintur slagkraftur myndi
birtast í framkvæmd og eignastaða
félaganna er gjörólík. Það er því mik-
ið vafamál hvort ástæða sé til að sam-
eina félögin nú.
Samrekstur þeirra hefur gengið
vel og engin fyrirstaða að halda hon-
um áfram – sameiningu þarf ekki til.
Því hvet ég félagsmenn SFR til að
kynna sér málið með gagnrýnum hug
áður en kosið verður og umfram allt
nýta kosningaréttinn. Þannig tjáum
við rödd okkar og vilja. Við tökum
ákvörðunina. Það eru okkar hags-
munir og fjármunir sem eru í húfi.
Er ástæða fyrir SFR að
sameinast St. Rv?
Eftir Svanhildi
Steinarsdóttur »Ekki hefur veriðsýnt fram á hvernig
meintur slagkraftur
myndi birtast í fram-
kvæmd og eignastaða
félaganna er gjörólík.
Svanhildur
Steinarsdóttir
Höfundur er varaformaður háskóla-
deildar SFR, situr í stjórn starfs-
menntunarsjóðs, situr í félagsráði, á
sæti í ritnefnd blaðs stéttarfélaganna
og er í samninganefnd SFR.
hilda166168@gmail.com
Í umfjöllun sem
birtist á dögunum var
fjallað um að nem-
endur sem útskrifast
af starfsbrautum búa
ekki við sömu tæki-
færi til áframhaldandi
náms og starfs og
nemendur sem útskrif-
ast af öðrum brautum
framhaldsskóla. Fram
kom að þeir eigi það á
hættu að einangrast,
þeim finnst þeir ekki lengur hafa
tilgang í samfélaginu þar sem þeir
eru skyndilega ekki lengur virkir
þátttakendur. Lítið sem ekkert
standi þeim til boða.
Það er freistandi að segja: Það
þarf úrræði fyrir þennan hóp,
þetta gengur ekki lengur! En
frasakenndar yfirlýsingar skila
oftast litlu nema orðum á blaði,
enda er kominn tími til að hætta
að ofnota orðið úrræði þegar um
jafn sjálfsagðan hlut og tækifæri
til náms og starfs er að ræða og
hópinn á að skilgreina sem alla
nemendur með fjölbreytta drauma
og væntingar.
Það er margt sem hægt er að
gera, vissulega eiga stjórnvöld að
gera sitt til þess að allir viti af
þeim fjölbreyttu möguleikum sem
er að finna í samfélaginu, það er
beinlínis skylda stjórnvalda. En
meira þarf til, það á ekki að vera
þannig að einstaklingur teljist
heppinn þegar hann fær vinnu, að
það sé nánast tilviljunum háð að
einstaklingur fái að vera virkur
þátttakandi í samfélaginu.
Ýmislegt er nefni-
lega til ráða, atvinna
með stuðningi er einn
möguleiki og á
hverju ári er haldinn
svokallaður Fyrir-
myndardagur á veg-
um Vinnumálastofn-
unar þar sem
atvinnuleitendur með
skerta starfsgetu
geta kynnt sér at-
vinnumöguleika að
námi loknu en það
krefst þess að sjálf-
sögðu að fyrirtæki taki þátt í
þessu frumkvæði með Vinnu-
málastofnun. Fyrirmyndardag-
urinn í ár verður haldinn 5. októ-
ber næstkomandi og nú er lag
fyrir öll fyrirtæki að taka þátt í
deginum því það er nú einu sinni
þannig að við verðum öll að leggj-
ast á eitt þannig að allir geti verið
þátttakendur óháð getu. Starfs-
menn framtíðarinnar koma nefni-
lega í öllum stærðum og gerðum.
Starfsmenn
framtíðarinnar
Eftir Önnu Kol-
brúnu Árnadóttur
Anna Kolbrún
Árnadóttir
» Það er freistandi
að segja: Það þarf
úrræði fyrir þennan
hóp, þetta gengur
ekki lengur! En
frasakenndar yfir-
lýsingar skila litlu
nema orðum á blaði.
Höfundur er þingmaður
Miðflokksins.
annakolbrun@althingi.is
Í svari mínu við
stefnuræðu forsætis-
ráðherra í síðustu
viku reifaði ég hug-
myndir mínar þess
efnis að í stað þess
að stjórnmálafólk
hugsaði einungis um
hagvöxt myndi það
frekar beina sjónum
sínum að hagsæld og
hamingju borg-
aranna. Þá talaði ég um mikilvægi
þess að stytta vinnuvikuna, sem
gefur fólki val til þess að sinna
öðrum hugðarefnum en bara
vinnunni. Einnig fjallaði ég um af-
nám óréttlátra skerðinga í fé-
lagslega kerfinu, svo fólk sem er
bundið því kerfi hafi val um að
vinna ef það svo kýs. Sem sagt: að
fólk hafi val til að vera gerendur
en ekki þiggjendur.
Vaxtarhagkerfi nútímans býður
ekki upp á að fólk taki ekki þátt í
hagkerfinu, öllum ber að sjá sér
farborða, stækka kökuna og
græða í leiðinni. Um það er ekkert
val, því þeim sem af einhverjum
ástæðum geta ekki tekið þátt í
kapphlaupinu er haldið við fátækt-
armörk félagslega kerfisins, burt-
séð frá því hversu stór kakan er.
Í ritstjórnargrein Morgunblaðs-
ins sl. mánudag fór nafnlaus höf-
undur ritstjórnar mikinn yfir
ræðu minni. Eftir að hafa hand-
valið punkta úr ræðunni sem
þóknuðust framhaldinu ákvað höf-
undur því næst að leggja mér orð
í munn og sníða svo niðurlag
greinarinnar algjörlega að þeim
uppspuna.
Fyrst ég vil ekki núverandi
fyrirkomulag neyslu-
hyggju hlýt ég að vilja
„miðstýringu og forsjá
hins opinbera“. Þessi
úrelta tvípóla stjórn-
málahugsjón er
skemmtilegt dæmi um
þörfina á þeirri nýju
hugsun sem ég kalla
eftir í ræðu minni.
Mig grunar að höf-
undur hafi meiri
áhuga á gamaldags
skotgrafapólitík en
raunverulegu samtali.
Höfundur ritstjórnar hefur samt
á réttu að standa með eitt;
hagvaxtardrifna hagkerfið hefur
tryggt okkur mannkyninu bestu
lífskjör sögunnar. Það þýðir samt
ekki að það muni gera það áfram.
Það eru engin kerfi heilög. Hag-
fræði er ekki trúarbrögð. Okkur
ber að uppfæra og endurbæta
kerfin okkar í takt við breytta
tíma. Hvernig getum við tryggt
áframhaldandi lífsgæði í framtíð-
inni án þess að ganga á þolmörk
hvert annars og plánetunnar sem
hýsir okkur og fæðir?
Þetta er samtalið sem ég hef
áhuga á.
Framtíðina
úr skotgröfunum
Eftir Halldóru
Mogensen
Halldóra Mogensen
»Hvernig getum við
tryggt áframhald-
andi lífsgæði í framtíð-
inni án þess að ganga á
þolmörk hvert annars
og plánetunnar sem
hýsir okkur og fæðir?
Höfundur er þingmaður Pírata og
formaður velferðarnefndar Alþingis.