Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.09.2015, Blaðsíða 13

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í september 2015
http://www.ætt.is aett@aett.is13
Ragnheiður Guðmundsdóttir var dóttir Guðmundar
Sæmundssonar er verið hafði klæðalitari við
Innréttingarnar–iðnaðarstofnanirnar í Reykjavík,
stofnaðar 1752 og starfræktar til 1803, síðar búandi í
Leirvogstungu og víðar í Mosfellssveit og konu hans
Guðrúnar Þorkelsdóttur af Arnarhóls-, Götuhúsa- og
Skildinganesætt.
En Guðmund mætti ættfæra þannig: sonur
Sæmundar frá Narfeyri, hans faðir var Þórður prófast-
ur að Staðarstað, Jónssonar Hólabiskups Vigfússonar;
sá er oftlega var nefndur Bauka-Jón og vísar til þess
að hann efnaðist af viðskiptum áður en hann hlaut
biskupsdóm. Meðal systkina Ragnheiðar var Kristín
er giftist Jakobi, syni séra Snorra Björnssonar á
Húsafelli, bjuggu þau þar og er margt hagleiksfólk frá
þeim komið.
Ragnheiður Guðmundsdóttir ólst að nokkru leyti
upp að Innra–Hólmi og í Viðey hjá Ólafi stiftamt-
manni Stephensen (1731–1812) en hún og Sigríður
kona Ólafs voru skyldar í þriðja og fjórða lið:
Þórður Jónsson á Staðarstað og Gísli Jónsson í
Mávahlíð voru bræður,
Sæmundur Þórðarson á Narfeyri og Magnús
amtmaður Gíslason voru bræðrasynir,
Guðmundur Sæmundsson litari og Sigríður
Magnúsdóttir gift Ólafi stiftamtmanni Stephensen
voru þremenningar,
Ragnheiður Guðmunds. f. 1766, var því af 3. g 4.
lið við Sigríði konu Ólafs.
Fótkaldur fógeti
Af Ragnheiði er það að segja að rúmlega tvítug réðst
hún til Skúla landfógeta Magnússonar (1711–1794)
í Viðey. Hún batt tryggð við Skúla, sem aldinn að
árum hafði misst marga sinna nánustu, horft upp á að
fyrirtækið sem hann hafði bundið vonir við að yrði
landsmönnum lyftistöng missa flugið, og sjálfur var
hann fjárvana. Hét hún að yfirgefa hann ekki meðan
hann lifði og hafnaði biðlum af þeim sökum.
Síðasta árið sem Skúli lifði var hann kulvís orðinn
og fótkaldur. Hugkvæmdist Ragnheiði það snjallræði
að útbúa tvöfalda línpoka, troða þá út með æðardún
og láta hann sitja með fæturna í þeim; urðu gamla
manninum engar þrautir af fótkulda eftir það. En
Skúli hafði einmitt fyrr á árum endurvakið æðarvarp-
ið í eynni sem fyrr á öldum hafði verið blómlegt en
síðar lengi vanhirt.
Segja má að Ragnheiði hafi nánast tekist að standa
við heitstrengingu sínu. Skúli lést í nóvemberbyrjun
Tvær Ragnheiðar
Ragnheiður Guðmundsdóttir (1766­1840)
og sonardóttir hennar Ragnheiður Pálsdóttir (1820–1905)
1794 en Ragnheiður giftist tæpum mánuði áður Páli
klausturhaldara Jónssyni (1737–1819) er verið hafði
umboðsmaður Kirkjubæjarklausturs-jarða. Einnig, er
Páll bjó á Hörgslandi á Síðu, sá hann um holdsveikra-
spítalann þar og þá oft nefndur spítalahaldari. Fyrri
kona Páls, er lést 1793, var Valgerður Þorgeirsdóttir
ljósmóðir og áttu þau fjóra syni er allir komust vel til
manns.
Elliðavatn
Í Móðuharðindum, þegar Skaftáreldar brunnu 1784,
flúði Páll með fjölskyldu sína vestur að Faxaflóa
og settist að í Gufunesi. Þess staðar er m.a. getið í
Landnámu og kemur einnig við sögu í Sturlungu;
kirkja er komin þar þegar á 12. öld. Jörðin var síð-
ar talin með eignum Viðeyjarklausturs. Konungseign
verður Gufunes líkt og fleiri staðir við siðaskipti
árið 1550. Spítali er starfræktur hafði verið í Viðey,
Ragnheiður Pálsdóttir ólst upp á Elliðavatni til tvítugs,
hjá Ragnheiði Guðmundsdóttur ömmu sinni sem fædd
var 1766.