Morgunblaðið - 14.01.2019, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. JANÚAR 2019
Smiðjuvegi 4C | 200 Kópavogur | Sími 587 2202 | hagblikk@hagblikk.is | hagblikk.is
HAGBLIKK
Álþakrennur
& niðurföll
Þakrennurnar eru frá GRÖVIK VERK í Noregi
Þær eru einfaldar í uppsetningu
HAGBLIKK
Ryðga ekki
Brotna ekki
Litir á lager:
Svart, hvítt, ólitað, rautt
silfurgrátt og dökkgrátt
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Það er ekki bara gott fyrir plánetuna
að fyrirtæki reyni að haga starfsemi
sinni með sem umhverfisvænustum
hætti, heldur geta þau félög sem reka
lestina í umhverfismálum verið í
vanda stödd þegar kröfur stjórnvalda
og neytenda aukast.
Þetta segir Ka-
sper Larsen, við-
skiptastjóri
dönsku prent-
smiðjunnar KLS
PurePrint, en
hann er einn af
fyrirlesurum jan-
úarráðstefnu
Festu sem haldin
verður í sjötta
sinn næstkom-
andi fimmtudag. Að vanda einblínir
ráðstefnan á sjálfbærni og samfélags-
lega ábyrgð fyrirtækja en viðburður-
inn fer fram í Silfurbergi Hörpu.
KLS PurePrint býr til bæði prent-
að efni og umbúðir og hefur tekið for-
ystu á sínu sviði með s.k. hringrás-
arrekstri (e. circular economy). „Með
hringrásarrekstri er markmiðið að
allt það sem fyrirtæki framleiðir megi
endurvinna eða endurnýta með ein-
hverjum hætti, frekar en að urða.
Andstæða þessarar nálgunar væri
línulegur rekstur þar sem fyrirtæki
tekur inn hrávörur og skilar út vörum
sem enda á ruslahaugum,“ útskýrir
Kasper. „Í tilviki KLS Pure Print er
útgangspunkturinn að nota engin
skaðleg efni við framleiðslu prentaðs
efnis og umbúða svo að hægt sé að
endurvinna allt sem frá okkur kemur,
ellegar brenna og nota öskuna sem
áburð til að rækta tré sem svo verða
að pappír. Þannig verður til hringrás
þar sem lítill sem enginn úrgangur
situr eftir.“
Ljóst hvert stefnir
Að sögn Kaspers gæti verið ódýr-
ara fyrir prentsmiðju að hafa fram-
leiðsluna línulega, en raunin sé að
jafnt almenningur sem fyrirtæki sæki
í umhverfisvænar vörur og séu
reiðubúin að greiða ögn hærra verð
fyrir. „Og eftir því sem neytendur eru
betur upplýstir, því ríkari áherslu
leggja þeir á að kaupa umhverfis-
væna kostinn. Á það sérstaklega við í
dag að fólki er mjög umhugað um
hvaða efni líkaminn kemst í tæri við
dagsdaglega.“
Þá bendir Kasper á að reikna megi
með að kröfur stjórnvalda verði bara
strangari, og sífellt ríkari skylda
verði lögð á fyrirtæki að framleiða
græna vöru. „Þau fyrirtæki sem reka
sig þannig að þau rétt svo fullnægja
lágmarkskröfum eru þá í vanda
stödd,“ segir hann og bætir við að
skynsamlegast sé fyrir fyrirtæki á
Vesturlöndum – í prentiðnaði jafnt
sem í öðrum geirum – að reyna að
keppa í gæðum frekar en í verði: „Ef
vestræn fyrirtæki ætla að reyna að
keppa í verði þá munu þau aldrei hafa
roð við vöru sem kemur frá stöðum
eins og Kína, en aftur á móti geta þau
markað sér sérstöðu með vandaðri og
umhverfisvænni framleiðslu.“
Kasper segir líka að þau fyrirtæki
sem fullnægja aðeins lágmarksskil-
yrðum hætti á að fæla frá sér kaup-
endur ef upp koma einhvers konar
hneykslismál: „Núna eru neytendur
t.d. að vakna til vitundar um hve út-
breitt vandamál það er að skaðleg
efni geti leynst í prentuðu efni. Oft er
ekki ljóst hvaðan þessi skaðlegu efni
komu, en einhvers staðar í keðjunni
að birgir eða framleiðandi stytti sér
leið. Getur útkoman t.d. verið sú að í
barnabókum – sem kornabörn eru að
handfjatla og janvel naga – séu efni
sem við viljum halda víðsfjarri börn-
um. Þarf ekki að spyrja að því að
þetta fær fólk til að velja frekar
barnabækur frá prentsmiðjum sem
fengið hafa viðeigandi umhverfisvott-
un.“
Upplýstir neytendur munu
sækja í græna framleiðslu
 Áhætta fylgir því að ætla aðeins að fullnægja lágmarkskröfum stjórnvalda og neytenda
Kasper Larsen
AFP
Tækifæri Kasper segir þróunina m.a. stýrast af því að almenningur lætur sig varða hvaða efni líkaminn kemst í
snertingu við. Græn og hrein vara trompar þá ódýrasta kostinn. Maður að störfum í endurvinnslustöð á Kosta Ríka.
