Morgunblaðið - 22.01.2019, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. JANÚAR 2019
Veður víða um heim 21.1., kl. 18.00
Reykjavík -3 skýjað
Hólar í Dýrafirði -2 alskýjað
Akureyri -3 léttskýjað
Egilsstaðir 2 léttskýjað
Vatnsskarðshólar 2 skýjað
Nuuk -9 skýjað
Þórshöfn 5 rigning
Ósló -5 heiðskírt
Kaupmannahöfn 0 súld
Stokkhólmur -12 þoka
Helsinki -17 heiðskírt
Lúxemborg 0 heiðskírt
Brussel 1 heiðskírt
Dublin 6 rigning
Glasgow 4 skúrir
London 4 alskýjað
París 0 heiðskírt
Amsterdam 2 léttskýjað
Hamborg -1 léttskýjað
Berlín -2 heiðskírt
Vín 0 heiðskírt
Moskva -9 snjóél
Algarve 16 heiðskírt
Madríd 8 léttskýjað
Barcelona 11 léttskýjað
Mallorca 12 skýjað
Róm 9 rigning
Aþena 11 skýjað
Winnipeg -16 alskýjað
Montreal -20 snjókoma
New York -13 léttskýjað
Chicago -12 snjókoma
Orlando 8 heiðskírt
 22. janúar Sólarupprás Sólsetur
REYKJAVÍK 10:38 16:42
ÍSAFJÖRÐUR 11:05 16:25
SIGLUFJÖRÐUR 10:49 16:07
DJÚPIVOGUR 10:13 16:06
VEÐUR KL. 12 Í DAG
Á miðvikudag Breytileg átt, 3-8 m/s og víða bjart,
en stöku él við ströndina. Frost 2 til 15 stig.
Á fimmtudag Gengur í allhvassa eða hvassa suð-
austanátt með slyddu eða snjókomu.
Suðvestlægar áttir og kólnar í veðri, frost víða 2 til 12 stig.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Á þeim tæplega 30 árum sem liðin eru
frá því að Endurvinnslan tók til starfa
hefur fyrirtækið tekið við um 2,4
milljörðum eininga af einnota
drykkjarvöruumbúðum. Alls hafa
verið greiddar fyrir plast-, gler- og ál-
umbúðir um 38,4 milljarðar á núver-
andi verðlagi á síðustu þremur ára-
tugum.
Smærri einingar
Helgi Lárusson, framkvæmda-
stjóri Endurvinnslunnar, segir að á
nýliðnu ári hafi verið tekið á móti
rúmlega 145 milljónum eininga og
fyrir þær hafi verið greiddar tæplega
2,3 milljarðar króna. Þessar tölur eru
þó með fyrirvara um endanlegt upp-
gjör vegna desembermánaðar. Núna
eru greiddar 16 krónur í skilagjald og
hækkaði heildargreiðslan um tæp-
lega 300 milljónir frá árinu 2017, en
þá var tekið á móti um 131 milljón
eininga.
Helgi segir að þessar tölur verði
fyrst og fremst skýrðar með aukinni
neyslu Íslendinga og miklum fjölda
erlendra ferðamanna. Einnig sé
greinilegt að neyslan sé að breytast
og fólk kaupi í auknum mæli minni
umbúðir, oft tíu 0,33 lítra dósir í
pappakassa. Fólk drekki því ekki
endilega meira þó svo að það kaupi
fleiri einingar, en slíkt sé þekkt í góð-
æri.
Lakari skil í góðæri
Hann segist heyra á meðal fram-
leiðenda að þeir íhugi að taka skrefið
enn lengra og auka framleiðslu á
minni einingum.
„Skilahlutfallið var svipað í fyrra
og hittifyrra eða um 83% og er það
nokkru lakara en árin eftir hrun þeg-
ar það var 86-90% á árunum 2011-
2014,“ segir Helgi. „Í góðærinu fyrir
hrun voru skilin mun lakari og til
dæmis voru endurheimtunar um 77%
árið 2007.