Japanski bílaframleiðandinn Nissan
hefur útvíkkað innanhússrannsókn á
meintum brotum Carlosar Ghosn,
fyrrverandi stjórnarformanns fyrir-
tækisins. Reuters
hefur eftir heim-
ildarmönnum að
rannsóknin bein-
ist núna að við-
skiptum sem gerð
voru í Bandaríkj-
unum, Indlandi
og Rómönsku-
Ameríku. Þar á
meðal eru við-
skipti sem Jose
Munoz, einn af æðstu stjórnendum
fyrirtækisins, á að hafa átt þátt í en
hann stýrði starfsemi Nissan í Norð-
ur-Ameríku á tímablinu 2016 til 2018.
Munoz tók sér nýlega frí frá störf-
um hjá Nissan, að sögn til að greiða
fyrir rannsókn Ghosn-málsins, en til-
kynnti svo á föstudag að hann hefði
sagt starfi sínu lausu. Segja heimild-
armenn Reuters að Munoz hafi ekki
sýnt neinn samstarfsvilja við rann-
sókn málsins og vilji sem minnst tjá
sig. Var Munoz að margra mati einn
nánasti samstarfsmaður Ghosns og
talinn líklegur arftaki hans hjá Niss-
an.
Ghosn sætir ennþá varðhaldi í
Japan en hann var handtekinn þar í
landi seint í nóvember. Er honum
gefið að sök að hafa leynt hluta
tekna sinna og reynt að færa tap af
eigin fjárfestingum yfir á Nissan.
Ghosn hefur vísað ásökununum á
bug.
Þykir sennilegt að varðhald Ghosn
muni vara allt þar til dómur fellur í
málinu og hugsanlegt að allt að sex
mánuðir muni líða þar til málflutn-
ingur getur hafist. ai@mbl.is
Kafa dýpra
ofan í mál
Ghosns
 Einn af æðstu
stjórnendum Nissan
sagði af sér á föstudag
Carlos Ghosn
Samkvæmt mælingum Eurostat
sem birtar voru á föstudag stóð
framleiðni vinnuafls evruland-
anna í stað á þriðja fjórðungi síð-
asta árs. Er þetta í fyrsta skiptið
í heilan áratug sem framleiðni á
svæðinu eykst ekki á milli árs-
fjórðunga.
Að sögn FT bendir þessi þróun
til að dregið hafi úr fjárfestingu í
atvinnulífinu en tölur hagstofu
Evrópu sýna að hjá fjórum af
fimm stærstu hagkerfum evru-
svæðisins dróst framleiðni vinnu-
afls saman á þriðja ársfjórðungi
2018.
Bætast þessar tölur við fleiri
neikvæðar fréttir af hagkerfi
Evrópu á síðari helmingi 2018.
Þannig dróst iðnframleiðsla sam-
an í nóvember hjá kröftugustu
evruþjóðunum og bæði í Þýska-
landi og Ítalíu minnkaði lands-
framleiðsla bæði á þriðja og
fjórða ársfjórðungi.
Sérfræðingar skrifa það m.a. á
óvissu í efnahagslífinu að fyrir-
tæki skuli halda að sér höndum
en einnig setti það strik í reikn-
inginn á þriðja ársfjórðungi að
nýjar útblástursreglur ESB tóku
gildi og höfðu íþyngjandi áhrif á
starfsemi bílaframleiðenda á
fjórðungnum. Í Þýskalandi dróst
framleiðnin saman um 0,3% á árs-
grundvelli á þriðja ársfjórðungi,
en mestur var samdrátturinn á
Ítalíu þar sem hann mældist
0,6%.
Þó að stærstu hagkerfi evru-
svæðisins dragi meðaltalið niður
þá hefur framleiðni vinnuafls ver-
ið á uppleið nokkuð vel víða í
Austur-Evrópu. Þannig jókst t.d.
framleiðni pólskra launþega um
5,7% á ársgrundvelli á þriðja árs-
fjórðungi síðasta árs. ai@mbl.is
Framleiðni vinnuafls á
evrusvæði stendur í stað
AFP
Órói Fyrirtæki víða í Evrópu virðast
treg til að ráðast í fjárfestingar.
 Tölurnar á uppleið í Austur-Evrópu