Sögulega séð fara skilin niður þeg-
ar vel gengur í þjóðfélaginu og aukast
ef illa gengur. Hins vegar hefur vit-
und okkar batnað frá því í uppsveifl-
unni 2007 og núna förum við ekki eins
langt niður í skilum og þá gerðist. Vit-
und neytandans er sem betur fer að
aukast í þessum efnum og fólk gerir
sé grein fyrir að það getur ekki verið
stikkfrí í umhverfismálum.“
Helgi segir að vel hafi gengið að
selja plastumbúðir sem fari til endur-
vinnslu í Hollandi. Gott verð hafi
fengist fyrir plastið og lykillinn að því
sé að plast frá þeim sé hreint og
flokkað.
Yfir 38 milljarðar í
skilagjald á 30 árum
 Endurvinnslan hefur tekið við 2,4 milljörðum drykkjar-
umbúða  Fólk getur ekki verið stikkfrí í umhverfismálum
Kolefnisávinningur af endurvinnslu drykkjarumbúða
nemur árlegri kolefnisbindingu um 6 milljónum trjáa
2.395.000.000 800 tonn af drykkj-arumbúðum úr áli eru
flutt út árlega og um
1.600 tonn af
umbúðum úr plasti
fl öskum og dósum hefur verið skilað í
endurvinnslu frá árinu 1989 til ársloka 2018
Orkusparnaður af endurvinnslunni er
ígíldi orkunotkunar
íbúa bæjarfé-
lags eins og
Kópavogs
Ef hver fl aska eða
dós er um 23 cm að
lengd og þeim raðað
enda í enda, myndi
vegalengdin samanlagt
vera um 550.000
kílómetrar
Til samanburðar
þá er vegalengdin
til tunglsins um
384.400 kílómetrar
FÖSSARI
2018
ÞAÐ ER GOTT AÐ
ENDURVINNA Í KÓPAVOGI
Skil á drykkjarumbúðum 1989-2018 Seldur fjöldi Fjöldi skilað í endurvinnslu
47% skilahlutfall árið 1989 83% skilahlutfall árið 2018
Heimild: Endurvinnslan
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
olympium 350Nú bjóðum við til sölu hestakerrur frá reyndum framleiðenda
Fautrax sem eru nú að bjóða upp á nýja línu af kerrum sem
eru sérhannaðar fyrir íslenska hestinn.
8 ára ábyrgð á grind og lífstíðarábyrgð á gólfplötu.
Einnig mikið úrval aukabúnaða.
Leitið tilboða hjá sölumönnum okkar í síma 480 0400
Austurvegur 69 - 800 Selfoss
Lónsbakk i - 601 Akureyr i
Sólvangi 5 - 700 Egilsstaðir
Sími 480 0400 // jotunn@jotunn.is // www.jotunn.is
maxipodium 500
Hestakerrur frá Fautras
maxipodium 500
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Með þarfir sem flestra íbúa í Mýr-
dalshreppi í huga er þorrablótið á
Leikskálum í Vík um næstu helgi
auglýst á íslensku, ensku og pólsku á
heimasíðu hreppsins. Sjálfsagt ekki
vanþörf á því samfélagið í Mýrdals-
hreppi er fjölþjóðlegt og þar er hæst
hlutfall erlendra ríkisborgara í sveit-
arfélögum lands-
ins. Alls eru 40%
skráðra íbúa í
Mýrdalshreppi
með erlent ríkis-
fang eða 280 íbúar
af 687 miðað við 1.
desember. Fólki
hefur enn fjölgað
þar síðustu vikur.
Þorbjörg Gísla-
dóttir sveitar-
stjóri segir að
margt ungt fólk alls staðar að úr
heiminum starfi í lengri eða skemmri
tíma í Vík. Af einstökum sveitar-
félögum á landinu hafi orðið mest
fjölgun í Mýrdalshreppi í fyrra og
skortur á leiguhúsnæði fyrir almenn-
ing sé erfitt vandamál. Vonandi takist
að fá Íbúðalánasjóð og/eða aðra til að
koma að uppbyggingu í Vík. Nú sé
staðan þannig að ef einhver er aflögu-
fær með húsnæði séu tekjurnar
margfaldar í ferðaþjónuustu borið
saman við almennan leigumarkað.
Ekki þörf á skólabyggingum
„Það segir sína sögu um samfélagið
að hér eru um 700 manns, en ekki
nema 83 börn á leik- og grunnskóla-
aldri,“ segir Þorbjörg. „Þrátt fyrir
mikla fjölgun í fyrra þurftum við ekki
að huga að byggingu leik- eða grunn-
skóla. Ef fólk vill setjast hér að og
stofna fjölskyldu þá er ekkert hús-
næði í boði. Mikið hefur verið byggt
af íbúðarhúsnæði á síðustu árum en
skorturinn er alltaf sá sami. Þetta er
ekki það sem við kjósum og tæpast
sjálfbært til lengri tíma og við bjóðum
barnafjölskyldur velkomnar til okkar.
Við viljum gjarnan að sem flestir setj-
ist hér að og stofni fjölskyldu.“
Hún segir að sumir þeirra útlend-
inga sem komi til Víkur setjist þar að.
Hún nefnir að á skrifstofu sveitarfé-
lagsins séu fimm starfsmenn, þar af
sé einn frá Póllandi og einn frá Rúm-
eníu. Báðir tali þeir íslensku og séu
hluti af samfélaginu. Misjafnt sé
hversu vel erlendum ríkisborgurum
gangi að samlagast, en margir þeirra
mæti til dæmis reglulega í íþrótta-
húsið og nýti það sem er í boði.
„Hér er óneitanlega sérstakt sam-
félag og margir í 2-3 störfum. Þeir
sem voru vanir því að fara út í búð til
að ræða við mann og annan, hitta nú
aðallega ferðamenn eða erlenda
starfsmenn. Samt sem áður erum við
sátt og ekkert lát er á komum ferða-
manna. Það er góður gangur í at-
vinnulífinu og hér fá allir vinnu sem
vilja vinna,“ segir Þorbjörg.
Enginn í Árneshreppi
Samkvæmt tölum Þjóðskrár um
fjölda erlendra ríkisborgara sem voru
búsettir hér á landi 1. desember er
hlutfallið mjög misjafnt eða frá rúm-
um 40% niður í engan skráðan. Mýr-
dalshreppur er með hæsta hlutfallið
eins og áður er komið fram, en næst-
hæsta hlutfall erlendra ríkisborgara
er í Skaftárhreppi eða 28,3% og Blá-
skógabyggð með 25,7%, samkvæmt
því sem fram kemur á skra.is.
Lægsta hlutfall íbúa með erlent
ríkisfang er í Árneshreppi en enginn
íbúi sem er með skráða búsetu í
hreppnum er með erlent ríkisfang.
Skagabyggð kemur næst með 1,1%
en þar er aðeins einn íbúi sveitarfé-
lagsins með erlent ríkisfang.
22,3% á Suðurnesjum
Þegar horft er til landshluta er
hæsta hlutfall íbúa með erlent ríkis-
fang á Suðurnesjum, eða 22,3% og
Vesturland kemur næst með 15,5%.
Lægsta hlutfallið er á Norðurlandi
vestra eða 6,8%.
Í Reykjavík eru 18.435 íbúar með
erlent ríkisfang eða 14,3%. Í öðrum
sveitarfélögum á höfuðborgarsvæð-
inu má nefna að hlutfallið er 10,6% í
Hafnarfirði, 9,8% í Kópavogi, 7,9% í
Kjósarhreppi, 7,8% í Mosfellsbæ,
7,4% á Seltjarnarnesi og 4,4% í
Garðabæ.
Fjölþjóðlegt
samfélag í Vík
 40% íbúa með erlent ríkisfang
 Fá börn á leik- og grunnskólaaldri
 Skortur á leiguhúsnæði vandamál
Morgunblaðið/Ómar Óskarsson
Þorbjörg
Gísladóttir